اختلال بی خوابی چیست و چگونه درمان می شود؟

بی خوابی یکی از اختلالات خواب است و افراد مبتلا به این نوع اختلال به سختی می خوابند، بیدار می شوند و یا حتی هر دو مورد.

افراد مبتلا به اختلال بی خوابی اغلب وقتی از خواب بیدار می شوند نیز احساس نشاط نمی کنند، که این می تواند منجر به خستگی و سایر موارد شود.

بر اساس گزارش انجمن روانپزشکی آمریکا (APA)، بی خوابی شایع ترین اختلال در بین تمام اختلالات خواب است.

در واقع، APA بیان می کند که حدود یک سوم از افراد علائم بی خوابی را گزارش می کنند. بین 6 تا 10 درصد از کل افراد بزرگسال علائم آنقدر شدید هستند که می توان اختلال بی خوابی را به راحتی در آنها تشخیص داد.

 APA بی خوابی را به عنوان اختلالی تعریف می کند که در آن افراد در خوابیدن یا بیدار شدن مشکل دارند. اگر هر دو معیار زیر اعمال شوند، پزشکان موارد زیر را تشخیص می دهند:

مشکلات خواب حداقل سه شب در هفته به مدت حداقل 3 ماه رخ می دهد.

مشکلات خواب باعث ایجاد ناراحتی عمده یا مشکلات عملکردی در زندگی فرد می شود.

دلایل بی خوابی فرد به نوع بی خوابی او بستگی دارد.

بی خوابی گذرا یا بی خوابی حاد ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود از جمله:

استرس

رویداد ناراحت کننده یا آسیب زا

تغییر در عادات خواب، مانند خوابیدن در هتل یا خانه جدید

درد فیزیکی

جت لگ(پرواز طولانی)

داروهای خاص

بی خوابی مزمن حداقل 3 ماه طول می کشد؛ که می تواند اولیه یا ثانویه باشد. بی خوابی اولیه علت شناخته شده ای ندارد.

بی خوابی ثانویه با شرایط دیگری رخ می دهد که می تواند شامل موارد زیر باشد:

مشکلات پزشکی که خواب را سخت‌ تر می‌ کنند، مانند آرتریت یا کمردرد

مسائل روانی، مانند اضطراب یا افسردگی

مصرف مواد

آپنه خواب

دیابت

عوامل خطر بی خوابی

بی خوابی می تواند در هر سنی رخ دهد و زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد.

با توجه به موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI)، افرادی که عوامل خطر خاصی دارند، بیشتر در معرض بی خوابی هستند. این عوامل خطر عبارتند از:

سطوح بالای استرس

اختلالات عاطفی، مانند افسردگی یا پریشانی مربوط به یک رویداد زندگی

مشکلات اقتصادی

سفر به مناطق با زمان مختلف

داشتن زندگی کم تحرک

تغییر در ساعات کاری یا شیفت کاری شب

داشتن برخی مشکلات پزشکی مانند چاقی و بیماری های قلبی عروقی نیز می تواند منجر به بی خوابی شود. علاوه بر این یائسگی منجر به بی خوابی می شود.

علائم بی خوابی

افرادی که بی خوابی را تجربه می کنند معمولا حداقل یکی از علائم زیر را گزارش می کنند:

صبح خیلی زود بیدار شدن

عدم خواب مناسب و کافی

مشکل در خوابیدن

این علائم بی خوابی می تواند به علائم دیگری منجر شود، از جمله:

خستگی

تغییرات رفتاری

تحریک پذیری

همچنین ممکن است در طول روز سبب عدم تمرکز بر روی مسائل گردد.

درمان بی خوابی

درمان های دارویی و غیردارویی برای بی خوابی وجود دارد. پزشک می تواند در مورد درمان های مناسب با شما صحبت کند. ممکن است لازم باشد قبل از هر روش موثری، چندین روش درمانی مختلف را امتحان کنید.

تغییرات پیشنهادی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اجتناب از نوشیدنی های حاوی کافئین قبل از زمان خواب

اجتناب از ورزش قبل از زمان خواب

به حداقل رساندن زمان صرف شده در رختخواب، در زمانی که به طور خاص قصد خوابیدن ندارید، مانند تماشای تلویزیون یا استفاده از تلفن

اگر یک اختلال روانی یا پزشکی زمینه ای وجود دارد که در بی خوابی شما موثر است، درمان مناسب برای آن می تواند مشکلات خواب را کاهش دهد.

داروهای بی خوابی

گاهی از داروها برای درمان بی خوابی استفاده می شود.

نمونه ای از داروهای بدون نسخه (OTC) که می تواند برای خواب استفاده شود، آنتی هیستامین است.

این داروها می توانند عوارض جانبی، به ‌ویژه طولانی ‌مدت داشته باشند، بنابراین قبل از شروع مصرف داروهای OTC برای بی‌خوابی، مهم است که با پزشک صحبت کنید.

همچنین ببینید:

بی خوابی را به طور طبیعی مدیریت کنید!

داروهای تجویزی که ممکن است برای درمان بی خوابی استفاده شوند عبارتند از:

اسزوپیکلون

زولپیدم

قبل استفاده از هر دارو یا مکمل برای درمان بی خوابی خود با پزشک صحبت کنید.

ممکن است عوارض جانبی خطرناک یا تداخل دارویی وجود داشته باشد.  هر دارو برای تمامی افراد مناسب نیست.

ایجاد تغییرات در سبک زندگی یا امتحان کردن درمان های خانگی می تواند به مدیریت موثر بسیاری از موارد بی خوابی کمک کند.

شیر گرم، چای گیاهی و سنبل الطیب تنها تعدادی از داروهای طبیعی هستند که می توانید امتحان کنید.

مدیتیشن یک روش طبیعی، آسان و بدون دارو برای درمان بی خوابی است.

بر اساس یک مطالعه در سال 2015، مدیتیشن می تواند به بهبود کیفیت خواب شما کمک کند.

مدیتیشن همچنین می تواند به شرایطی که ممکن است سبب بی خوابی شود؛ کمک کند. این شامل:

استرس

اضطراب

افسردگی

مشکلات گوارشی

درد

ملاتونین

به طور طبیعی ملاتونین هورمونی است که طول چرخه خواب تولید می شود. افراد اغلب به امید بهبود خواب خود از مکمل های ملاتونین استفاده می کنند.

مطالعات در مورد اینکه آیا ملاتونین واقعاً می‌تواند به درمان بی‌خوابی در بزرگسالان کمک کند، وجود ندارد.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مکمل‌ها ممکن است مدت زمان خوابیدن را کاهش دهند، اما تحقیقات بیشتری لازم است.

به طور کلی تصور می شود ملاتونین برای مدت کوتاهی بی خطر است، اما ایمنی طولانی مدت آن هنوز تایید نشده است.

هنگام مصرف ملاتونین، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

اسانس ها مایعات معطر قوی هستند که از انواع زیر ساخته می شوند:

گیاهان

گل ها

درختان

افراد با استنشاق روغن ها یا ماساژ دادن آن ها روی پوست، بیماری های مختلفی را درمان می کنند. به این عمل رایحه درمانی می گویند.

روغن‌های ضروری که تصور می‌شود به بهبود خواب شما کمک می ‌کنند عبارتند از:

بابونه رومی

سدر

اسطوخودوس

بررسی 12 مطالعه منتشر شده در سال 2015 نشان داد که رایحه درمانی در بهبود خواب مفید است.

مطالعه دیگری نشان داد که اسطوخودوس به ویژه در تقویت و تداوم خواب مفید است. این مطالعه گزارش داد که مخلوطی از روغن‌های ضروری باعث کاهش اختلال خواب و افزایش تندرستی در افراد مسن می‌ شود.

بی خوابی و بارداری

بی خوابی در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه اول و سوم شایع است.

نوسانات هورمونی، حالت تهوع و افزایش دفع ادرار از جمله تغییرات بدنی هستند که ممکن است فرد را در اوایل بارداری بیدار نگه دارند.

بدن دستخوش تغییرات زیادی می شود، مانند متابولیسم فعال و افزایش پروژسترون، و طبیعی است که الگوی خواب نیز تغییر کند.

تغییرات سبک زندگی که ممکن است موثر واقع گردند، عبارتند از:

داشتن تحرک در دوران بارداری

حفظ رژیم غذایی سالم

هیدراته ماندن

حفظ یک برنامه خواب ثابت

اگر دچار اضطراب هستید، تکنیک‌های تمدد اعصاب را در طول روز یا حمام آب گرم قبل از خواب انجام دهید.

در مورد هر برنامه ورزشی، دارو یا مکمل جدیدی که ممکن است به آنها علاقه داشته باشید با پزشک خود تماس بگیرید. باید مطمئن شوید که آنها برای افراد باردار بی خطر هستند.

بی خوابی مرتبط با بارداری معمولاً از بین می رود و بر رشد کودک تأثیری نمی گذارد.

تست بی خوابی

برای رسیدن به تشخیص، پزشک شما سوالاتی در مورد موارد زیر می پرسد:

مشکلات پزشکی

محیط اجتماعی

شرایط روانی یا عاطفی

این اطلاعات می تواند به آنها کمک کند تا دلایل اصلی مشکلات خواب شما را تعیین کنند.

بی خوابی در کودکان

کودکان نیز ممکن است دچار بی خوابی شوند؛ اغلب به همان دلایلی که بزرگسالان دارند. این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

استرس

داروها

مصرف بیش از حد کافئین

اختلالات روانی

اگر کودک مشکل در خوابیدن دارد، یا اگر خیلی زود از خواب بیدار می شود، ممکن است بی خوابی دلیل آن باشد.

علائم بی خوابی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خواب آلودگی یا بی قراری در طول روز

تحریک پذیری و نوسانات رفتاری

مشکلات حافظه و کمبود توجه

درمان برای کودکان اغلب مانند درمان برای بزرگسالان است. کودکان از برنامه خواب ثابت و بهداشت خواب مناسب بهره مند خواهند شد. کاهش استرس و پرهیز از تماشای تلویزیون نزدیک به زمان خواب نیز به شما کمک خواهد کرد.

بی خوابی و اضطراب

اضطراب می تواند باعث بی خوابی شود و بی خوابی می تواند باعث اضطراب شود. این موضوع در نهایت می تواند منجر به بی خوابی مزمن شود.

اضطراب کوتاه مدت زمانی ایجاد می شود که به طور مکرر در مورد یک موضوع خاص مانند کار یا روابط شخصی خود نگران باشید.

اضطراب کوتاه مدت معمولاً پس از رفع مشکل از بین می رود. خواب شما نیز باید به حالت عادی بازگردد.

علل اختلالات اضطراب به طور کامل شناخته نشده است. درمان معمولا طولانی مدت است و شامل ترکیبی از درمان و دارو است.

شیوه زندگی و شیوه های رفتاری مشابهی که برای سایر اشکال بی خوابی توصیه می شود، به کاهش بی خوابی مرتبط با اضطراب کمک می کند، مانند محدود کردن موضوعات استرس زا در طول روز.

بی خوابی و افسردگی

طبق یک مطالعه اولیه، نه تنها بی خوابی شما را در معرض ابتلا به افسردگی قرار می دهد، بلکه افسردگی نیز می تواند شما را بیشتر در معرض ابتلا به بی خوابی قرار دهد.

خواب ضعیف؛ به ویژه در زمان استرس؛ به طور قابل توجهی خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.

مطالعه دیگری نشان داد که با تداوم بی خوابی و بدتر شدن علائم، افراد در معرض خطر بیشتری برای افسردگی قرار گرفتند.

درمان‌های مشابه اغلب به افسردگی و بی‌ خوابی کمک می‌ کنند.

رایج ترین درمان ها عبارتند از:

داروها

تغییر سبک زندگی

تغییرات سبک زندگی می تواند شامل موارد زیر باشد:

ایجاد عادات مناسب خواب

ورزش در روز

داشتن یک رژیم غذایی متعادل

عوارض بی خوابی

عدم خواب کافی می تواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد.

بی خوابی می تواند خطر ابتلا به تعدادی از شرایط را افزایش دهد از جمله:

اضطراب

افسردگی

سکته

حملات آسم

تشنج

سیستم ایمنی ضعیف

چاقی

دیابت

فشار خون بالا

بیماری قلبی

همچنین ببینید:

ارتباط بین کم خوابی و ابتلا به دیابت نوع ۲

بی خوابی همچنین می تواند:

افزایش خطر تصادف

تاثیر بر عملکرد شما در مدرسه یا محل کار

کاهش میل جنسی

تاثیر بر روی حافظه

درمان

بی خوابی یک ناراحتی کوچک نیست؛ نوعی اختلال خواب است که قابل درمان است.

اگر دچار بی خوابی هستید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند علل احتمالی را مشخص و سپس یک برنامه درمانی ایمن و مناسب بر اساس نیازهای مراقبت های بهداشتی شما ایجاد نمایند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline