تعریف بی حسی دهان

اکثر افراد بی حسی را عدم حس کردن دهان می دانند. با این حال جهت توصیف بی حسی، افراد از عباراتی مانند سوزن سوزن شدن استفاده می کنند.

علت بی حسی دهان

در زیر برخی عوامل موثر بر بی حسی دهان آورده شده است.

کمبود ویتامین

ویتامین های B12 و B9 در حفظ سلامت سیستم عصبی نقش دارند. به همین دلیل افراد با کمبود هر یک از این ویتامین ها ممکن است علائم عصبی مانند سوزن سوزن شدن یا بی حسی را تجربه کنند.

این علائم ممکن است در قسمت های مختلف بدن از جمله دهان رخ دهد.

سایر علائم احتمالی کمبود ویتامین B12 یا B9 عبارتند از:

• زخم های دهان
• افسردگی
• مشکلات حافظه
• زبان قرمز و دردناک
• مشکل در توانایی درک

همچنین ببینید:

علائم کمبود ویتامین B12 در بدن و درمان آن

درمان

جهت درمان کمبود ویتامین B12 یاB9 ، پزشک ممکن است ویتامین لازم را به صورت قرص یا تزریقی تجویز کند.

کمبود کلسیم

هیپوکلسمی اصطلاح پزشکی جهت پایین بودن میزان کلسیم است. این وضعیت می تواند باعث بی حسی اطراف دهان شود. علائم دیگر شامل اسپاسم عضلانی یا تشنج است.

هیپوکلسمی می تواند در نتیجه موارد زیر رخ دهد:

• مشکلات تیروئید
• سطوح پایین ویتامین D
• برخی مشکلات مادرزادی

درمان

برای درمان هیپوکلسمی ابتدا پزشک باید علت را مشخص نماید. سپس ممکن است یکی از گزینه های زیر را پیشنهاد کند:

• مصرف مکمل کلسیم
• مصرف مکمل ویتامین D
• درمان مشکلات زمینه ای تیروئید

سندرم آلرژی دهانی

سندرم آلرژی دهان یا حساسیت به مواد غذایی، وضعیتی است که در درجه اول افراد مبتلا به تب یونجه را تحت تاثیر قرار می دهد.

در سندرم آلرژی دهانی، مصرف برخی غذاهای خام باعث ایجاد واکنش آلرژیک موضعی شده که بر دهان یا گلو تأثیر می گذارد. زیرا پروتئین های موجود در این غذاها مشابه پروتئین های گرده های خاصی است که فرد به آن حساسیت دارد.

برخی علائم احتمالی سندرم آلرژی دهانی عبارتند از:

• بی حسی یا سوزش دهان
• گلو درد خارشی
• کهیر روی دهان

درمان

بهترین راه جهت کنترل سندرم آلرژی دهانی؛ مصرف غذاهای پخته شده است که باعث واکنش آلرژیک می شوند. پختن غذا باعث از بین رفتن آلرژن ها می شود.

اگر طبخ برخی غذای خاص ممکن نباشد، فرد باید از مصرف آن خودداری کند.

سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان وضعیتی است که باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن در دهان می شود. همچنین ممکن است در طعم ها موثر باشد. علائم ممکن است به شکل روزانه و برای ماه ها یا بیشتر ادامه داشته باشد.

دو نوع سندرم سوزش دهانی وجود دارد: اولیه و ثانویه.

سندرم سوزش دهان اولیه بدون وجود بیماری مشخص زمینه ای رخ می دهد، در حالی که سندرم سوزش دهان ثانویه در نتیجه یک وضعیت پزشکی زمینه ای ایجاد می شود، مانند:

• عفونت دهان
• خشکی دهان
• سو تغذیه ای
• تغییرات هورمونی
• اختلال متابولیک
• حساسیت غذایی

درمان

افراد مبتلا به سندرم سوزش دهان ممکن است جهت کنترل علائمی مانند درد و خشکی دهان به دارو نیاز داشته باشند.

درافراد مبتلا به سندرم سوزش دهانی ثانویه، درمان علت زمینه ای می تواند به کاهش علائم کمک کند.

آسیب عصب زبانی

با عصب زبانی موارد زیر حس می شود:

• لثه های پایین
• کف دهان
• دو سوم جلوی زبان

گاهی اوقات ممکن است در طی یک عمل دندانپزشکی به عصب زبان آسیب وارد شود. این آسیب ممکن است منجر به بی حسی دهان گردد.

درمان

اکثر افراد مبتلا به آسیب عصب زبانی متوجه می شوند که این وضعیت بدون درمان پس از حدود 3 ماه از بین می رود.

با این حال یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که درمان زودهنگام آسیب عصب زبانی با استروئید دگزامتازون به کاهش التهاب عصب و به بهبودی عصب زبانی کمک می کند.

دیابت

دیابت یک بیماری متابولیک مزمن است که در آن فرد باید سطح گلوکز (قند) خون خود را به دقت کنترل کند.

افراد مبتلا به دیابت ممکن است شرایطی به نام هیپوگلیسمی را تجربه کنند که در آن سطح گلوکز خون بسیار پایین می‌آید. این موضوع می تواند منجر به بی حسی یا سوزن سوزن شدن لب ها یا زبان شود. سایر علائم احتمالی هیپوگلیسمی عبارتند از:

• اضطراب
• لرزش
• سردرد
• عدم تمرکز
• رفتار غیرعادی
• اختلال در هوشیاری

درمان

درمان دیابت اغلب به نوع دیابت فرد بستگی دارد.

افراد مبتلا به دیابت نوع 1 جهت کمک به کنترل سطح گلوکز خون خود به تزریق انسولین نیاز دارند.

افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز ممکن است برای کنترل سطح گلوکز خون خود به انسولین یا سایر داروها نیاز داشته باشند. با این حال برخی افراد ممکن است سطح گلوکز خون خود را از طریق رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند.

اسکلروز چندگانه یا ام اس (MS)

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد. در بیماری ام اس غلاف میلین که سلول های عصبی را احاطه کرده و از آنها محافظت می کند، تخریب می شود. این وضعیت سبب ایجاد مشکلاتی در حس کردن می شود.

احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن از علائم رایج ام اس به شمار می رود.

درمان

طبق گفته انجمن ملی بیماری مولتیپل اسکلروزیس، در حال حاضر درمان خاصی جهت تسکین بی حسی یا گزگز ناشی از ام اس وجود ندارد. با این حال آنها اضافه می‌کنند که این احساسات از بین خواهند رفت و پزشک ممکن است یک دوره کوتاه داروهای کورتیکواستروئیدی را تجویز کند.

سرطان دهان

طبق گفته انجمن سرطان آمریکا(ACS)، بی حسی دهان یا زبان گاهی اوقات می تواند از علائم سرطان دهان باشد.

برخی دیگر از علائم احتمالی سرطان دهان عبارتند از:

• زخم دهانی که بهبود نمی یابند
• کاهش وزن
• غده یا توده در گردن یا گونه
• مشکل در جویدن یا بلعیدن
• لکه سفید یا قرمز در دهان یا روی لثه، زبان یا لوزه ها

درمان

درمان سرطان دهان به نوع سرطان فرد و پیشرفت آن بستگی دارد.

به طور کلی اولین درمان سرطان دهان، جراحی جهت برداشتن تومور خواهد بود. این عمل معمولاً با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای کمک به تخریب سلول های سرطانی باقی مانده انجام می شود.

عوارض جانبی دارویی

برخی داروها و اقدامات پزشکی باعث بی حسی دهان یا فک می شوند. مانند موارد زیر:

• پرتودرمانی سر یا گردن
• آلندرونیت داروی پوکی استخوان
• برخی داروهای شیمی درمانی
• عمل های جراحی دهان، سر یا گردن

همچنین ببینید:

شیمی درمانی و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

درمان

افراد که در هنگام مصرف دارویی خاص دچار بی حسی دهان شوند باید به پزشک خود اطلاع دهند. در صورت امکان پزشک میزان دارو را تغییر داده و یا مصرف آن را به طور کامل قطع کرده و در نهایت داروی دیگر تجویز می کند.

تشخیص

از آنجایی که دلایل بسیاری برای بی حسی دهان وجود دارد، تشخیص علت ممکن است به زمان و چندین رویکرد مختلف نیاز داشته باشد.

پزشک در ابتدا علائم فرد و سابقه پزشکی او را بررسی می کند. سپس معاینه کامل دهان را انجام خواهند داد.

برای کمک به تشخیص، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را نیز تجویز کند:

• آزمایش خون
• تست های آلرژی
• بیوپسی بافت
• معاینه عصبی
• تست های تصویربرداری پزشکی

زمان مراجعه به پزشک

در صورت بی حسی مداوم دهان و یا بی حسی به همراه علائم باید به پزشک مراجعه کرد.

طبق توصیه ACS افراد در صورت بی حسی دهان یا سایر علائم دهانی برای بیش از 2 هفته باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند.

شروع ناگهانی بی حسی در دهان گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی باشد. با بروز ناگهانی بی حسی دهان به مراقبت اورژانسی نیاز است.

اگر فرد دارای آلرژی شناخته شده باشد که برای آنها اپی نفرین تجویز شده است، باید تا قبل از رسیدن اورژانس از این دارو استفاده گردد.

خلاصه کلی

بی حس شدن دهان ممکن است فقدان کامل یا جزئی احساس را توصیف کند. بی حسی جزئی ممکن است با مواردی مانند سوزن سوزن شدن همراه باشد.

دلایل کلی زیادی برای بی حسی در دهان وجود دارد. به عنوان مثال می توان به سو تغذیه، آلرژی و بیماری های زمینه ای مزمن اشاره کرد.

در صورتی که فرد دچار بی حسی مداوم دهان شود یا اگر بی حسی با علائم نگران کننده دیگری همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday