تستوسترون چیست؟

تستوسترون یک هورمون مهم به شمار می رود. هورمون تستوسترون در مردان با شروع رشد جنسی تحریک شده و به حفظ سلامت مردان در طول زندگی کمک می کند.

هورمون تستوسترون در زنان در میل جنسی، انرژی و قدرت بدنی نقش دارد. سطح تستوسترون در مردان در اوایل بزرگسالی به اوج خود می رسد. اما هورمون همچنان نقش مهمی در موارد زیر ایفا می کند:

• توده استخوانی و عضلانی
• ذخیره چربی
• تولید گلبول های قرمز
• سلامت جنسی و جسمی

با افزایش سن، سطح تستوسترون به طور طبیعی کاهش می یابد. کاهش شدید یا توقف تولید هورمون می تواند منجر به علائم تستوسترون پایین شود.

طبق انجمن اورولوژی آمریکا، شیوع کلی T پایین حدود 2.1 درصد است. با این حال این موضوع با افزایش سن افزایش می‌یابد، به طوری که T پایین بر 50 درصد از مردان با بیش از 80 سال تاثیر می گذارد.

کاهش شدید سطح تستوسترون می تواند منجر به موارد زیر شود:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ (ED)
• افزایش چربی بدن
• از دست دادن توده عضلانی
• کاهش تراکم استخوان
• ریزش موهای بدن
• خستگی
• تغییرات رفتاری مانند افسردگی
• مشکلات حافظه و تمرکز
• پایین بودن گلبول های قرمز خون (کم خونی)
• مشکلات باروری
• تورم، از جمله در پستان ها

همچنین ببینید:

ناتوانی جنسی!

عوامل مختلفی می توانند این تغییرات غیرمنتظره را ایجاد کنند؛ آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• بیماری ها
• عوارض جانبی داروها
• مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر

درمان علت زمینه ای نیز ممکن است به مدیریت علائم کمک کند.

اگر در موردLOW T  نگران هستید، با پزشک خود صحبت کنید.

ویتامین ها، داروهای گیاهی و مکمل ها برای افزایش تستوسترون

درمان های سنتی جایگزین درمان های پزشکی از جمله تزریق، ایمپلنت و ژل برای افزایش تستوسترون بدن مفید است. گیاهان و مکمل ها ممکن است به بدن شما در تولید تستوسترون کمک کنند. هدف برخی از گیاهان و مکمل‌ها کاهش علائم T پایین است.

در حالی که برخی از درمان‌های جایگزین برای افراد مبتلا به T پایین بی‌خطر هستند، بسیاری از آنها بصورت دقیق بر روی انسان ها آزمایش نشده اند. قبل از مصرف هر گونه گیاه یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

آشواگاندا

طب سنتی هند از آشواگاندا برای موارد زیادی از جمله اختلال عملکرد جنسی و ناباروری استفاده می کند. از ریشه و توت های این گیاه برای تهیه چای، عصاره استفاده می شود.

یک مطالعه در سال 2010 مصرف مکمل آشواگاندا را در 75 مرد مبتلا به ناباروری ارزیابی کرد. مشخص شد که آشواگاندا به بهبود موارد زیر کمک می کند:

• سطح تستوسترون
• تعداد اسپرم
• تحرک اسپرم
• سطح آنتی اکسیدان مایع منی

مطالعه‌ای در سال 2019 به بررسی 43 مرد مبتلا به اضافه وزن پرداخت که از دارونما یا عصاره آشواگاندا استفاده کردند. نشان داد که آشواگاندا با افزایش قابل توجهی در DHEA و تستوسترون مرتبط است. با این حال هیچ تفاوتی با دارونما برای علائمی مانند خستگی یا اختلال عملکرد جنسی وجود نداشت.

مطالعه دیگری در سال 2019 آشواگاندا را در 60 فرد بزرگسال ارزیابی کرد. افزایش قابل توجهی در تستوسترون در مقایسه با سطح پایه در مردان دریافت کننده آشواگاندا مشاهده شد. این افزایش از نظر آماری از افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، قابل توجه نبود.

ویتامین دی

ویتامین D که کوله کلسیفرول نیز نامیده می شود، به بدن شما در موارد زیر کمک می کند:

• مبارزه با باکتری ها و ویروس ها
• محافظت از استخوان ها در برابر پوکی استخوان
• جذب کلسیم در استخوان ها

این امکان وجود دارد که ویتامین D همچنین به افزایش سطح تستوسترون کمک کند. یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که مردان مبتلا به کمبود ویتامین D که روزانه 3332(IU)  ویتامین D به مدت 1 سال مصرف می کردند، سطح تستوسترون خود را به میزان قابل توجهی افزایش دادند.

با این حال مکمل های ویتامین D ممکن است فقط برای مردانی که کمبود شدید این ویتامین دارند، موثر باشد. در حقیقت یک مطالعه در سال 2013 نشان داد مردانی که کمبود ویتامین D نداشتند، پس از مصرف ویتامین D هیچ افزایشی در سطح تستوسترون نیز نداشتند.

یک مطالعه جدید در سال 2017 نیز این یافته را تایید کرد. در این مطالعه 98 مرد سالم بدون کمبود ویتامین D به مدت 12 هفته دارونما یا مکمل ویتامین D دریافت کردند. در مقایسه با گروه دارونما، افزایش قابل توجهی در تستوسترون کل در مردان دریافت کننده مکمل ویتامین D مشاهده نشد.

حداکثر میزان مصرف روزانه ویتامین D برای اکثر افراد 4000 واحد در روز است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند به بدن کمک کند ویتامین D مورد نیاز خود را تولید کند. در حالی که استفاده از کرم ضد آفتاب می تواند جذب ویتامین D را کاهش دهد، اما از شما در برابر سرطان پوست محافظت می کند.

مکمل های روی (زینک)

روی یک ریز مغذی ضروری است که به موارد زیر کمک می کند:

• مبارزه با باکتری ها و ویروس های مهاجم
• تولید DNA و مواد ژنتیکی
• ترمیم زخم ها

کمبود روی ممکن است با T پایین همراه باشد. این به این دلیل است که روی در تولید تستوسترون نقش دارد. علاوه بر این روی برای حفظ کیفیت اسپرم نیز مهم است.

تحقیقات قدیمی‌ نشان داد مکمل‌های روی به افزایش سطح تستوسترون برای مردان مبتلا به کمبود روی کمک می‌کنند. با این حال تحقیقات اخیر محدود است.

شما می توانید روی، که برای حفظ سطح سالم این ریزمغذی مهم در بدن شما ضروری است، با مصرف غذاهای زیر دریافت کنید:

• گوشت قرمز
• گوشت سفید
• غذای دریایی
• لوبیا
• آجیل و خشکبار
• محصولات لبنی
• غلات صبحانه غنی شده

دوز توصیه شده روزانه روی 11 میلی گرم برای مردان بزرگسال است. بسیاری از ویتامین ها و مکمل های روزانه بیش از ارزش روزانه روی دارند.

روی بیش از حد می تواند منجر به عوارض جانبی کوتاه مدت و طولانی مدت شود. اثرات کوتاه مدت شامل حالت تهوع، گرفتگی عضلات و سردرد است. اثرات طولانی مدت شامل کاهش عملکرد سیستم ایمنی، کمبود مس و غیره است. قبل از مصرف مکمل های روی در مورد مقدار دوز مصرفی با پزشک مشورت کنید.

سیر

سیر ممکن است به عنوان یک درمان طبیعی برای موارد زیر استفاده شود:

• تصلب شرایین
• فشار خون بالا
• بیماری قلبی
• پیشگیری از سرطان
• سیستم ایمنی ضعیف

تحقیقات قدیمی‌ شاهد افزایش سطح تستوسترون در بیضه موش‌ها پس از مصرف غذای مکمل با پودر سیر بود. تحقیقات جدید در سال 2015 نشان داد موش‌هایی که با حبه‌های سیر تغذیه شده‌اند، سطح تستوسترون در خون آنها افزایش یافته است.

با این حال ذکر این نکته مهم است که در حال حاضر هیچ آزمایش انسانی روی سطح سیر و تستوسترون وجود ندارد.

بیشتر مکمل های سیر از سیر تازه، خشک شده یا یخ زده تهیه می شوند. برخی از روغن سیر و عصاره سیر کهنه شده استفاده می کنند. میزان دوز به فرم سیر که استفاده می کنید بستگی دارد.

دهیدرواپی آندروسترون (DHEA)

در برخی موارد T پایین، بدن شما نمی تواند دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) کافی بسازد. این هورمونی است که به استروژن و تستوسترون تبدیل می شود.

اما نظرات در مورد مکمل DHEA و تستوسترون متفاوت است. اکثر مطالعات تغییرات ناچیز یا نتایجی را گزارش می‌کنند که قابل تکرار نیستند.

یک بررسی در سال 2020، یافته های مطالعات مختلف در مورد مکمل DHEA را خلاصه کرد. در حالی که اشاره می کند برخی تحقیقات نشان داده اند که DHEA ممکن است به طور کلی علائم T پایین مانند تغییرات رفتاری، افزایش چربی یا عملکرد جنسی پایین را بهبود بخشد، بسیاری از شواهد متناقض یا ناکافی بودند.

شواهد کافی در مورد ایمنی یا اثربخشی DHEA وجود ندارد. این هورمون ممکن است سطح HDL یا کلسترول "خوب" را کاهش دهد و باعث تشدید شدن سایر شرایط مرتبط با هورمون شود. قبل از مصرف مکمل های DHEA حتما با پزشک خود مشورت کنید.

عصاره پوست درخت کاج

عصاره پوست درخت کاج حاوی ترکیبات طبیعی به نام پروآنتوسیانیدین است. عصاره ساخته شده از این ترکیبات معمولاً با نام  Pycnogenol عرضه می شود. عصاره پوست درخت کاج ممکن است به موارد زیر کمک کند:

• کاهش کلسترول
• افزایش سلامت قلب و عروق
• بهبود جریان خون
• کاهش احتمالی علائم ED

در برخی از مطالعات پزشکی عصاره پوست درخت کاج با ترکیبی به نام ال آرژنین آسپارتات جفت می شود. این ترکیبات با هم ممکن است بر تستوسترون و ED تأثیر بگذارند. مطالعات بیشتری برای تعیین اثربخشی عصاره پوست درخت کاج برای ED یا افزایش سطح تستوسترون مورد نیاز است.

یک مطالعه در سال 2010، مردانی را که ترکیبی از عصاره پوست درخت کاج و ال-آرژنین آسپارتات را به مدت 6 ماه مصرف کردند، مورد ارزیابی قرار داد. این موضوع نشان داد مردانی که مکمل مصرف می‌کردند علائم ED را بهبود بخشیده و سطح تستوسترون را نسبت به افرادی که دارونما دریافت می‌کردند، بالاتر داشتند.

مطالعه‌ای در سال 2012 به بررسی مردان مبتلا به اورژانس پرداخت که پیکنوژنول و ال-آرژنین آسپارتات را به مدت 8 هفته مصرف کردند.

در صورت مصرف موارد زیر باید از مصرف مکمل عصاره پوست کاج پرهیز نمایید:

• شیمی درمانی
• ضد انعقاد خون
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

دوز مصرفی به سابقه سلامتی فرد بستگی دارد، بنابراین قبل از استفاده از عصاره پوست درخت کاج با پزشک خود صحبت کنید.

آرژنین (ال آرژنین)

بدن انسان اسید آمینه ال آرژنین را به طور طبیعی تولید می کند. بدن از ال آرژنین برای کمک به افزایش جریان خون استفاده می کند، که ممکن است به ED نیز کمک کند. ال آرژنین همچنین در بسیاری از غذاها یافت می شود، از جمله:

• گوشت قرمز
• لبنیات
• گوشت سفید
• ماهی

تحقیقات نشان می دهد که ال-آرژنین ممکن است به افزایش سطح تستوسترون در برخی از مدل های حیوانی کمک کند.

ال-آرژنین در انسان به نظر نمی رسد که سطح تستوسترون را افزایش دهد. بلکه ممکن است به درمان علائم T پایین، مانند ED کمک کند.

کریسین

کریسین یک عصاره فلاونوئیدی است که در عسل و در گل ساعتی یافت می شود. می توانید کریسین را به شکل دمنوش یا مکمل مصرف کنید. مطالعه‌ای در سال 2012 روی موش‌ها نشان داد که کریسین می‌تواند تحرک اسپرم، غلظت اسپرم و سطح تستوسترون را افزایش دهد.

یک مطالعه قدیمی‌ در سال 2003 بر روی انسان نشان داد که 21 روز مصرف روزانه مکمل کریسین باعث افزایش سطح تستوسترون ادرار نمی‌شود. این امکان وجود دارد که بدن انسان کریسین را به خوبی جذب نکند، که می تواند مزایای این عصاره را کاهش دهد. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

ساوپالمتو

نتایج در مورد اثرات ساوپالمتو بر تستوسترون متفاوت است. ممکن است به تقویت میل جنسی، افزایش تولید اسپرم و بهبود علائم T پایین کمک کند.

مطالعه‌ای در سال 2020 که شامل مردان مبتلا به هیپرپلازی خوش‌ خیم پروستات (BPH) یا پروستات بزرگ شده بود، به اثرات ساوپالمتو غنی‌شده با بتا سیتوسترول پرداخت. پس از 12 هفته، مردانی که مکمل دریافت کردند علائم پروستات بهبود یافته و سطح تستوسترون افزایش یافت. علت قطعی BPH ناشناخته است، اگرچه تستوسترون ممکن است در رشد پروستات نقش داشته باشد.

جینسینگ

جینسینگ با نام های Tongkat ali یا E.longifolia نیز شناخته می شود. این گیاه بومی آسیای جنوب شرقی دارای خواص زیر هستند:

• ضد مالاریا
• ضد دیابت
• ضد میکروبی
• کاهش دهنده تب

همچنین ببینید:

آیا باید از جینسینگ قرمز برای درمان اختلال نعوظ استفاده کنم؟

یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که جینسنگ باعث افزایش سطح تستوسترون و بهبود سلامت اسپرم در موش‌ها می‌شود.

یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که مصرف مکمل با جینسنگ سطح سرمی تستوسترون را در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم بهبود می بخشد.

هیچ استانداردی برای دوز دقیق که فرد باید مصرف کند وجود ندارد. قبل از استفاده از مکمل های جینسینگ برای راهنمایی با پزشک خود مشورت کنید.

اسفناج هندی

اسفناج هندی ممکن است در طب سنتی برای اهداف باروری استفاده شود. عصاره این گیاه بیشترین فواید را دارد.

مطالعات بر روی موش‌ها نشان می‌دهد که مکمل ‌سازی با عصاره اسفناج هندی باعث تحریک تولید تستوسترون می‌شود. در حال حاضر هیچ مطالعه انسانی در مورد این گیاه و سطح تستوسترون وجود ندارد.

مشورت با پزشک

بسیاری از گیاهان، ویتامین ها و مکمل های مختلف وجود دارند که به بهبود T پایین یا علائم آن کمک می کنند. با این حال یادآوری این نکته مهم است که در بیشتر موارد، تحقیقات در مورد ایمنی و اثربخشی این درمان ها در انسان همچنان محدود است.

در حالی که برخی از درمان‌های جایگزین T کم امیوارکننده هستند اما می‌توانند خطراتی نیز ایجاد کنند. ممکن است برخی از گیاهان، ویتامین‌ها یا مکمل‌های T پایین با سایر داروها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته یا تأثیر منفی بر سایر بیماری‌های زمینه‌ای داشته باشند.

به همین دلیل همیشه با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی برای T پایین مشورت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تصمیم بگیرید چه درمان هایی برای شرایط شما مناسب است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline