گیاهان دارویی گروهی از گیاهان به شمار می روند که از برگ، گل، ریشه و دانه آن برای اهداف مختلفی استفاده می شود.

به طور سنتی برخی گیاهان برای تعادل هورمون ها استفاده می‌شوند.

اگرچه تحقیقات دقیق در مورد این موضوع محدود است، برخی شواهد نشان می‌دهند که گیاهان خاص می‌توانند بر سطح هورمون در بدن و همچنین سایر عملکردهای مرتبط با سیستم غدد درون ریز تأثیر بگذارند.

با این حال، زمانی که صحبت از استفاده از گیاهان به دلایل پزشکی یا سلامتی می شود، جدا کردن واقعیت از خیال دشوار است.

در اینجا به بررسی چندین داروی گیاهی جهت تعادل هورمون ها آورده شده است.

کمی هشدار

مطمئن ‌ترین و مؤثرترین راه‌های استفاده از گیاهان برای تعادل هورمون‌ ها نامشخص است.

گاهی اوقات اطلاعات نادرست در مورد داروهای گیاهی و تغذیه و تایید شواهد اثربخشی گیاهان دارویی سخت و دشوار خواهد بود.

برخی از داروهای گیاهی ممکن است برای گروهی از افراد بی خطر و برای برخی دیگر خطرناک باشد.

افراد باردار و شیرده، افرادی که از هورمون درمانی استفاده می کنند، افراد مبتلا به سرطان و افراد با مشکلات غدد درون ریز و سلامت روانی با مصرف گیاهان دارویی در معرض خطر بروز عوارض جانبی قرار می گیرند.

هورمون ها و سلامتی

هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که به سلول‌ها کمک می‌کنند تا ارتباط برقرار کرده و آنها را جهت اقدامات مختلفی تحریک سازند.

هورمون ها بستر سیستم غدد درون ریز بدن هستند که رشد، تولید مثل، متابولیسم، دما و حتی نوع رفتار را تنظیم می کند.

هورمون ها و سیستم غدد درون ریز بدن را در وضعیت متعادلی از هموستاز نگه می دارند.

بنابراین عدم تعادل هورمون؛ میزان هورمونی بسیار کم یا بسیار زیاد، می تواند عوارض جانبی مضری داشته باشد.

استرس اکسیداتیو، ناباروری و اختلالات غدد درون ریز مانند بیماری تیروئید تنها چند بیماری هستند که می توانند از عدم تعادل هورمون ناشی شوند.

زنان در دوره های مشخصی به ویژه در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی، تحت تغییرات طبیعی در سطح هورمون‌های خود قرار می‌گیرند.

به طور مشابه، مردان ممکن است علائم عدم تعادل هورمون را در دوران بلوغ یا با افزایش سن داشته باشند، البته شدت و سرعت کمتری نسبت به زنان خواهند داشت.

1_ سیاهدانه

گل های سیاهدانه دانه های ریز سیاه رنگ غنی از آنتی اکسیدان است.

این دانه ها به دلیل داشتن تیموکینون دارای خواص دارویی هستند.

محققان در حال بررسی اثرات محافظتی و درمانی سیاهدانه در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می باشند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال همراه با سطوح غیرطبیعی هورمون، از جمله علائم دیگر، در زنان در سنین باروری است.

در مطالعات حیوانی، عصاره سیاهدانه به تنظیم انسولین، تستوسترون، هورمون لوتئینیزه کننده و سطح هورمون تیروئید کمک کرده است.

علاوه بر این، عصاره سیاه‌دانه فعالیت استروژنی از خود نشان می‌دهد، به این معنی که مانند هورمون استروژن در بدن عمل می‌کند.

در واقع برخی ازمطالعات بر روی موش‌ها درحال بررسی این موضوع هستندکه آیا عصاره دانه سیاه‌دانه می‌تواند، جایگزینی برای درمان باشد.

جایگزین هورمونی (HRT) در دوران یائسگی باشد، زمانی که بدن معمولاً استروژن کمتری نسبت به گذشته تولید می‌کند.

به خاطر داشته باشید که بیشتر مطالعات بر روی دانه‌ها و هورمون‌های سیاهدانه در حیوانات انجام شده و از عصاره‌های غلیظ یا تیموکینون استفاده شده است.

بنابراین در حالی که استفاده از دانه های کامل در پخت و پز می تواند سالم و خوشمزه باشد، ممکن است فواید مشابهی را به همراه نداشته باشد.

همچنین ببینید:

خواص روغن سیاه دانه برای پوست

2_ آشواگاندا

آشواگاندا که با نام‌ جینسنگ هندی نیز شناخته می‌شود، درختچه‌ای همیشه سبز از خانواده شبدریان است.

تصور می‌شود که آداپتوژن با تعدیل محور هیپوتالاموس، هیپوفیز، آدرنال (HPA) مغز به غلبه بر استرس کمک می‌کند.

محور HPA چندین هورمون؛ از جمله کورتیزول، را تولید و آزاد می کند که پاسخ بدن شما به استرس را آغاز می کند.

بر اساس مطالعات انسان و موش، عدم تعادل مزمن هورمون ممکن است باعث اختلالات غدد درون ریز مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ شود.

یک مطالعه در سال 2019 بر روی 60 فرد بزرگسال که 125 تا 300 میلی گرم عصاره ریشه آشواگاندا را دو بار در روز به مدت 8 هفته مصرف کردند، در مقایسه با گروه دارونما، استرس کمتر، خواب بهتر و سطوح کورتیزول خون را کاهش داد.

آشواگاندا همچنین ممکن است بر هورمون های دیگر تأثیر بگذارد.

به عنوان مثال محققان در حال بررسی چگونگی تغییر سطح انسولین، هورمون‌های تولیدمثل و موارد دیگر هستند.

یک مطالعه 8 هفته ای در سال 2018 در بزرگسالان با سطوح بالا از هورمون محرک تیروئید (TSH) که توسط غده هیپوفیز تولید و برای ارزیابی شرایط تیروئید استفاده می شود.

نشان داد که مصرف روزانه 600 میلی گرم عصاره غلیظ آشواگاندا باعث بهبود سطح TSH می شود.

از سوی دیگر، برخی مطالعات نتایج متناقضی در مورد مزایای سلامتی آشواگاندا پیدا کرده اند.

افراد همچنین عوارض جانبی مکمل‌های آشواگاندا را در طول آزمایش‌های بالینی گزارش کرده‌اند.

 آشواگاندا ممکن است ، برای افراد باردار و شیرده و همچنین افرادی که بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات تیروئید دارند، مضر باشد.

مطالعات بیشتری در این مورد نیاز است.

3_  ریشه کوهوش سیاه

کوهوش سیاه از همان خانواده گیاهان سیاه‌دانه به شمار می رود.

این مکمل محبوب از ریشه های زمینی گیاه کوهوش سیاه تهیه می شود. معمولاً به صورت کپسول، عصاره یا چای ارائه می گردد.

اعتقاد بر این است که این گیاه ارزش دارویی خود را از ترکیباتی به نام تری ترپن گلیکوزیدها می گیرد، اگرچه مشخص نیست که چه تعداد از آنها در مکمل های کوهوش سیاه وجود دارد.

از نظر تاریخی در حال حاضر، کوهوش سیاه برای حمایت از مسائل مربوط به سلامت زنان مانند بی نظمی های قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و علائم یائسگی استفاده می شود.

کوهوش سیاه مانند سیاهدانه ممکن است به عنوان یک فیتواستروژن عمل کند.

اینکه کوهوش سیاه یک فیتواستروژن واقعی است یا با مکانیسم های دیگر عمل می کند، ناشناخته باقی مانده است.

چند مطالعه نشان داده اند که کوهوش سیاه به طور موثرتری نسبت به دارونما یا بدون درمان علائم یائسگی را تسکین می دهد.

مطالعات دقیق تری بر روی انسان مورد نیاز است، بنابراین بهتر است قبل از استفاده از این گیاه با پزشک مشورت کنید.

4_ پنج انگشت

یکی دیگر از مکمل های گیاهی رایج پنج انگشت است که معمولاً به شکل عصاره یا کپسول موجود است.

اغلب با گیاهان دیگری مانند کوهوش سیاه ترکیب شده و به عنوان دارویی برای درمان علائم یائسگی و حمایت از سلامت باروری زنان به بازار عرضه می شود.

پنج انگشت حاوی ترکیبات دی ترپنوئیدی بوده که ممکن است عامل اثرات این مکمل بر روی هورمون هایی مانند پرولاکتین و انتقال دهنده عصبی دوپامین باشد.

بررسی‌های متعدد نشان داده‌اند که گیاه پنج انگشت ممکن است سطح پرولاکتین را در خون کاهش دهد.

افزایش سطح این هورمون اغلب با PMS مرتبط است. این مکمل ممکن است علائم خاصی از PMS مانند درد سینه را نیز درمان کند.

اگرچه به نظر می‌رسد که این گیاه می‌تواند به تعادل برخی هورمون‌ها مانند پرولاکتین کمک کند، اما بسیاری از دانشمندان بر این باورند که تحقیقات بیشتری در انسان مورد نیاز است.

5_ مرزنجوش

مرزنجوش و انواع دیگر درختچه های گیاهی متعلق به  Origanum، مانند پونه کوهی، در طب سنتی برای بیماری های مختلف استفاده می شود.

این گیاه حاوی ترکیبات گیاهی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است که هر دو خواص دارویی آن محسوب می شوند.

یک مطالعه اخیر نشان داد که موش‌های القا شده با PCOS سطوح استرادیول؛ هورمونی که توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود، پس از درمان با عصاره مرزنجوش بهبود یافته‌اند.

همچنین در یک مطالعه انسانی کوچک، افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به مدت یک ماه دو بار در روز چای مرزنجوش مصرف کردند.

چای مرزنجوش با کاهش قابل توجهی در سطح هورمون انسولین ناشتا مرتبط بود که می تواند نشان دهنده بهبود مدیریت قند خون باشد.

برخی از دانشمندان بر این باورند که تحقیقات کافی در مورد ایمنی استفاده طولانی مدت از گیاهان تغییر دهنده هورمون وجود ندارد.

روش های دیگر جهت برقراری تعادل هورمون ها

گیاهان دارویی تنها یکی از چندین گزینه درمانی برای عدم تعادل هورمون ها هستند.

هنگامی که با سایر درمان‌های مبتنی بر شواهد همراه می‌شوند، گیاهان ممکن است برای ایجاد تعادل هورمون‌ بهترین استفاده را داشته باشند.

بهترین گزینه های درمانی برای افراد به علت عدم تعادل، عوامل سبک زندگی و موارد دیگر بستگی دارد.

به این ترتیب بهتر است قبل از مصرف گیاهان دارویی یا شروع هر نوع هورمون درمانی، گزینه ها را با پزشک خود در میان بگذارید.

همچنین ببینید:

گیاهان چگونه سلامت روحی را بهبود میبخشند!؟

دیگر روش های درمان عدم تعادل هورمون ها:

• داشتن رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی متعادل که سرشار از پروتئین بدون چربی، چربی‌های سالم و فیبر است، اما حاوی مقادیر محدودی قند فرآوری شده است، ممکن است به تعادل هورمون‌ هایی که اشتها، متابولیسم و ​​خلق و خوی شما را تنظیم می‌کنند، موثر باشد.
• مصرف چای سبز: چای سبز ممکن است با بهبود پاسخ بدن به این هورمون به تعادل انسولین در برخی افراد کمک کند، اگرچه اثرات عصاره چای سبز بر مقاومت به انسولین نیازمند بررسی بیشتر است.
• ورزش منظم: به نظر می رسد فعالیت بدنی بر هورمون های اشتها تأثیر گذاشته و استفاده بدن از هورمون انسولین را بهبود می بخشد.
• کنترل استرس: استرس بیش از حد می تواند سطح هورمون هایی مانند کورتیزول و آدرنالین را به شدت تغییر دهد. فعالیت‌هایی مانند یوگا، گوش دادن به موسیقی یا پیاده ‌روی در طبیعت ممکن است استرس را از بین ببرد و این تعادل هورمون‌ها را برقرار سازد.
• خواب کافی: کم خوابی یا قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در طول ساعات شب ممکن است منجر به اختلال در ملاتونین و کورتیزول شود. همچنین ممکن است بر مقاومت به انسولین تأثیر بگذارد.
• پیشگیری از بروز اختلال در غدد درون ریز: عوامل ایجاد کننده اختلال در غدد درون ریز ترکیباتی در محیط هستند، مانند دود دخانیات، سموم دفع آفات و عطرهای موجود در لوسیون ها و مواد پاک کننده که ممکن است باعث عدم تعادل هورمون ها شوند.

نتیجه کلی

سطح هورمون در بدن انسان به طور مداوم در حال تغییر است. صدها دلیل برای نوسان روزانه آنها وجود دارد و تا حدودی این تغییرات ضروری است.

با این وجود عدم تعادل هورمون ها بصورت طولانی مدت ممکن است بر سلامت انسان تأثیر بگذارد.

استفاده از داروهای گیاهی یکی از راه های طبیعی برای رفع چنین تغییراتی در سطح هورمون های خون است.

با این حال با توجه به اینکه تغییر سطح هورمون می تواند خطرناک باشد، قبل از مصرف هر گونه گیاه یا دارویی برای این منظور با یک متخصص صحبت کنید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline