حالت تهوع ناراحتی معده و احساس تمایل به استفراغ است. تهوع می تواند پیش زمینه ای برای استفراغ محتویات معده باشد. این بیماری دلایل زیادی دارد و اغلب می توان از آن جلوگیری کرد.

علت تهوع چیست؟

حالت تهوع می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از افراد نسبت به غذاهای خاص و داروها حساس هستند. همه این موارد می تواند باعث حالت تهوع شود.

علل شایع تهوع :

سوزش سر دل یا بیماری رفلاکس معده

سوزش سر دل یا بیماری رفلاکس معده می تواند باعث شود هنگام غذا خوردن محتویات معده شما به سمت مری به عقب برگردد. این احساس سوزش ایجاد می کند که باعث حالت تهوع می شود.

همچنین ببینید:

درمان دریازدگی و نکات طلایی درمورد بیماری حرکت

عفونت یا ویروس

باکتری ها یا ویروس ها می توانند معده را تحت تأثیر قرار داده و منجر به حالت تهوع شوند. باکتری های انتقال یافته از غذا می توانند باعث بیماری شوند که به آن مسمومیت غذایی می گویند. عفونت های ویروسی نیز می توانند باعث حالت تهوع شوند.

داروها

مصرف برخی داروها به عنوان مثال: درمان های سرطان مانند شیمی درمانی می تواند معده را ناراحت کند یا باعث حالت تهوع گردند. 

حس ناخوشی ناشی از حرکت و بیماری دریایی

این عوامل می توانند ناشی از سوار شدن بر روی وسیله نقلیه باشد. این حرکت می تواند باعث شود پیام های منتقل شده به مغز با حواس همگام نباشند که منجر به حالت تهوع، سرگیجه یا استفراغ می شود.

رژیم غذایی

پرخوری یا خوردن غذاهای خاص مانند غذاهای تند یا پرچرب می تواند معده را ناراحت کرده و حالت تهوع ایجاد کند. خوردن غذاهایی که به آنها حساسیت دارید نیز می تواند باعث حالت تهوع شود.

درد

درد شدید می تواند باعث تهوع شود. این برای شرایط دردناک مانند: پانکراتیت، سنگ کیسه صفرا و یا سنگ کلیه صادق است.

زخم

زخم ها یا زخم های معده یا پوشش داخلی روده کوچک می تواند به تهوع کمک کند. وقتی غذا می خورید، زخم می تواند باعث سوزش و حالت تهوع ناگهانی شود.

تهوع همچنین علامت چندین بیماری دیگر است، از جمله:

سرگیجه موضعی پاروکسیسمال خوش خیم

عفونت گوش

حمله قلبی

انسداد روده

نارسایی کبد یا سرطان کبد

مننژیت

میگرن

چه زمانی باید از پزشک کمک گرفت؟

اگر حالت تهوع شما با علائم حمله قلبی همراه است، فوراً به پزشک مراجعه کنید. علائم حمله قلبی شامل درد قفسه سینه، سردرد شدید، تعریق یا درد در دست چپ است.

همچنین در صورت بروز حالت تهوع همراه با سردرد شدید، گرفتگی گردن، مشکل در تنفس یا گیجی، باید به اورژانس مراجعه کنید. در صورت مشکوک بودن به خوردن یک ماده سمی نیز خیلی سریع به بیمارستان بروید.

اگر حالت تهوع باعث شده نتوانید بیش از 12 ساعت غذا یا نوشیدنی بخورید، به پزشک خود مراجعه کنید. اگر حالت تهوع شما طی 24 ساعت پس از انجام اقدامات پزشکی و دارویی قطع نشد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

حالت تهوع چگونه درمان می شود؟

درمان تهوع بستگی به علت آن دارد

برای مثال: نشستن در صندلی جلویی خودرو ممکن است بیماری حرکت را تسکین دهد. بیماری های حرکتی را می توان با داروهایی مانند دیمن هیدرینات، یک آنتی هیستامین یا با استفاده از یک تکه اسکوپولامین برای از بین بردن بیماری دریایی کمک کرد.

 مصرف داروها برای رفع علت اصلی تهوع نیز می تواند مفید باشد. به عنوان مثال می توان به کاهش دهنده های اسید معده برای GERD یا داروهای مسکن برای سردردهای شدید اشاره کرد.

هیدراته ماندن می تواند به کاهش کم آبی بدن پس از کاهش تهوع کمک کند. این شامل نوشیدن جرعه های کوچک مکرر مایعات شفاف مانند آب یا نوشیدنی حاوی الکترولیت است.

هنگامی که شروع به خوردن مجدد غذا می کنید، رعایت رژیم BRAT (موز، برنج، سیب و نان تست) مفید است.

چگونه از حالت تهوع جلوگیری می شود؟

اجتناب از محرک های تهوع می تواند به جلوگیری از شروع تهوع کمک کند.

این شامل اجتناب از موارد زیر است:

چراغ های سوسو زن، که می تواند باعث حملات میگرنی شود.

گرما و رطوبت

سفرهای دریایی

بوهای قوی مانند بوی عطر و پخت و پز

مصرف داروی ضد تهوع (اسکوپولامین) قبل از سفر نیز می تواند از بیماری حرکت جلوگیری کند.

تغییر درعادات غذایی شما مانند خوردن وعده های غذایی کوچک و مکرر می تواند به کاهش علائم تهوع کمک کند. اجتناب از فعالیت بدنی شدید بعد از غذا نیز می تواند حالت تهوع را به حداقل برساند. اجتناب از غذاهای تند، پرچرب نیز می تواند مفید باشد.

نمونه هایی از غذاهایی که احتمال تهوع کمتری دارند شامل غلات، کراکر، نان تست است.

حالت تهوع چرا اتفاق می افتد؟

حالت تهوع آن احساس وحشتناک و سرگیجه ای است که در معده شما ایجاد می شود و باعث می شود احساس کنید که قصد استفراغ دارید.  ممکن است در اثر ویروس، بیماری گوارشی، بارداری یا حتی بوی نامطبوع ایجاد شود.

در بسیاری از مواقع مشخص نیست که چرا حالت تهوع ایجاد می شود. 

چند روش برای کاهش حالت تهوع:

 1. دراز نکشیدن پس از صرف غذا

بعد از غذا خوردن دراز نکشید، وقتی دراز کشیده اید، آب معده ممکن است افزایش یابد و احساس تهوع و ناراحتی کلی را افزایش دهد، به ویژه اگر ریفلاکس اسید یا GERD دارید.

فشار دادن شکم نیز ممکن است حالت تهوع را بدتر کند زیرا این ناحیه را فشرده می کند.

2. باز کردن پنجره جهت هوای خنک

هوای تازه علائم تهوع را در بسیاری از افراد تسکین می دهد، اگرچه دلیل آن مشخص نیست. ممکن است بوهای ناخوشایند را از بین ببرد یا به سادگی به شما کمک کند روی چیزی غیر از حالت تهوع تمرکز کنید.

سعی کنید در اولین نشانه تهوع جلوی هوای خنک و تازه یا پنجره بنشینید، به ویژه اگر بیش از حد گرم شده اید.

3. از کمپرس سرد استفاده کنید

کمپرس آرامبخش و خنک که در پشت گردن قرار می گیرد ممکن است به کاهش حالت تهوع کمک کند. هنگامی که حالت تهوع ایجاد می شود، دمای بدن شما ممکن است افزایش یابد.

قرار دادن کمپرس سرد در پشت گردن برای چند دقیقه می تواند آرامش بخش باشد. همچنین به کاهش دمای بدن شما کمک می کند که اگر زیاد باشد ممکن است باعث حالت تهوع شود.

4. فشار وارد کنید

طب فشاری یک درمان دارویی جایگزین است که برای کاهش علائم به مناطق خاصی از بدن فشار وارد می کند.  نقطه فشار برای تهوع روی مچ دست داخلی شما، حدود دو و نیم اینچ پایین، بین دو تاندون بزرگ است. برای کاهش حالت تهوع این نقطه فشار را به صورت دایره ای برای چند دقیقه فشار دهید.

همچنین ببینید:

سیپروهپتادین( موارد مصرف و عوارض جانبی)

5. مدیتیشن کنید یا نفس عمیق بکشید

مدیتیشن، تمرکز و آرامش ذهن، ممکن است به تسکین حالت تهوع کمک کند. این یک نوع تکنیک آرام سازی است که ممکن است برای حالت تهوع ناشی از استرس و اضطراب مفید باشد.

تنفس عمیق یک تکنیک مدیتیشن است. اما شما همچنین می توانید این کار را به تنهایی انجام دهید تا حالت تهوع ناشی از استرس را از بین ببرید. به آرامی از طریق بینی نفس بکشید، نفس خود را به مدت سه ثانیه نگه دارید و به آرامی نفس خود را بیرون دهید. چندین بار این کار را تکرار کنید تا حالت تهوع برطرف شود.

6. تمرکز خود را تغییر دهید

هر چه بیشتر روی حالت تهوع خود تمرکز کنید احتمالاً حالت تهوع بیشتری خواهید داشت.

زمانی  که حملات تهوع ایجاد می شود، با خواندن کتاب یا تماشای تلویزیون حواس خود را پرت کنید. اگر حرکت باعث بدتر شدن حال شما نمی شود، کارهای خانه سبک انجام دهید یا با بچه های خود بازی کنید هر کاری که ذهن شما را از فکر شما دور کند.

7. هیدراته بمانید

اگر به دلیل حالت تهوع نمی توانید غذا بخورید یا بنوشید ممکن است دچار کم آبی بدن شوید. تهوع نیز یکی از علائم کم آبی بدن است، اما نوشیدن بیش از حد ممکن است با ایجاد احساس ناراحتی در معده، حالت تهوع را بدتر کند.

وقتی احساس سرگیجه می کنید، مایعات مصرف کنید یا سعی کنید چای بدون کافئین یا آب با برش های میوه تازه بنوشید.

8. چای بابونه

چای بابونه یک داروی محبوب مردمی برای حالت تهوع است. این ماده دارای اثر آرام بخشی است که ممکن است به شما در خواب هنگام تهوع کمک کند. همچنین ممکن است اضطراب را کاهش دهد.

9. به لیمو

لیموترش حاوی اسید سیتریک است، یک ترکیب طبیعی که تصور می شود به هضم و تسکین معده کمک می کند. سعی کنید آب لیمو تازه فشرده شده را به آب اضافه کرده و در طول روز میل کنید.

اگر حالت تهوع ناشی از یبوست است، نوشیدن آب گرم با آب لیمو ممکن است روده شما را تحریک کند. هر چند خوردن بیش از حد آب لیمو در یک دوره کوتاه مدت ممکن است حالت تهوع را بدتر کند.

بوی لیمو نیز ممکن است حالت تهوع را تسکین دهد. بر اساس مطالعه ای که در سال 2014 انجام شد، استنشاق اسانس لیمو می تواند به کاهش حالت تهوع و استفراغ در زنان باردار کمک کند.

 10. زنجبیل

بدون شک زنجبیل محبوب ترین داروی خانگی برای حالت تهوع است.  زنجبیل دارای قابلیت ضد استفراغ است، اگرچه هنوز تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

11. از نوشیدنی های گازدار خودداری کنید

نوشیدنی های گازدار ممکن است باعث نفخ و رفلاکس اسید و GERD می شوند، که همه آنها ممکن است حالت تهوع ایجاد کنند.

12. مصرف یک وعده غذایی کوچک و سبک

پیروی از یک رژیم غذایی ممکن است به تشدید حالت تهوع یا جلوگیری از استفراغ کمک کند. رایج ترین رژیم توصیه شده برای بهبود حالت تهوع، رژیم BRAT است موز، برنج، سیب و نان تست است.

همچنین می توانید مقادیر کمی از موارد زیر را بخورید:

نمک ها

ماکارونی ساده یا رشته فرنگی

سیب زمینی پخته یا پوره شده ساده

تخم مرغ آب پز

تا زمانی که حالت تهوع برطرف نشود ازغذاهای سرخ شده، محصولات لبنی مانند پنیر و شیر، گوشت وغذاهای سرشار از فیبر اجتناب کنید.

13. دارو

داروهای تهوع را داروهای ضد استفراغ می نامند. وقتی حالت تهوع شدید است ممکن است به داروی OTC برای آرامش و تسکین معده نیاز داشته باشید.

برخی از گزینه ها عبارتند از:

Emetrol

 Nauzene

Dramamine

Gravol

اگر باردار هستید بدون مشورت با پزشک هیچ داروی OTC مصرف نکنید.

 14. مکمل های ویتامین B-6 مصرف کنید

در سال 2013 ، سازمان غذا و داروی ایالات متحده، ترکیبی از ویتامین B-6  و آنتی هیستامین داکسیلامین را به عنوان درمانی برای تهوع ناشی از بارداری تأیید کرد.

ویتامین B-6 به تنهایی نتایج متفاوتی برای درمان حالت تهوع به همراه داشته است. دوز معمول بین 30 تا 100 میلی گرم روزانه، در 1 تا 3 دوز تقسیم شده تا 3 هفته است.

مصرف بیش از حد ویتامین B-6 ممکن است حالت تهوع را بدتر کند.  همچنین ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند، مانند:

ریتم غیرطبیعی قلب

مور مور شدن

15. روغن CBD را امتحان کنید

روغن کانابیدیول (CBD) از یک ترکیب فعال در شاهدانه به دست می آید.

تحقیقات در حال انجام است و هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما برخی از مطالعات نتایج امیدوار کننده ای را نشان داده اند. یک مطالعه معتبر از سال 2012 بر روی موش ها نشان داد که CBD به طور غیر مستقیم در مغز اثرات ضد تهوع ایجاد می کند.

روغن CBD در انواع مختلف موجود است، از جمله:

مایعات

چسباندن

کپسول

خوراکی ها

اسپری ها

دوز دارو تنظیم نشده و توصیه ها متفاوت است، بنابراین دستورالعمل های روی بسته را به دقت بخوانید و قبل از استفاده با پزشک متخصص مشورت کنید.

چه زمانی به پزشک خود مراجعه کنید؟

هنگامی که علائم دیگر با تهوع همراه است ممکن است جدی باشد. به عنوان مثال تهوع همراه با درد قفسه سینه یکی از علائم حمله قلبی است. تهوع همراه با سردرد شدید یا سرگیجه شدید ممکن است نشان دهنده یک مشکل عصبی باشد.

اگر حالت تهوع بیش از یک ماه طول کشید یا حالت تهوع و کاهش وزن بدون دلیل دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.

در صورت داشتن حالت تهوع و موارد زیر از اورژانس کمک بگیرید:

درد شدید یا گرفتگی

درد قفسه سینه

تاری دید

تب بالا

گیجی

سردرد شدید

کم آبی و حالت تهوع اغلب با هم همراه هستند. در صورت داشتن حالت تهوع و سایر علائم کم آبی مانند موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

سرگیجه

خشکی دهان

تشنگی بیش از حد

ضعف

ادرار 

نتیجه نهایی

بیشتر حالت تهوع موقتی است و جدی نیست. اما گاهی اوقات تهوع ممکن است همچنان منجر به استفراغ شود. استفراغ و تهوع می تواند منجر به کم آبی سریع شود.

از آنجا که کودکان سریعتر دچار کم آبی می شوند، اگر کودک بیش از 12 ساعت استفراغ می کند، او را نزد پزشک ببرید.

بسیاری از داروهای تجویزی نیز می توانند باعث حالت تهوع شوند. اگر بعد از مصرف دارو به طور مرتب حالت تهوع دارید، با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا داروی دیگری در دسترس است یا خیر.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline