مارگزیدگی توسط مار زنگی: آنچه باید بدانید
مارگزیدگی توسط مار زنگی نوعی شرایط اورژانسی به شمار می رود. سم ناشی از مار زنگی با تخریب بافت‌های پوست و سلول‌های خونی، باعث خونریزی داخلی می گردد.
مارگزیدگی های، مارهای سمی مانند مار زنگی یک اورژانس پزشکی محسوب می شود که به درمان فوری نیاز دارد.
مارها اغلب از انسان دوری می کنند، اما ممکن است زمانی که احساس خطر کنند، به عنوان آخرین راه چاره اقدام به نیش زدن کنند.
در صورت مارگزیدگی توسط مار سمی باید سریع اقدامات پزشکی انجام گیرد. مارگزیدگی قابل درمان است.
علائم مارگزیدگی
نیش مارهای سمی، چون مار زنگی دردناک است. برخی از علائم فوری عبارتند از:
- خونریزی
- مشکل در تنفس
- تاری دید
- افتادگی پلک
- فشار خون پایین
- تهوع و استفراغ
- بی حسی
- فلج شدن
- نبض سریع
- تغییر رنگ پوست
- تورم
- گزگز
- آسیب بافتی
- تشنگی
- خستگی
- ضعف
- نبض ضعیف
درمان مارگزیدگی
اگر فرد توسط مار زنگی گزیده شده باشد، دریافت فوری کمک پزشکی ضروری است. فرد باید آرام بماند و اطمینان حاصل کند که نیش قابل درمان است.
همچنین ببینید:
کمک های اولیه و آموزش مقدمات آن
اقدامات لازم در زمان مارگزیدگی:
- هرگونه احساس، مانند گرما و رنگ اندام آسیب دیده را بررسی کنید و هر گونه تغییر در رنگ و دمای پوست را یادداشت نمایید.
- انتهای باند را روی پوست قرار داده و با دورهای زیاد باندپیچی نمایید. از دورترین نقطه از قلب شروع کنید و یک قسمت زیادی از بدن مانند بازو را بپوشانید.
- از محکم بودن بانداژ مطمئن باشید؛ بانداژ نباید شل باشد.
- ناحیه آسیب دیده را ثابت و بی حرکت نگه دارید و مطمئن شوید که پایین تر از سطح قلب است. فرد گزیده شده فقط در صورت لزوم باید راه برود. در صورت امکان شخص دیگری باید فرد را به محل ایمن برساند.
- خارج کردن هرگونه حلقه یا ساعت به دلیل بروز تورم مهم است.
- لبه بخش متورم شده روی پوست را علامت بزنید و زمان را در کنار آن بنویسید.
- پس از حضور در بیمارستان، پرسنل پزشکی تزریق پادزهر را انجام خواهند داد.
- در صورتی که مار مرده باشد باید از آن برای نشان دادن به پزشک عکس گرفت. این کار جهت شناسایی مار و سم آن مهم می باشد.
هنگام مارگزیدگی، اقداماتی وجود دارد که نباید انجام دهید. این شامل:
- تحرک بیش از حد فرد گزیده شده
- استفاده از تورنیکت
- استفاده از کمپرس سرد
- بریدن محل نیش با چاقو یا تیغ
- تلاش برای مکیدن زهر
- دادن هرگونه محرک یا داروی ضد درد مگر اینکه پزشک دستور داده باشد
- خوردن یا نوشیدن
- بالا بردن محل گزش نسبت به سطح قلب
مار را بلند نکنید و سعی نکنید آن را به دام بیندازید. هرگز با یک مار سمی، حتی یک مار مرده، برخورد نکنید، زیرا ممکن است تا چندین ساعت پس از مرگ در اثر واکنش رفلکس نیش بزند.
عوارض مارگزیدگی
برخی افراد ممکن است واکنش آلرژیک به سم مار نشان دهند.
این واکنش آنافیلاکسی یا شوک آنافیلاکسی نامیده میشود و می‌تواند بلافاصله یا چند ساعت پس از مارگزیدگی رخ دهد.
برخی از علائم واکنش آلرژیک عبارتند از:
- خارش پوست همراه با کهیر و گرگرفتگی
- تورم صورت، لب ها، زبان و گلو که باعث مشکل در تنفس می شود
- ضربان قلب سریع
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال
اگر واکنش منجر به افت فشار خون شود، علائم زیر بروز می کند:
- سرگیجه
- بیهوش شدن
- پوست سرد
- نابینایی
افراد در این وضعیت دچار شوک می شوند. این یک اورژانس پزشکی در نوع خود است و علائمی مشابه آنافیلاکسی دارد.
علائم شوک عبارتند از:
- سرد بودن و رنگ پریدگی پوست
- تعریق
- تنفس سریع و سطحی
- نابینایی
- تهوع و استفراغ
- خواب آلودگی یا از دست دادن هوشیاری
در صورت بروز علائم شوک باید فرد را در حالت درازکش قرار دهید و پاهای او را بالا نگه دارید.
می توان از لباس گرم یا پتو برای گرم نگه داشتن بدن استفاده کرد.
نحوه تشخیص مار زنگی
مارهای زنگی در انتهای بدن خود حلقه های به هم پیوسته دارد.
این حلقه ها از نوعی ماده به جنس کراتین ساخته شده اند، که همان ماده موجود در ناخن انسان است.
هنگامی که مار بخش‌های کراتین را به لرزه در می‌آورد، صدایی شبیه زنگ را به عنوان هشدار منتشر می‌کند.
30 گونه شناخته شده از مار زنگی وجود دارد که طول آنها بین 30 تا 215 سانتی متر متفاوت است.
مارهای زنگی دارای بدنی سنگین و سری لوزی شکل با یک چاله در هر طرف هستند.
این مارها در نواحی مختلف زندگی می کنند. آنها در تپه های ماسه ای بیابانی، باتلاق ها و چمنزارها زندگی می کنند.
آنها می توانند در هر ارتفاعی نسبت به دریا و حتی تا ارتفاع 3350 متری زندگی کنند.
این مارها در نواحی با دمای کمتر از 4 درجه سانتیگراد به خواب زمستانی می روند.
به دلیل خونسرد بودن مارها در روز بر روی سطوح هموار و فضای آفتابی قرار می گیرند تا گرم شوند.
زهر مار زنگی
ترکیب و قدرت سم مار زنگی به گونه و محل زندگی آن بستگی دارد.
زهر در غدد فک فوقانی مار تولید می شود و قبل از اینکه مار آن را از طریق نیش های بزرگ و توخالی خود وارد کند، از مجرای سم عبور می کند.
مارها مایع سمی را به سرعت تزریق می کنند و می توانند میزان سمی را که آزاد می کنند کنترل کنند.
پیشگیری از مارگزیدگی
جهت پیشگیری از مارگزیدگی باید از مناطقی که ممکن است مارها در آن پنهان شده باشند، مانند زیر سنگ ها و چوب ها اجتناب کرد.
شخص هرگز نباید مار را برداشته یا تحریک کند، زیرا در شرایط احساس خطر حمله می کند.
در زمان پیاده روی و ورود به نواحی که دید کافی وجود ندارد با چوب به زمین و شاخه ها، برگ ها، ضربه بزنید.
اگر در منطقه ای که ممکن است مارها در آن زندگی کنند پیاده روی می کنید، باید از شلوار و چکمه های بلند استفاده نمایید.
همچنین ببینید:
مسمومیت خون چست؟ از 0 تا 100 آن
در صورت دیدن مار زنگی در زمان پیاده روی، باید موارد زیر را انجام داد:
- وحشت نکنید
- حداقل یک و نیم متر از مار فاصله بگیرید
- سعی در کشتن مار نکنید، زیرا ممکن است خطر نیش زدن مار را افزایش دهید
- دیگران را در مورد وجود مار آگاه کرده و به آنها توصیه کنید که مراقب باشند و کودکان و حیوانات خانگی را از منطقه دور نگه دارند
نتیجه کلی
سالانه تعداد بسیار زیادی از افراد جان خود را به دلیل مارگزیدگی مارهای سمی از دست می دهند.
اغلب این مرگ‌ها به این دلیل اتفاق می‌افتد که فرد واکنش آلرژیک به سم دارد.
همچنین خطر و عوارض ناشی از مارگزیدگی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف و عدم دریافت کمک پزشکی بیشتر خواهد بود.
توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منابع:
دیدگاه تان را بنویسید