گلوکوفاژ نام یکی از برندهای معروف قرص متفورمین است که به کنترل قندخون دیابتی های نوع دو و در مواردی به کاهش وزن کمک میکند، البته از قرص متفورمین یا گلوکوفاژ برای درمان بیماری تخمدان پلی کیستیک نیز استفاده می شود، توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه قرص می تواند عوارضی را در پی داشته باشد و حتما با تجویز پزشک از این قرص مصرف کنید.

در ادامه گزارش پزشک من همراه باشید تا عوارض، ویژگی ها و نحوه عملکرد گلوکوفاژ را با هم بررسی کنیم

گلوکوفاژ چیست؟

قرص های گلوکوفاژ (و قرص های گلوکوفاژ SR ) هر کدام یک ماده فعال به نام متفورمین هیدروکلراید دارند.

از متفورمین به طور گسترده ای برای کمک به کنترل سطح قند خون در بین مبتلایان به دیابت نوع ۲ استفاده می شود.

همچنین ببینید:

فواید دارچین برای دیابتی ها

چگونه گلوکوفاژ به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می کند؟

در بین مبتلایان به دیابت نوع ۲ ، لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی نیست. علاوه بر این ، سلول های بدن ممکن است در برابر انسولینی که در بدن وجود دارد مقاوم باشند. به طور معمول، انسولین به سلول ها دستور می دهد قند را از خون خارج کنند، اما با وجود مقاومت در برابر انسولین در افراد مبتلا به دیابت ،میزان قند خون می تواند خیلی بالا برود.

همانطور که قبلاً گفتیم ، گلوکوفاژ حاوی ماده متفورمین است. متفورمین (متفورمین هیدروکلراید) نوعی دارو است که به عنوان یک بیگوانید(گروهی از مواد شیمایی) شناخته می شود. این دارو بر کاهش مقدار قند در خون مبتلایان به دیابت موثر است.

و این کار را با کاهش مقدار قند تولید شده در کبد و همچنین افزایش حساسیت سلولهای عضلانی به انسولین انجام می دهد.

بنابراین سلول ها قادر به کاهش دادن قند در خون میشوند. متفورمین همچنین باعث کاهش جذب قندها از روده می شود. متفورمین سطح قند خون را بین و بعد از غذا کاهش می دهد.

گلوکوفاژ بهتره یا متفورمین؟

پاسخ دکتر کلباسی فوق تخصص غدد:

سوالی که پرسیدن این هست که گلوکوفاژ بهتره یا متفورمین ایرانی؟

این مبحثی هست که خیلی سوال میشه .

یکی هستن ، یک مطالعه ای استاد من دکتر مسعود امینی که من همیشه بهشون ارادت دارم و الفبای دیابت رو از ایشون یاد گرفتم در اصفهان انجام دادن که هیچ تفاوتی نبود .

یه مقدار عوارض گوارشی گلوکوفاژ کمتره ،یعنی آنهایی که گلوکوفاژ می‌خورند عوارض گوارشی شون میگن کمتره .

ولی از نظر قدرت اثر اگر واقعا متفورمین ایرانی ۵۰۰ میلی گرمش درست باشه هیچ فرقی نمیکنه و خیلی از مریضا دارن ایرانی مصرف می‌کنند ولی سر انگشتی از گلوکوفاژ راضی تر هستند .

خپ مخاطبین عزیز پزشک من با ما همراه باشید چون می خواهیم برخی از سوالاتی که در مورد متفورمین ممکنه تو ذهنتون باشه رو برسی میکنیم:

گلوکوفاژ برای چیست؟

بیشتر نسخه های گلوکوفاژ به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به عنوان دارویی برای کاهش سطح قند خون و افزایش حساسیت به انسولین بدن داده می شود. در حالی که می توان از متفورمین در کنار  انسولین در درمان دیابت نوع ۲ استفاده کرد ، اما غالبا برای معالجه دیابت نوع ۱ استفاده نمی شود و نیز به طور معمول برای معالجه دیابت بارداری هم مورد استفاده قرار نمی گیرد.

آیا گلوکوفاژ انسولین است؟

متفورمین انسولین نیست و برای کاهش قند خون به همان شکل انسولین کار نمی کند. متفورمین یک داروی خوراکی است که معمولاً  به صورت روزانه و همراه با وعده غذایی مصرف می شود. از طرف دیگر انسولین باید با تزریق زیر جلدی و به صورت روزانه مصرف شود.

گلوکوفاژ در چه دوزهایی موجود هست؟
گلوکوفاژ در دوزهای 500 و 1000 میلی گرم موجود است

آیا به صورت خود سر از گلوکوفاژ برای لاغری میتوان استفاده کرده؟
خیر بدون تجویز پزشک استفاده از گلوکوفاژ کار صحیحی نمی باشد و امکان ایجاد عوارض وجود دارد

متفورمین چگونه کار می کند؟

کارکرد و مسیر فیزیکی مورد استفاده متفورمین برای کاهش قند خون هنوز به صورت کامل درک نشده است. اما می دانیم که گلوکونوژنز در کبد را کاهش می دهد. بیشتر مبتلایان به  دیابت نوع ۲ ها تقریباً سه برابر مقدار طبیعی گلوکز در کبدشان تولید می کنند. مطالعات نشان داده اند که متفورمین می تواند بیش از یک سوم این مقدار را کاهش دهد. همچنین به نظر می رسد که بافتهای مختلف بدن نسبت به انسولین حساس تر می شوند و از این طریق مقاومت انسولین را کاهش می دهند.

دوز متوسط  گلوکوفاژ ​​چیست؟

دوز شروع معمولی برای گلوکوفاژ ۵۰۰ میلی گرم در روز است. این مقدار ممکن است در صورت لزوم مصرف شود تا سطح قند خون عادی شود ، اما گلوکوفاژ به ندرت در دوزهای بالاتر از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز نیز تجویز می شود. برای بیمارانی که معده های حساس دارند ممکن است لازم باشد که مقدار آن از بسیار کم شروع شود و به آرامی افزایش یابد تا از ناراحتی دستگاه گوارش جلوگیری شود.

آیا متفورمین بی خطر است؟

به طور کلی ، متفورمین بسیار بی خطر تلقی می شود.  و انجمن دیابت آمریکا متفورمین را به عنوان اولین درمان که در بیشتر موارد در دیابت نوع ۲ مورد استفاده قرار می گیرد ، توصیه می کند. و سازمان بهداشت جهانی متفورمین را در لیست داروهای اساسی خود در گزارشات سالانه اش آورده است ؛ که داروهای موجود در این لیست به عنوان داروهایی در زمینه تأمین برطرف کردن نیازهای مهم در سیستم بهداشت جهانی ، و به عنوان مؤثرترین و امن ترین ها در نظر گرفته  شده اند.

آیا گزینه های دیگری به جای متفورمین وجود دارد؟

تعدادی از داروهای کاهش دهنده قند خون نیز وجود دارد که ممکن است برای افرادی که ترجیح می دهند از متفورمین استفاده نکنند  گزینه ی مناسبی باشند. اینها شامل مهار کننده های SGLT ، مهار کننده های DPP ، سولفونیل اوره ها و گلیتازون ها هستند. همه این داروها ملاحظات خاص خود را دارند و جابجایی به هر داروی جدید موضوعی است که شما باید با پزشک خود در باره اش صحبت کنید.

برخی از افراد با استفاده از درمان های گیاهی مانند شنبلیله ، پیلیوم ، ریحان  و خربزه تلخ به عنوان ابزاری برای کاهش قند خون به طور طبیعی نیز موفق به ایجاد کاهش سطح قند خونشان میشوند.

اگر ترجیح می دهید از استفاده از انواع داروها خودداری کنید ، تحت نظر یک متخصص تغذیه بودن  و ورزش مداوم ممکن است بهترین راه برای کنار گذاشتن متفورمین و یا اجتناب از نیاز به دارو به طور کلی باشد.

همچنین ببینید:

آشنایی با قرص گلورنتا برای افراد دیابتی

در پایین نظرات برخی از پزشکان در مورد متفورمین آورده شده است:

پیتر لوین : متفورمین مرسوم ترین دارو برای کاهش سطح گلوکز خون مخصوصا در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ میباشد. و اغلب بیماران در صورت مصرف این دارو، در بهبود روند بیماریشان  آنرا بسیار موثر میدانند.

داروساز از دانشگاه داروسازی سیدنی (B.pharm syd uni., dip mgmt ACSM)

دکتر جوشوا میلر: یکی از راههای اثرگذاری متفورمین تاثیر آن بر روی سیستم گوارش شماست؛ به این صورت که این ماده اجازه نمیدهد که در طی چرخه ی هضم و جذب غذا، بدن شما کربوهیدراتها را جذب کند؛ و این یک موضوع بسیار مهم است. وقتی که شما در سیستم گوارش و هضم غذایتان مداخله میکنید در واقع در حال دستکاری در روند جذب مواد مغذی هستید و این یک مساله ی بسیار حیاتی و حساس است.بنابراین بهتر است که علایم حاصل ازین مداخله را بشناسید تا در صورت وقوع با آنها آگاهانه برخورد کنید.

مدیر پزشکی مراقبت از دیابت در استونی بروک و استادیار بالینی غدد درون ریز و متابولیسم

دکتر آندریاس انفلدت: استفاده از متفورمین در بعضی از بیماران نتیجه بخش و در تعدادی از آن ها خالی از اثربخشی میباشد. به هر صورت ما توصیه میکنیم که بیماران چه در صورت مصرف این دارو و چه در غیر اینصورت حتما از رژیم های غذایی مناسب و کم کالری که به صورت تخصصی تنظیم شده اند استفاده و پیروی کنند.

پزشک سوئدی ، در پزشکی خانواده تخصص دارد. او بنیانگذار و مدیر عامل شرکت دکتر رژیم است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

diabetes

type2nation