انواع ترمیم زخم و مراحل آن
بسته به نوع درمان و نوع زخم، سه دسته اصلی ترمیم زخم وجود دارد: اولیه، ثانویه و نوع سوم. در اینجا با این دسته ها بیشتر آشنا شوید.
ترمیم زخم فرآیندی است که پوست برای ترمیم آسیب های ناشی از زخم ها طی می کند.
بسته به نوع درمان و نوع زخم، سه نوع اصلی ترمیم زخم وجود دارد که عبارتند از زخم اولیه، ثانویه و نوع سوم.
هر زخم بسته به نوع و شدت آن مراحل مختلفی از بهبودی را طی می کند.
درک این دسته بندی ها و همچنین مراحل روند بهبود زخم، به افراد کمک می کند که از زخم ها به بهترین نحو مراقبت کنند.
ترمیم زخم اولیه
ترمیم زخم اولیه به زمانی اطلاق میشود که پزشکان زخم را با استفاده از منگنه، بخیه، چسب یا سایر اشکال بستن زخم آن را میبندند.
بستن زخم به این روش بافت از دست رفته را کاهش داده و به بدن اجازه میدهد تا به جای بزرگ تر شدن زخم، آن را با مساحت کمتری بسته و التیام دهد.
به عنوان مثال پزشک ممکن است یک برش بزرگ را بخیه بزند تا به بدن اجازه دهد که کل بریدگی را ترمیم کند.
همچنین ببینید:
همه چیز درباره زخم بستر یا زخم فشاری
ترمیم زخم ثانویه
ترمیم زخم ثانویه زمانی است که، زخمی را نمی توان بخیه زد زیرا باعث از بین رفتن بافت زیادی می شود.
پزشکان این موارد را ترمیم می کنند تا زخم به طور طبیعی بهبود یابد.
این نوع ترمیم برای زخمهایی که لبههای گردتری دارند یا در روی سطوحی از بدن قرار دارند که حرکت بخیهها یا سایر روشهای بستن غیرممکن باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
بهبود زخم ثانویه به مکانیسم های بهبودی خود بدن بستگی دارد.
این فرآیند ممکن است به دلیل افزایش اندازه زخم، خطر عفونت و آلودگی و سایر عوامل مانند استفاده از برخی داروها بیشتر طول بکشد.
ترمیم زخم نوع سوم
ترمیم زخم نوع سوم یا ترمیم با تاخیر در بسته شدن اولیه زخم زمانی اتفاق میافتد که نیاز به تأخیر در روند بسته شدن زخم وجود داشته باشد.
اگر پزشک شک داشته باشد که ممکن است با بستن زخم، میکروبهای عفونی را در زخم به دام بیندازند، این کار ممکن است ضروری باشد.
در این موارد آنها ممکن است اجازه دهند زخم تخلیه شود یا منتظر بمانند تا اثرات سایر روش های درمانی قبل از بستن زخم رخ دهد.
انواع زخم
انواع مختلفی از زخم، بسته به عواملی مانند منبع زخم و هر گونه مسائل زمینه ای که ممکن است منجر به آن شود وجود دارد.
این شرایط ممکن است نحوه درمان زخم یا سایر عوامل در روند بهبودی را تغییر دهند.
زخم ها معمولاً باز یا بسته هستند. زخم بسته به آسیب دیدگی گفته می شود که سطح پوست را نمی شکافد اما باعث آسیب به بافت های زیرین می شود.
کبودی یک نمونه رایج از این نوع است. از سوی دیگر، زخمهای باز سبب شکافتن پوست می شوند و ممکن است به بافتهای زیرین آسیب برسانند.
برخی انواع زخم های باز عبارتند از:
- سایش: این موارد در نتیجه کشیده شدن یا خراش دادن پوست روی سطح سخت ایجاد می شوند.
- پارگی: بریدگیهای عمیقتر ناشی از اجسام تیز مانند چاقو یا لبههای تیز ایجاد میشوند.
- سوراخ شدن: این سوراخهای کوچک و در عین حال عمیق توسط یک جسم بلند و نوک تیز مانند میخ ایجاد میشوند.
- سوختگی: این سوختگی ها در اثر تماس با شعله باز، منبع گرمای شدید، سرمای شدید، مواد شیمیایی خاص یا برق گرفتگی ایجاد می شوند.
- جدا شدگی: به پاره شدن جزئی یا کامل پوست و بافت اشاره دارد.
زخم های مزمن نیز ممکن است باعث پارگی در پوست شوند که نیاز به بهبود دارند.
این موارد شامل زخم بستر، سایر آسیب های ناشی از فشار و زخم های مرتبط با دیابت است.
مراحل بهبود زخم
تمامی زخمها برای بهبودی روندهای مختلفی را طی میکنند که شامل واکنش اولیه زخم تا مراحل ایجاد پوست جدید می باشد.
بهبودی زخم های ساده، مانند زخم هایی که آسیب بافتی یا عفونت گسترده ای ندارند، حدود 4 تا 6 هفته طول می کشد.
با این حال این شامل بافت اسکار یا جای زخم نمیشود، که شکلگیری و التیام آن بیشتر طول میکشد.
بهبود بافت اسکار هرگز به 100% نمی رسد، اما حدود 11 تا 14 هفته پس از، زخم اولیه تقریبا 80% ترمیم می یابد.
بخشهای زیر روند بهبود زخم را با جزئیات بیشتری شرح میدهند.
فاز هموستاز
فاز هموستاز با وقوع آسیب رخ می دهد و اولین پاسخ واکنش بدن است.
زخم باعث خروج خون و سایر مایعات از بدن می شود. بدن با تلاش برای توقف این جریان خون پاسخ می دهد.
رگ های خونی آسیب دیده منقبض می شوند تا جریان خون کاهش یابد.
همانطور که برخی تحقیقات اشاره می کنند، پلاکت ها و ترومبوسیت های خون در نزدیکی زخم باز شروع به جمع شدن می کنند و شبکه فیبرین را تشکیل می دهند.
این موضوع باعث غلیظ شدن خون در ناحیه نزدیک به زخم شده تا به توقف خونریزی کمک کند.
این لخته تازه تشکیل شده همچنین از ورود میکروب ها به بدن جلوگیری می کند.
این موضوع عملکرد پوست را به عنوان یک مانع در برابر کثیفی و سایر عوامل عفونی بازیابی می کند تا بهبودی آغاز شود.
پلاکتها، مواد شیمیایی آزاد کرده و به سلولهای اطراف هشدار میدهد تا فرآیند بعدی را شروع کرده تا زخم را التیام بخشند.
فاز التهابی
در مرحله التهابی، پاکسازی و بهبودی زخم شروع می شود.
به طور کلی مقداری التهاب در ناحیه وجود دارد، زیرا سلول های ایمنی به سمت بافت آسیب دیده می رسند.
گلبولهای سفید خون جهت پاکسازی زخم وارد ناحیه شده و هرگونه ضایعات را از محل و بدن خارج می کند.
فاز تکثیر
مرحله تکثیر، بهبود زخم زمانی اتفاق می افتد که زخم پایدار باشد.
تمرکز بدن در این مرحله بستن زخم، ایجاد بافت جدید و ترمیم رگ های خونی آسیب دیده در ناحیه است.
این موضوع در طول چهار فرآیند مختلف رخ می دهد:
- اپیتلیال سازی: این فرآیند سبب ایجاد بافت جدید پوست در لایه های مختلف پوست آسیب دیده است.
- آنژیوژنز: ایجاد رگ های خونی جدید در ناحیه ترمیم زخم است.
- کلاژن سازی: تقویت استحکام بافت است.
- انقباض: کاهش و در نهایت بسته شدن اندازه زخم است.
بافت همبند و رگ های خونی را بافت التیامی می نامند. این بافت حدود 4 روز پس از روند بهبودی زخم شروع به تشکیل شدن می کند.
فاز بازسازی
در مرحله بازسازی، زخم داخلی بیشتر بهبود می یابد. این فرآیند به ایجاد پوست قوی و جایگزینی بافت موقت در ناحیه آسیب دیده منجر می شود.
برخی تحقیقات اشاره می کنند که این فرآیند حدود 2 یا 3 هفته پس از آسیب رخ می دهد و می تواند برای 1 سال یا بیشتر ادامه یابد.
این مرحله فعال بهبود بافت اسکار است.بدن بافت التیامی موقت زخم اولیه را با بافت اسکار قوی تری جایگزین می کند.
با گذشت زمان، بافت اسکار غلظت کلاژن بیشتری دارد که سبب استحکام آن می شود.
روش های درمانی
گزینه های درمان و مراقبت خانگی برای زخم بر اساس تعدادی از عوامل مانند محل زخم، نوع زخم و دیگر درمان های ضروری، بسیار متفاوت است.
درمانها ممکن است شامل آنتیبیوتیک برای محافظت از زخم و پانسمان، علاوه بر سایر اشکال درمانی باشد.
پزشک دستورالعملهای خاصی را در مورد مراقبت از زخم در هنگام بهبودی و همچنین زمان معاینه برای نظارت بر روند بهبودی ارائه می دهد.
همچنین ببینید:
علت زخم های دردناک در بینی و درمان آن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
افرادی که در مورد شدت یا نوع زخم مطمئن نیستند باید به پزشک مراجعه کنند.
زخم های جزئی، مانند خراش ها و بریدگی های کوچک، ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک نداشته باشند.
با این حال افرادی که دارای زخم بزرگتر یا زخمی که خونریزی آن با اعمال فشار ملایم متوقف نمی شود، باید برای تشخیص و درمان کامل به پزشک مراجعه کند.
زخم هایی که نواحی بزرگ تری از پوست را می پوشانند، مانند بثورات جاده ای (Road rash)، ممکن است به مراقبت های پزشکی حرفه ای نیز نیاز داشته باشند.
این موارد برای جلوگیری از آلودگی و عفونت نیاز به پاکسازی مناسب دارند.
افراد که متوجه علائم عفونت مانند خارش، درد و قرمزی اطراف زخم می شوند، باید به پزشک مراجعه نمایند.
خلاصه کلی
ترمیم زخم یک فرآیند پیچیده با مراحل متعدد است، این مراحل شامل لحظه ای که زخم ایجاد می گردد، واکنش های مختلف بدن و روند بهبود می باشند.
سه نوع اصلی ترمیم زخم عبارتند از: اولیه، ثانویه و نوع سوم.
زخم های جزئی مراحل بهبود زخم را نسبتاً سریع طی می کنند. زخم های شدیدتر برای بهبودی زمان بیشتری نیاز دارند.
هر گونه علائم عفونت و آسیب شدید، باید برای تشخیص و درمان کامل به پزشک مراجعه کند.
افراد که در مورد بهبود زخم خود مطمئن نیستند نیز باید با پزشک متخصص مشورت کنند.
توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منابع:
دیدگاه تان را بنویسید