سه نوع خونریزی اصلی وجود دارد:

خونریزی شریانی، وریدی و خونریزی مویرگی. خونریزی شریانی در شریان‌هایی اتفاق می‌افتد که خون را از قلب به بدن منتقل می‌کنند. خونریزی وریدی در سیاهرگ ها اتفاق می افتد که خون را به قلب برمی گرداند. خونریزی مویرگی به خونریزی ایجاد شده درون رگ های خونی بسیار کوچک متصل کننده شریان به ورید به نام مویرگ گفته می شود.

این سه نوع خونریزی از نظر ناحیه ایجاد شده، جریان و شدت متفاوت هستند. خونریزی شریانی دارای جهش بوده، خونریزی وریدی به طور پیوسته یا مداوم جریان دارد و خونریزی مویرگی شبیه چکه کردن است.

خونریزی از شریان ها و سیاهرگ ها اغلب شدید هستند که در این شرایط باید فورا تحت مراقبت پزشکی قرار گیرند. خونریزی مویرگی رایج‌ ترین نوع خونریزی است و معمولاً می‌توان آن را از طریق اعمال فشار کنترل کرد.

اعمال فشار همچنین می تواند در مراحل اولیه خونریزی شریانی و وریدی نیز موثر باشد. با این حال افراد در این موارد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

خونریزی شریانی

خونریزی شریانی شدیدترین و اورژانسی ترین نوع خونریزی است. این خونریزی می تواند ناشی از یک آسیب وارد شده به بدن، ترومای بلانت یا ترومای غیرنافذ، یا آسیب به اندام ها یا رگ های خونی باشد.

از آنجایی که خون از شریان ها تامین می شود، از دیگر خونریزی ها قابل تشخیص است. به عنوان مثال خون به دلیل داشتن اکسیژن دارای رنگ قرمز روشن است. همچنین این خون جهشی بوده و نبض آن با ضربان قلب مرتبط می باشد.

کنترل این نوع خونریزی ممکن است سخت باشد زیرا فشار ناشی از ضربان قلب به این معنی است که به راحتی لخته یا متوقف نمی شود.

درمان خونریزی شریانی شامل موارد زیر است:

• گام اولیه ایجاد فشار بر ناحیه خونریزی از طریق استفاده از دستکش و گاز استریل است. تماس با اورژانس دارای اهمیت زیادی است.
• در صورت کنترل خونریزی، گام بعدی این است که زخم را با گاز استریل و پانسمان بپوشانید تا اعمال فشار بر روی زخم ادامه داشته باشد.
• با بالا بردن عضوهایی مانند پا و دست که دچار خونریزی شده اند، نسبت به سطح قلب، در کنترل خونریزی نیز موثر است.
• اگر تمام تلاش ها برای متوقف کردن خونریزی موفقیت آمیز نبود، آخرین گام شامل استفاده از یک تورنیکت در بالای محل خونریزی است.

خونریزی وریدی

خونریزی وریدی شدت کمتری نسبت به خونریزی شریانی دارد، اما همچنان می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

از آنجایی که خون درون وریدها اکسیژن زیادی ندارند دارای رنگ قرمز تیره هستند. از آنجایی که وریدها تحت فشار مستقیم نیستند، خون به طور پیوسته جریان دارد، اما با شدت کمتری نسبت به خونریزی شریانی خارج می شود.

درمان و کنترل خونریزی وریدی باید طبق مراحل بالا که در خونریزی شریانی اشاره شد، عمل کرد.

خونریزی مویرگی

خونریزی مویرگی معمولاً به دلیل آسیب به پوست اتفاق می‌افتد و نسبت به انواع دیگر بیشتر رایج است. این نوع خونریزی فاقد جهش و جریان مداوم بوده و به صورت چکه ای می باشد.

خونریزی مویرگی نه تنها کمترین شدت را دارد، بلکه به راحتی قابل کنترل است. علت شدت کم خونریزی های مویرگی؛ سطحی بودن این رگ های خونی است.

درمان معمولاً شامل موارد زیر است:

• گام اول این است که زخم را با آب و صابون یا یک پاک کننده غیرسمی پاک کنید.
• ممکن است جهت پیشگیری از عفونت به شست وشوی بیشتری احتیاج باشد.
• مرحله آخر اعمال فشار با استفاده از دستکش و پانسمان استریل است. به طور معمول فشار برای کنترل خونریزی کافی است و اقدامات بیشتر که پزشک ممکن است برای متوقف کردن خونریزی شریانی یا وریدی استفاده کند، ضروری نیست.

خونریزی خارجی و خونریزی داخلی

به خونریزی ایجاد شده در خارج از بدن؛ خونریزی خارجی گفته می شود. به عنوان مثال می توان به خونریزی بینی و خونریزی ناشی از بریدگی جزئی پوست اشاره کرد.

خونریزی داخلی به خونریزی هایی اطلاق می شود که در داخل بدن رخ می دهد. این وضعیت اغلب ناشی از آسیب به یک عضو یا قسمت داخلی بدن بوده است.

مفاصل ران، زانو و مچ پا از رایج ترین نواحی هستند که دچار خونریزی می شوند.انوع خونریزی داخلی نیز خونریزی ایجاد شده در مغز، عضلات بزرگ، روده و یا اطراف ریه هستند.

همچنین ببینید:

علل خونریزی بینی و راه های درمان آن

علائم خونریزی داخلی

خونریزی داخلی جزئی بسیار رایج بوده و شامل علائمی چون لکه های قرمز بر روی پوست یا کبودی جزئی است.

با این حال خونریزی داخلی شدید خطرناک است. این وضعیت اغلب با از دست دادن حجم قابل توجهی از خون و ایجاد شوک هیپوولمیک همراه است.

علائم خونریزی داخلی بسته به محل خونریزی می تواند متفاوت و ممکن است شامل موارد زیر باشد.

خونریزی داخل جمجمه

این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که رگ خونی در داخل جمجمه پاره شود و در اطراف یا داخل مغز خونریزی رخ دهد. معمولاً ضعیف شدن دیواره های شریانی به دلیل فشارخون طولانی مدت علت این نوع خونریزی به شمار می رود.

علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضعف در یک طرف بدن
• حالت تهوع
• استفراغ
• سردرد
• تغییر در وضعیت ذهنی

خونریزی پرده جنب(حفره پلورال)

به فضای اطراف ریه های پرده جنب گفته می شود. خونریزی ایجاد شده در پرده جنب سبب اختلال در انبساط طبیعی ریه ها و تاثیر در انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن بین ریه ها و خون می شود.

علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• سرگیجه

خونریزی شکمی

این خونریزی در حفره تنه شامل اندام هایی از جمله معده، کبد و کلیه رخ می دهند.

برخی از علل رایج خونریزی در داخل شکم عبارتند از:

• آسیب به کبد، کلیه ها یا طحال
• آسیب به رگ خونی در شکم

پارگی کیست

علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فشار خون پایین
• درد شکم
• استفراغ خون
• بیهوش شدن
• خون در ادرار
• کبودی شکم

همچنین ببینید:

ادرار خونی چیست؟ – علل، علائم و راه‌های درمان آن

خونریزی ناشی از شکستگی استخوان

استخوان ها دارای شبکه گسترده ای از رگ های خونی هستند. این بدان معناست که حفظ شکستگی استخوان می تواند منجر به خونریزی خطرناک شود؛ به ویژه اگر شکستگی در یک استخوان بلند مانند استخوان بازو، استخوان ران، نازک نی یا لگن رخ دهد.

خونریزی دستگاه گوارش

خونریزی دستگاه گوارش دلایل احتمالی زیادی دارد، مانند تومور یا التهاب روده بزرگ، معده یا مری.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گرفتگی معده
• مدفوع سیاه
• استفراغ قرمز روشن
• احساس ضعف
• تنگی نفس

کمک های اولیه

خونریزی کنترل‌ نشده مهم‌ ترین علت مرگ قابل پیشگیری پس از جراحت محسوب می شود.

 ACSتوصیه های کمک های اولیه زیر را برای درمان خونریزی ناشی از آسیب ارائه می دهد:

• تماس با اورژانس
• خارج کردن لباس فرد جهت شناسایی منبع خونریزی
• در صورت عدم دسترسی به جعبه کمک های اولیه پوشاندن محل خونریزی با پارچه، فشار وارد کردن بر روی آن
• استفاده از تورنیکت در صورت وجود جعبه کمک های اولیه و ایجاد خونریزی در پا یا بازو
• در صورت عدم وجود تورنیکت با استفاده از پارچه بر روی محل خونریزی فشار وارد نمایید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

خونریزی خارجی شدید به دریافت کمک های اولیه و اورژانس نیاز دارد

در صورت مشکوک بودن به خونریزی داخلی جهت پیشگیری از شوک یا حتی مرگ

خلاصه کلی

سه نوع خونریزی اصلی وجود دارد: خونریزی شریانی، وریدی و خونریزی مویرگی. این نام ها از نوع رگ خونی که دچار خونریزی شده، گرفته شده است.

خونریزی می تواند خارجی باشد، مانند آنچه که از یک خراش جزئی پوست ناشی می شود، یا داخلی، مانند آنچه که از آسیب به اندام یا استخوان رخ می دهد.

خونریزی شدید خطرناک است و می تواند باعث شوک و مرگ شود. اگر فرد دچار خونریزی خارجی شدید باشد؛ باید فورا تحت درمان پزشکی قرار گیرد. کمک های اولیه می تواند به کاهش خونریزی و جلوگیری از عوارض شدید و مرگ کمک کند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday