توکسوپلاسموز چیست؟ علائم و درمان آن
توکسوپلاسموز عفونتی است که توسط یک انگل در مدفوع گربه و گوشت نیم پز ایجاد می شود. افراد باردار و دارای نقص ایمنی در معرض خطر هستند.
توکسوپلاسموز عفونتی است که توسط نوعی انگل ایجاد می شود.
این انگل توکسوپلاسما گوندی نام دارد. می توان آن را در مدفوع گربه و گوشت نیم پز، به ویژه گوشت بره و خوک یافت.
همچنین این انگل می تواند از طریق آب آلوده منتقل شود.
توکسوپلاسموز می تواند کشنده باشد یا نقایص مادرزادی جدی برای جنین ایجاد کند.
به همین دلیل است که پزشکان تمیز کردن محل نگهداری گربه توسط زنان باردار را توصیه نمی کنند.
اکثر افرادی که مبتلا به توکسوپلاسموز هستند، هرگز علائمی ندارند.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، بیش از 60 میلیون نفر در ایالات متحده به این انگل آلوده هستند.
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های جدی هستند، افرادی هستند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و نوزادانی که از مادران مبتلا به عفونت فعال در دوران بارداری متولد می شوند.
علائم توکسوپلاسموز چیست؟
اکثر افراد که به این انگل آلوده شده اند، هیچ علائمی ندارند.
افرادی که دچار علائم می شوند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- تب
- تورم غدد لنفاوی به خصوص در گردن
- سردرد
- درد عضلانی
- گلو درد
این علائم می توانند یک ماه یا بیشتر ادامه داشته باشند و معمولاً خود به خود برطرف می شوند.
در افراد با سیستم ایمنی ضعیف خطر بروز علائم زیر وجود دارد:
- التهاب مغز، باعث سردرد، تشنج، گیجی و کما می شود
- عفونت ریه که باعث سرفه، تب و تنگی نفس می شود
- عفونت چشم که باعث تاری دید و درد چشم می شود
هنگامی که جنین آلوده می شود، علائم ممکن است خفیف یا کاملا جدی باشد.
توکسوپلاسموز در نوزاد متولد نشده می تواند بلافاصله پس از تولد خطرناک باشد.
بیشتر نوزادان مبتلا به توکسوپلاسموز مادرزادی ممکن است در بدو تولد طبیعی به نظر برسند، اما با افزایش سن علائم و نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهند.
بررسی مغز و چشم آنها بسیار مهم است.
همچنین ببینید:
روش های انتقال عفونت و آنچه باید
علل توکسوپلاسموز چیست؟
توکسوپلاسما گوندی نوعی انگل است که باعث توکسوپلاسموز می شود.
امکان مبتلا شدن آن از طریق گوشت آلوده که خام یا کاملا پخته نشده است وجود دارد.
افراد همچنین می توانند با نوشیدن آب آلوده به توکسوپلاسموز مبتلا شوند.
در موارد نادر، توکسوپلاسموز ممکن است از طریق انتقال خون یا پیوند عضو منتقل شود.
این انگل می تواند در مدفوع نیز وجود داشته باشد.
این بدان معنی است که می توان آن را روی برخی از محصولات شسته نشده که به کود آلوده شده اند، یافت.
برای جلوگیری از توکسوپلاسموز، محصولات را به طور کامل بشویید.
در ایالات متحده، این انگل در مدفوع گربه یافت می شود.
اگرچه توکسوپلاسما گوندی تقریباً در تمام حیوانات وجود دارد، اما گربه ها تنها میزبان شناخته شده هستند.
این بدان معنی است که تخم های انگل این بیماری فقط در گربه ها تولید مثل می کنند.
تخم ها از طریق دفع از بدن گربه خارج می شوند.
گربه ها معمولاً با وجود اینکه میزبان هستند علائم توکسوپلاسموز را نشان نمی دهند.
افراد تنها در صورت خوردن و مصرف مواد آلوده به این انگل مبتلا می شوند.
این موضوع ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که در معرض مدفوع آلوده گربه قرار بگیرید.
زنان باردار با این روش خطر انتقال توکسوپلاسموز به فرزند متولد نشده خود را افزایش می دهند.
انگل یک تا پنج روز پس از دفع گربه عفونی و مسری نیستند.
ابتلای انسان به توکسوپلاسموز از گربه بسیار نادر است.
به طور کلی، گربه های خانگی که اجازه بیرون رفتن ندارند، حامل توکسوپلاسما گوندی نیستند.
گربه های وحشی یا گربه هایی که در بیرون زندگی می کنند و شکار می کنند بیشتر میزبان توکسوپلاسما گوندی هستند.
در ایالات متحده، رایج ترین راه برای ابتلا به انگل توکسوپلاسموز، مصرف گوشت خام یا میوه ها و سبزیجات شسته نشده است.
توکسوپلاسموز چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک معمولاً آزمایش خون را برای بررسی وجود آنتی بادی علیه این انگل انجام می دهد.
آنتی بادی ها مواد خارجی را با نشانگرهای سطحی خود که آنتی ژن نامیده می شوند، شناسایی می کنند. آنتی ژن ها عبارتند از:
- ویروس
- باکتری
- انگل
- قارچ
هنگامی که یک آنتی بادی علیه یک آنتی ژن خاص ایجاد شد، در جریان خون شما باقی می ماند تا از عفونت های بعدی با آن ماده خارجی خاص محافظت شود.
اگر تا به حال در معرض توکسوپلاسما گوندی قرار گرفته اید، آنتی بادی در خون شما وجود دارد.
این بدان معناست که آزمایش آنتی بادی ها مثبت خواهد شد.
اگر آزمایش شما مثبت شد، پس در مقطعی از زندگی خود به این بیماری مبتلا شده اید.
نتیجه مثبت لزوماً به این معنی نیست که شما در حال حاضر یک عفونت فعال دارید.
اگر آزمایش‌های شما برای آنتی‌بادی‌ها مثبت باشد، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری را انجام دهد تا به شما کمک کند دقیقاً چه زمانی آلوده شده‌اید.
اگر باردار هستید و عفونت فعال دارید، پزشک ممکن است مایع آمنیوتیک و خون جنین را آزمایش کند.
سونوگرافی همچنین می تواند به تشخیص آلوده شدن جنین کمک کند.
اگر جنین به توکسوپلاسموز تشخیص داده شود، احتمالاً به متخصص ارجاع خواهید شد.
در این شرایط مشاوره ژنتیک پیشنهاد می گردد.
بسته به سن حاملگی نوزاد، گزینه پایان بارداری ممکن است به عنوان یک احتمال پیشنهاد شود.
اگر بارداری را ادامه دهید، پزشک احتمالاً آنتی بیوتیک هایی را برای کمک به کاهش خطر علائم کودک شما تجویز می کند.
چه عوارضی با توکسوپلاسموز همراه است؟
دلیل اینکه خانم باردار باید اقدامات احتیاطی ویژه ای برای جلوگیری از توکسوپلاسموز انجام دهد این است که می تواند برای نوزادی که در رحم آلوده شده است بسیار جدی و حتی کشنده باشد.
برای افرادی که زنده می مانند، توکسوپلاسموز می تواند عواقب پایداری در موارد زیر داشته باشد:
- مغز
- چشم
- قلب
- ریه ها
همچنین ممکن است تاخیر رشد ذهنی و جسمی و تشنج های مکرر داشته باشند.
به طور کلی، نوزادانی که در اوایل بارداری آلوده می شوند، نسبت به نوزادانی که در اواخر بارداری آلوده می شوند، از مشکلات شدیدتری رنج می برند.
نوزادانی که با توکسوپلاسموز متولد می شوند، ممکن است در معرض خطر کاهش شنوایی و بینایی باشند.
برخی از کودکان ممکن است دچار اختلالات یادگیری شوند.
توکسوپلاسموز چگونه درمان می شود؟
پزشک شما ممکن است توصیه کند که توکسوپلاسموز خود را در صورتی که علائمی ایجاد نمی کند، درمان نکنید.
اکثر افراد که دچار عفونت می شوند هیچ علامتی ندارند یا علائم خفیفی را بروز می دهند که به خودی خود محدود می شوند.
اگر بیماری شدید و مداوم باشد، چشم ها یا اندام های داخلی را درگیر کند، پزشک معمولا پیریمتامین و سولفادیازین را تجویز می کند.
پیریمتامین همچنین برای درمان مالاریا استفاده می شود. سولفادیازین نوعی آنتی بیوتیک است.
اگر به HIV مبتلا هستید، ممکن است لازم باشد این داروها را تا همیشه مصرف نمایید.
پیریمتامین سطح اسید فولیک را که نوعی ویتامین B است، کاهش می دهد.
همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد که در حین مصرف دارو ویتامین B بیشتری مصرف کنید.
درمان در دوران بارداری
درمان در دوران بارداری تا حدودی متفاوت است.
دوره درمان بستگی به آلوده شدن یا عدم آلوده شدن جنین و میزان عفونت دارد.
ممکن است جهت کاهش احتمال انتقال به جنین، با توجه به مدت زمان بارداری، آنتی بیوتیک تجویز گردد.
نوعی آنتی بیوتیک به نام اسپیرامایسین به طور کلی در سه ماهه اول و اوایل سه ماهه دوم توصیه می شود.
ترکیبی از پیریمتامین؛ سولفادیازین و لوکوورین معمولاً در اواخر سه ماهه دوم و سوم بارداری استفاده می شود.
اگر نوزاد متولد نشده، شما مبتلا به توکسوپلاسموز هستید، پیریمتامین و سولفادیازین ممکن است به عنوان درمان در نظر گرفته شوند.
با این حال، هر دو دارو عوارض جانبی قابل توجهی بر روی زنان و جنین دارند و تنها به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار می گیرند.
عوارض جانبی شامل بیماری مغز استخوان است.
شرایط افراد مبتلا به این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد.
زنان باردار که دچار این عارضه می شوند باید با پزشک خود همکاری کنند تا یک برنامه درمانی مناسب برای آنها ارائه شود.
نوزادانی که با توکسوپلاسموز متولد می شوند ممکن است تا یک سال تحت درمان قرار گیرند.
افراد مبتلا به ایدز و کودکان با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است برای پیشگیری از عوارض نیاز به بستری شدن داشته باشند.
اگر باردار نیستید و هیچ بیماری زمینه‌ای ندارید، باید طی چند هفته بهبود پیدا کنید.
اگر علائم شما خفیف باشد، ممکن است پزشک شما هیچ درمانی را تجویز نکند.
همچنین ببینید:
انگل دستگاه گوارش چیست؟ علائم، پیشگیری و راه های درمان آن
چگونه توکسوپلاسموز پیشگیری می شود؟
با موارد زیر می توانید از توکسوپلاسموز پیشگیری کنید:
- شستن تمامی محصولات قبل از مصرف
- انجام پخت کامل گوشت
- شستن تمام وسایلی که برای نگهداری گوشت خام استفاده می شود
- شستن دست‌ها پس از تمیز کردن یا جمع کردن محل گربه
- زنان باردار باید از شخص دیگری بخواهند که محل گربه را در دوران بارداری تمیز کند.
توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منابع:
دیدگاه تان را بنویسید