با سلام خدمت مخاطبین عزیز پزشک من با ما همراه باشید با مطلب فوق العاده صفر تا صد انسولین. هر آنچه در مورد انسولین لازم است که بدانید و به پاسخ تمام سوالاتی که در مورد انسولین دارید،  می رسید پس با ما همراه باشید:

سوال اول:

یک واحد انسولین چقدر قند رو میاره پایین؟

پاسخ:

در این باره دکتر نیکوسخن پاسخ می دهند :

 برخی از دوستان میپرسن ، ما نمیدونیم یه واحد انسولین چقدر قند رو میاره پایین ؟ 

ببینید در افرادی که قند خون کنترل شده دارند یه قانونی داریم به اسم قانون ۱۸۰۰ برای کسانی که انسولین های آنالوگ مثل لنتوس و نوورپید و لومیر و اپیدرا اینا استفاده می‌کنند و قانونی داریم به اسم قانون ۱۵۰۰ برای کسانی که ام پی اچ رگولار استفاده می‌کنند .

این قانون چه جوریه ؟ میگه اگه فرض کنیم از انسولین نوورپید و لانتوس استفاده می کنم روزی ۶۰ واحد انسولین میزنم ، کل انسولینی که در روز میزنم حدوداً ۶۰ واحد است

همچنین ببینید:

متفورمین قبل از غذا مصرف بشه یا بعد غذا؟

قانون ۱۸۰۰ به من میگه ۱۸۰۰ تقسیم بر ۶۰ کنید می شود ۳۰ یعنی یه واحد انسولین تقریباً ۳۰ واحد قند خون من رو می‌تونه پایین بیاره پس اگه مثلا قند من ۹۰ تا بالاست  ۳ واحد انسولین اصلاحی میزنم سریع قندم بیاد پایین .

در مورد ام پی اچ رگولار این قانون قانون ۱۵۰۰ است ، مثلا اگر کل انسولینی که من در شبانه روز استفاده می کنم ۵۰ واحد باشه ، ضریب حساسیت انسولین من میشه ۱۵۰۰ تقسیم بر ۵۰ میشه ۳۰ ، بله 

پس یه واحد انسولین تقریباً ۳۰ واحد قند خون من رو باز تغییر میده .

پس این قانونی است که دیابتی ها می توانند برای پیدا کردن ضریب حساسیت انسولینشون استفاده کنند .

باز اگر خوب بلد نیستند از پزشکان بپرسند ، این خیلی مهمه ، دکتر یه واحد انسولین چند تا قند خون منو میاره پایین ؟ پزشکتون به راحتی با این فرمول ها میتونه حساب بکنه . 

بنابراین حدوداً می‌تونید ضریب حساسیت انسولینتون رو بدونید و موقعی که قند خونتون بالاست اون رو بیارید پایین .

سوال دوم:

انسولین در خانه و مسافرت در چه شرایط نگه داری باید نگه داری بشه؟

پاسخ:

دکتر مهاجری تهرانی فوق تخصص غدد پاسخ می دهند :
برای حمل انسولین آیا نیاز به کیف یخ داریم ؟ جواب منفیه انسولین در دمای اتاق تا ۳۰ درجه حدوداً تا یک ماه میتونه که بدون تخریب شدن باقی بمونه و نیازی نیست که برای حمل اون از کیف یخ استفاده کنیم البته اگر باکس انسولین را داریم که در ماه‌های آینده قرار استفاده بهتری که آن را در یخچال قرار بدیم ولی انسولین مورد مصرفی روزانه مون رو می توانیم در دمای اتاق نگه داریم و مشکلی نخواهد داشت .
نکته مهم این است که اگر که با هواپیما پرواز داشتیم حتماً باید انسولین را داخل کابین هواپیما با خودمان ببریم و در قسمت بار نباید تحویل بدیم چون در قسمت بار ممکنه که درجه حرارت تا منهای ۵۰ درجه کاهش پیدا کنه و باعث یخ زدن انسولین میشه و اگر انسولین یخ بزنه از خاصیت اون کاهش پیدا می‌کنه و از بین می‌ره .
بنابراین عزیزان دیابتی حتما باید انسولین رو با خودشون در کیف دستی داخل کابین هواپیما ببرند .
اگر با اتومبیل مسافرت داشتیم باز باید دقت کنیم که انسولین را پشت شیشه اتومبیل قرار ندهیم خصوصاً در فصول گرم سال خصوصا در مناطقی که بسیار گرم است و گرما باعث میشه که انسولین تخریب بشه و اگر درجه حرارت بیرون خیلی بالا باشد  اون موقع مجبور میشیم که از کیف یخ استفاده کنیم منتها انسولین را باید داخل یک پارچه بپیچیم و با یخ در تماس مستقیم نباشه .
چون اگر انسولین یخ بزنه باعث میشه که اثر اون کاهش پیدا کنه و تخریب بشه. 

سوال سوم:

دلایل لاغر شدن افراد دیابتی که انسولین می زنن چی هست؟

پاسخ:

دکتر مهاجری تهرانی فوق تخصص غدد پاسخ می دهند:
کاهش وزن شدید علیرغم مصرف انسولین می‌تونه چند عامل دیگه هم داشته باشد :
اولاً اینکه قند بیمار کنترل نیست و هنوز لازم است که دوز انسولین بالا بره یا از انسولین های کوتاه اثر استفاده بشه .
نکته دوم احتمال درگیری غده فوق کلیه وجود دارد یا نارسایی غده فوق کلیه که میتونه که باعث کاهش وزن شود .
نکته سوم درگیری تیروئید است ، پرکاری تیروئید هم می‌تواند باعث کاهش وزن بیمار بشه و همینطور بیماری سلیاک بیماری سلیاک در بیماران دیابتی نوع یک بیشتر دیده می شود اینها کسانی هستند که دچار سوء جذب می شوند و به ماده پروتئین نان ، نان مصرفی ما که یک پروتئینی داره به اسم گلوتن نسبت به او ماده حساسیت دارند و باید که نان معمولی از رژیم غذایی آن ها حذف شود و یک نان بخصوصی برای بیماران سلیاکی استفاده بشه .
بنابراین کاهش وزن در بیماران دیابتی که تحت درمان انسولین هم هستند به این عوامل که خدمتتان عرض کردم بستگی دارد .
البته بعضی از داروها هم هستند که می‌توانند باعث کاهش وزن بشه مثل متفورمین مثل داروی جدیدی که ما استفاده می‌کنیم در درمان بیماری دیابت مثل امپاگلیفلوزین یا ویکتوزا اینها هم وزن رو پایین میاورند که به بررسی کامل از نظر داروهای مصرفی بیمار کنترل قند خون عوارض بیماری دیابت نارسایی کلیه و تیروئید و مشکلات دیگه باید صورت بگیرد.

سوال سوم:

انسولین میزنم ولی قندم کنترل نمیشه چه دلیلی داره؟

پاسخ:

بعضی از افراد فکر می‌کنند که انسولین یعنی معجزه یعنی من که انسولین زدم قندم باید کنترل شود اصلا همچین خبری نیست امروز در درمان نوین دیابت شش پایه درمان داریم اولیش آموزش دومین کنترل روزانه سومی حمایت های روانشناختی اجتماعی و چهارمی تغذیه و پنجمین ورزش و آخریش هم دارو هستش.
انسولین، این انسولین به تنهایی معجزه برای شما نمی کنه شما باید آموزش ببینید تزریق انسولینت خیلی وقتها انسولین زدن این نیست که من هر روز بردارم یه انسولینی به خودم تزریق کنم افرادی که میرن رو تزریقات مکرر هر روز باید میزان انسولینشون رو بلد باشند و تنظیم کنند هر غذایی که می‌خورند یه انسولین میزنه و هر فعالیتی دارند همون انسولین هر استرسی دارند همون انسولین رو میزنند با هر قندی همون انسولین رو میزنند .
نه این خبرا نیست افرادی که میان به تزریقات مکرر و آموزش می‌گیرند بهشون میگن تنظیم خود فرد روی انسولینی که تزیق میکنه دیابتی یاد میگیره که انسولین اصلاحی چی هست که اگر امروز قندش بالاست چطوری باید یاد بگیره که انسولینش رو تنظیم کنه تا بیاد پایین اگر امروز بخواد ورزش کنه چی کار کنه که دچار افت قند خون نشه پس یادتون باشه که دوستان عزیز انسولین اولین معجزه برای کنترل درمان دیابت نیست انسولین در حقیقت آخرین پله است در حقیقت اگر پله های قبلی رعایت نشود مسلما نمی شود دیابت رو کنترل کرد و دیابتی که انسولین میزنه ولی رژیم غذایی خودش رو رعایت نمیکنه قندش کنترل نیست دیابتی که انسولین میزنه اصلا قندش رو نمیگیره بارها متعجب می‌شویم نسبت به این قضیه دیابتی که انسولین بهش دادم ولی دستگاه قند نداره و قندش رو نمیگیره که بخواد انسولین بزنه میشه مثل راننده ای که بهش بگیم با چشم بسته رانندگی کن .اون هم توی جاده چالوس بعد بگه من تو راه به جاده چالوس نرسیدم و افتادم ته دره معلومه که نمی رسی .
دیابتی که داره انسولین میزنه باید مراحل قبلی رو کلا رعایت کنه همانطور که در پست های قبلی گفتیم استرس نمیزاره قندش کنترل باشه دیابتی که مرتب در استرس و تنش هستش انسولین نمیتونه هیچ کمکی بهش کنه پس یادتون باشه که درمان دیابت روی شش پایه درمانی هستش از آموزش شروع می شود و با انسولین ختم می شود ولی کسی که پاشو رو پله های اول و دوم نزاره و یهویی بخواد پاشو بذاره رو پله‌های آخر مسلما سرنگون میشه و نمی تونه به مقصد نهایی که داره برسه .

سوال چهارم:

زدن انسولین رو فراموش کردم، حالا چیکار کنم؟

پاسخ:

نظر دکتر نیکوسخن دیابتولوژیست:
اولین توصیه ما این هست که دیابتی ها خواهشا انسولین شون رو فراموش نکنند و از در خونه میرن بیرون مثل مسافرت و مهمانی اولین کاری که می‌کنند وسایل تزریق و دیابت شون رو بذارن کنار مثل گلوکومتر شون و انسولین شون من یادمه که خیلی وقت‌ها بچه که بودیم صبح زودی می‌خواستیم وسایل مدرسه رو جمع و جور کنیم خیلی چیزهایی یادمون میرفت خودم میدیدم معلم به ما گفت که از شب قبل کیف مدرسه تان را ببندید.
و  دقیقاً توصیه من به دیابتی های عزیز هم این است که اگر می خواهند بیرون  بروند از شب قبل وسایل را کنار بگذارند و هول هولکی این کار را انجام ندهند و اگر بخواهند انجام بدن هول هولکی خیلی چیزا ممکنه که از یادشون بره مورد اول بود و نکته بعدی اینه که به جای این که حالا اگه واقعا یادم رفت یه نوبت. انسولین  چند جوره انسولین پایه حتماً باید در سر ساعت مشخصی زده باشه یعنی ما اگر انسولین پایه را دیر بزنیم اون انسولینی که برای سوخت و ساز بدن نیاز داریم از بین رفته و قند به شدت بالا میره و ممکنه به این سرعت پایین نیاد بنابراین همیشه سعی کنیم که چون انسولین پایه مثل لنتوس و … باید سر یک ساعت خاص زده بشه برای همین که به بیماران میگیم انتخاب کنید چه ساعتی راحت تر هستید مثلا یه بیماری اگر صبح خونه هست ترجیحا صبح رو انتخاب کنه برای زدن انسولینش و این مشکل فراموش کردن کمتر پیش بیاد اگر شب ها خونه است یا ظهرها خونه است در همان ساعت بزنم مهم چه ساعتی زده بشه مهم اینه که هر روز یه ساعتی زده بشه و یه ساعتی انتخاب کردیم که اکثر اوقات چون ساعت در منزل هستید و می توانیم کار زدن انسولین مون رو انجام بدیم به نفع ما است و این اتفاق کمتر میافته راجع به انسولین های قبل غذا هم این مشکل پیش میاد انسولینهای قدیمی تر مثل رگولار حتماً باید نیم ساعت قبل از غذا بشه تا به حالت نرمال بیاد و اگر قند بالا باشه که باید یک ساعت قبل از غذا برسه خود مشکل ایجاد پیدا می‌کرد اما انسولینهای جدید که رپید هستند و زود اثرش هستند اصولاً میشه از ۵ دقیقه تا ۱۰ دقیقه قبل غذا یا بعد غذا هم زد و اگر واقعاً زمانی که غذا خوردیم و دو ساعت بعد برگشتیم خونه و انسولین نزدیم توصیه من اینه که مجددا قند خون فرد دیابتی چک کنه و نسبت به قند خونی که داره انسولین زود اثرش رو تزریق کنه و اگر ساعت انسولین طولانی شده و خیلی گذشته  دیگه در این موارد انسولین رو برای غذا نمیزنه فقط انسولین اصلاحی رو میزنه یعنی اگه دو ساعت بیشتر قند بالا هست انسولین اصلاحی رو میزنه که اون مقدار که قند بالا میاد  پایین البته توصیه کلی هم باز هم این هست که اگر واقعاً در این موارد هم چنین اتفاقاتی افتاد اگر پزشکتون در دسترس هست و تیم درمانی تون در دسترس تون هست حتماً قند تون رو چک کنید و به پزشکتون اطلاع بدین و ازش کسب تکلیف بکنید ولی بدونید در هر صورت حتی فراموش کردن یک نوبت از انسولین قند شما را حتی برای چند روز ممکنه به هم بریزه و واقعاً نمیشه کار خاصی انجام داد و واقعاً باید حواسمون باشه که همچین اتفاقی نیفته.

نظر دکتر کلباسی:

سوال پرتکرار این است که اگر انسولین رو قبل از ناهار یادمون رفت بزنیم و موقع ناهار یادمون اومد آیا باید تزریق کنیم همون لحظه یا نه ؟
خوشبختانه انسولین های Analog جدید مثل Aspart یا یا Novorapid مثل Apidra یا گلولیزین این ها سریع اثر میکنه حتی بعد از غذا هم یادشان افتاد باید بزنند. ولی اگر یکی دو ساعت بعد از غذا یادشون افتاده این خطرناکه برای اینکه قند خون بالا رفته و داره برمیگرده پایین مریض تازه انسولین میزنه و افت قند شدید پیدا میکنه پس اگر قبل از غذا یادتون رفت و بلافاصله وسط غذا یا بعد از غذا بزنید ولی اگر از بعد از غذا نیم ساعت یک ساعت گذشته و تازه یادتون افتاد، اول قند خونتان را با دستگاه گلوکومتر بگیرید فقط دوز اصلاحی بزنید که دیابتی‌ها بلدند که قندشون اگر از ۱۵۰ بالاتر بره به ازای هر ۵۰ تا بین یک تا دو واحد بزند. مثلاً بعد از غذا انسولین نزده قندشون ۳۰۰ هست ، ۴ واحد ۵ واحد ۳ واحد بستگی به حساسیت آدم ها که تو کلاس ها یاد گرفتن باید بزنن که فعلا قند رو کنترل کنند تا برسه به وعده بعد .

سوال پنجم:

انسولین چه افرادی قطع میشه؟

پاسخ:

دکتر کلباسی پاسخ می دهند :

بچه های دیابتی که از اول انسولین می‌زنند هیچ وقت تبدیل به قرص نمیشه الان یه دختری اینجا بود که بستری کردند که انسولین را براش شروع کنیم دو ساله داره قرص قند خون میخوره و بیخودی با قند ۳۰۰ وزنش چی شده ۲۰ کیلو لاغر شده از این خوشحال که شده ۴۵ کیلو ولی نمیدونه که این دیابت چه بلایی سر چشمش و کلیه میاره پس هر سری که با انسولین وزنش بیاد بالا دوست داره بره داروی گیاهی بخوره آدمی که دیابت نوع ۱ باید تا آخر عمرش انسولین بزنه حالا یا با سرنگ یا با پمپ انسولین های یا در آینده پیوند سلولهای بنیادی .
دیابتی های تیپ ۲ یه آدمی بوده که یه Gliclazide می‌خورده یه METFORMIN می‌خورده کووید ۱۹ میگیره و میره تو آی سی یو بهش کورتون می‌زنند و قندش میره بالا می‌برند روی انسولین این آدمی یه مدت انسولین رو میگیره و بعد از بهبود بیماری دوباره برمیگرده به قرص یه آدمی آبسه دندون کرده یه زخم پا داره این آدم قندش خیلی میره بالا بهش انسولین میدیم قندش رو کنترل می کنیم دوباره انسولین رو قطع می کنیم و برش می گردیم روی قرص .
بنابراین بدانیم در دیابت تیپ ۲ ای که کمتر از ۵ سال از شروع بیماریش گذشته که ما بیماری را بردیم به انسولین دوباره برش میگردونیم یه فرمی هم هست به نام دیابت لادا یا تیپ یک و نیم که نه یک هستند نه دو .یه چیزی بینابینی به نام دیابت لادا هست اینا معمولا اول انسولین میزنن و بعد هم رو قرصند و بعدش اکثراً به انسولین می رسد .
بنابراین مردم بدانند دیابت نوع ۲ گاهی برمیگرده روی قرص البته یه روش جراحی هست که میگن جراحی bariatric اخیراً بهش میگن جراحی متابولیک یه جراحی هست که معده کوچک میشه مال آدمهای چاق دیابتی تیپ ۲ هستش معده رو کوچیک میکنه و کاملاً علمی هست و روده وصل میشه از یه جا به معده و معده کوچیک میشه و غذا مستقیم به روده میره و دیواره ای که شبیه لیپوزا بود توی معده بیشتر ترشح میشه اینها انسولین شون قطع میشه ولی این نیست که هجوم میارن همه ی دیابتی ها و این عمل رو انجام بدن پزشک مربوط باید این تصمیم رو بگیره ولی کلی مریض دارم که این عمل را انجام دادند مثلاً طرف ۱۷۰ کیلوگرم بوده و روزی ۱۲۰ واحد انسولین می‌زده .
نمیدونم فلورا خانوم این برنامه رو میبینه یا نه فلورا خانوم یه خانم ۷۰ ساله هستش که یه روزی اومد در مطب و گفت که دکتر خسته شدم هی انسولین می زنم و هی چاق میشم ۱۲۰ واحد انسولین می زد و شده بود ۱۱۰ کیلو خوب این مریض را عمل کردیم سه سال پیش الان شده ۷۰ کیلو و انسولین ها قطع شده و دیگه دارو نمیخوره و به طور معجزه آسایی این مریض می دوئه بنابراین یه جاهایی این عمل‌های جراحی به درد میخورد البته باید پزشک تشخیص بدهد .

سوال ششم:

انسولین باعث چاقی میشه؟

پاسخ:

دکتر کلباسی پاسخ می دهند :
کسانی که دیابتی نوع دو هستند آنقدر دیر انسولین میزنند و هی سعی می‌کنند که قرص بخورند به طوری که حتی روزی ۸ تا ۱۰ تا قرص می‌خورند و قندشون آنقدر بالا هست که لاغر میشن ولی وقتی انسولین بزنند قندشون کنترل میشه و وزنشون برمیگرده و این چاقی نیست بلکه برگشت به وزن اولیه است ، منتها یه نکته ای که خود دیابتی ها میدانند این است که وقتی انسولین رو یک جا می‌زنند ، مثلا دائم انسولین رو به علت راست دست بودن بازوی چپشون میزنند  ، وقتی انسولین رو یک جا میزنید همونجا امکان داره هایپرتروفیه بشه و بزرگ بشه. برای همین ما به بچه های دیابتی میگیم انسولینشون رو بچرخونند مثلا یک بار این دست بزنند و یک بار دست مخالف و یک باربه شکم بزنند و یک بار ران بزنند. خواهش میکنم که دوستان انسولینشون رو بچرخونند و در یک جا نزنند .

سوال هفتم:

دکترم گفته انسولین رو بعد غذا بزنم! کار درستیه؟

پاسخ:

دکتر کلباسی پاسخ می دهند :
دو دو تا چهار تا هست ، ما باید انسولین رو وقتی بزنیم ( چون انسولین رو تو خون نمی‌زنیم و می‌زنیم به زیر پوست ) که برود زیر پوست و جذب شود و وارد خون شود که وقتی ما قند میخوریم و قند در خون می‌ره بالا این قند رو داخل سلول ببره .
پس اگر ما اول غذا بخوریم و بعد انسولین بزنیم انسولین طول می‌کشد تا جذب شود ، پس قند خون می‌ره بالا و یه مدت بالا هست بعد تازه انسولین جذب میشه .
اصولاً انسولین قبل از غذا زده می شود ، منتها ما انسولین های مختلفی داریم : مثلا انسولین Lantus یا TOUJEO ، انسولین پایه مثل LEVEMIR که اخیرا در بازار اومده .
اینها همه انسولین های پایه هستند و به غذا ربطی ندارند یا برای صبح می‌زنیم یا شب می‌زنیم چون اینا بعد از دو ساعت از زیر پوست جذب میشه پس مردم بدونن Lantus ، TOUJEO، LEVEMIR ، BASALIN اینها همه انسولین های پایه هستند .
اما انسولین regular باید حتما نیم ساعت قبل از غذا زده شود .
انسولین Novorapid و انسولین Apidra رو باید ده دقیقه قبل از غذا بزنیم .
ولی در موارد نادری ، آدم هایی هستن میگن ما اگر انسولین قبل غذا بزنیم خیلی سریع جذب می شود و افت قند می‌کنیم ، این موارد خیلی نادر رو ما میگیم انسولین رو بعد از غذا بزنند .
یعنی اصولاً انسولین های سریع الاثر قبل از غذا هست و در موارد خیلی نادر که برای فرد زود جذب می شود باید این افراد خاص مثل بیماران نارسایی کلیه که از افت قندشون می‌ترسیم میگیم بعد از غذا انسولین بزنند .

سوال هشتم:

انسولین می زنم چرا دکتر باز بهم قرص میده؟

پاسخ:

دکتر کلباسی پاسخ می دهند :
یه سوالی که خیلی می‌پرسند این هست که من انسولین میزنم ، دیابت نوع دو دارم چرا دکترم باز بهم قرص داده و من دارم قرص مصرف می کنم ؟
مطالب به سمت سوال های تخصصی رفته ، اینکه من انسولین میزنم ولی باز پزشکم به من قرص داده برمیگرده به این داستان که در دیابت نوع ۲ اوایل معمولاً با قرص رژیم و ورزش و کنترل شیوه صحیح زندگی کنترل میشه .
معمولاً با قرص متفورمین شروع میکنه بعد داروهای دیگه اضافه می کنند ، معمولاً هم بعد از ۱۰ الی ۱۵ سال ذخایر لوزالمعده کم میشه پس در این موارد باید با تزریق انسولین کمک به لوزالمعده بکنیم .
اگر بیمار دیابت نوع ۲ قرص هاش رو قطع کنه باید مثل یه بچه دیابتی روزی چهار الی پنج بار انسولین بزند .
برای همین تا چندسال قرص هاش رو ادامه میده و یه انسولین پایه مثل lantus مثل Levemir شروع میشه یا مثلا NovoMix 30 بستگی به تشخیص پزشک داره و بعد زمانی که ذخایر لوزالمعده دیگه تموم شد دیگه قرص فایده ای ندارد .
مثالی که برای بیماران می‌زنیم این هست که : یک آبمیوه رو اوایل که فشار میدهیم از نی آبمیوه بالا میاد وقتی دیگه داخل پاکت آبمیوه نداره هی شما پاکت رو فشار بدین ، دیگه آبمیوه ای بیرون نمیاد یعنی بعد از ۱۵ الی ۲۰ سال اکثر دیابتی های نوع ۲ هم باید برن روی انسولین با تزریقات چند گانه.