احساس گیجی با بسیاری از بیماری ها رخ می دهد؛ این شامل تغییرات در توجه و تفکر و میزان هوشیاری است.

وقتی فرد دچار گیجی می شود، ممکن است نسبت به محیط اطراف، سوابق یا هویت خود احساس اطمینان نداشته باشد. آنها همچنین ممکن است احساس کنند از واقعیت جدا شده اند یا در بیان یک تفکر منسجم و خطی مشکل داشته باشند. افرادی که دچار گیجی بدون علت مشخص شوند باید فوراً تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرند.

علائم گیجی

پزشکان از اصطلاح "هذیان" برای اشاره به تغییرات در وضعیت روانی استفاده می کنند که اکثر افراد مبتلا به گیجی با آن مرتبط هستند.

همچنین، پزشکان از "هذیان" برای توصیف شروع ناگهانی گیجی استفاده می کنند. این موضوع نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

برخی از علائم هذیان عبارتند از:

مشکل در تمرکز یا توجه

احساس قطع ارتباط با زمان یا مکان؛ برای مثال ممکن است فرد تصور کند که در گذشته زندگی می کند

فراموش کردن حقایق

داشتن یک وضعیت هوشیاری تغییر یافته، که ممکن است آنها را بسیار خواب آلود یا آشفته نشان دهد

عدم تشخیص چهره های آشنا

تجربه تغییرات در حرکت، مانند ایجاد تیک عصبی یا سرگردانی و بی هدف بودن

تغییرات در زبان یا توانایی بیان آن

همچنین ببینید:

با افزایش سن چه اتفاقی برای مغز می افتد؟

علت گیجی

دلایل گیجی یا هذیان می‌تواند پیچیده و به بیماری دیگر مربوط باشد.

به عنوان مثال فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است پس از جراحی، پس از افتادن یا پس از شروع مصرف برخی داروها دچار گیجی شود.

هنگامی که فرد دارای شرایطی است که خطر گیجی را افزایش می دهد، مانند زوال عقل، معمولاً یک محرک خاص وجود دارد.

در زیر برخی از دلایل رایج گیجی آورده شده است:

سن

سن یک عامل خطر مهم برای گیجی است. مطالعات مختلف تخمین می‌زنند که 10 تا 25 درصد از افراد سالمند که در بیمارستان بستری می‌شوند، دارای علائم گیجی هستند.

سن مهم ترین عامل خطر برای زوال عقل و همچنین برای اختلال شناختی خفیف است.

اختلال شناختی خفیف با مشکلات مربوط به حافظه و تفکر مرتبط با سن ارتباط دارد. این موارد شدید تر از مواردی هستند که با پیر شدن رخ می دهند، و در برخی افراد، اختلال شناختی خفیف قبل از زوال عقل رخ می دهد.

داروها

هر دارویی که وضعیت روانی فرد را تغییر دهد ممکن است باعث گیجی شود، به خصوص در افرادی که سایر عوامل خطر این موضوع را دارند.

برخی از نمونه ها عبارتند از:

آنتی هیستامین ها

داروهای خواب آور

بنزودیازپین ها، گروهی از داروهای ضد اضطراب

مواد افیونی مانند اکسی کدون

داروهای بیهوشی

همچنین، برخی افراد پس از مصرف آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی یا هر یک از داروها دچار سردرگمی می شوند.

عمل جراحی

بسیاری از افراد پس از جراحی دچار گیجی می شوند، به خصوص در زمانی که داروی بیهوشی در حال از بین رفتن است.

این معمولاً در افراد مسن‌ بیشتر رایج است؛ حدود 15 تا 25٪ از افراد مسن ممکن است بعد از جراحی‌های جزئی دچار گیجی شوند، در حالی که نیمی از آنها بعد از جراحی‌های بزرگ مانند جایگزین مفصل ران دچار گیجی می‌شوند.

همچنین، درد، داروهای ضد درد، و محیط ناشناخته پس از عمل جراحی می تواند در گیجی موثر باشند.

همچنین ببینید:

علائم زوال عقل در افراد مسن چیست؟

بیماری مزمن

بسیاری از بیماری‌های مزمن می‌توانند باعث گیجی شوند، به خصوص زمانی که به اندام‌هایی از جمله مغز آسیب می‌رسانند.

برخی از نمونه ها عبارتند از:

دیابت

ایدز

سرطان

نارسایی اندام، مانند بیماری کلیوی یا کبدی

مشکلات حسی

افراد مبتلا به مشکلات حسی، مانند مشکلات شنوایی یا بینایی، ممکن است بیشتر در معرض این مشکل باشند، به ویژه کسانی که به تازگی دچار آن شده اند. این نیز در میان افراد مسن بیشتر دیده می شود.

محیط ناآشنا

برخی از افراد در محیط های ناآشنا، به ویژه در دوره های استرس شدید دچار سردرگمی و گیجی می شوند.

افراد مبتلا به سایر عوامل خطر گیجی، مانند زوال عقل، این مشکل را بیشتر تجربه می کنند.

مسائل مربوط به سلامت مغز

هر مشکل که بر مغز تأثیر می گذارد می تواند باعث احساس سردرگمی و گیجی شود.

زوال عقل یکی از رایج ترین علل هذیان یا گیجی در افراد مسن است، اما هذیان به این معنا نیست که فرد مبتلا به زوال عقل است.

هر آسیب یا بیماری که عملکرد مغز را تغییر دهد ممکن است باعث هذیان شود. برخی از نمونه ها عبارتند از:

آسیب به سر که باعث ضربه مغزی می شود

عفونت های داخل یا اطراف مغز

تورم مغز

ضایعات، توده یا سرطان مغز

علل دیگر

تقریباً تمامی بیماری ها به ویژه در افرادی که دارای عوامل خطر هستند، می توانند سبب گیجی شوند.

برخی دیگر از علل گیجی عبارتند از:

استرس و اضطراب

درد شدید

کم خوابی

سوء تغذیه

تغییرات در سیستم غدد درون ریز، که هورمون تولید می کند

هذیان در افراد مسن

افراد مسن بیشتر در معرض خطر هذیان هستند. افرادی که این مشکل را دارند باید تحت مراقبت پزشک قرار گیرند.

تحقیقات نشان می دهد که افراد مسن مبتلا به هذیان و سایر بیماری ها، به طور کلی شرایط مطلوبی ندارند. مانند فردی که به دلیل مشکلات تنفسی در بیمارستان بستری شده است، در صورت ابتلا به هذیان، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بیماری یا مرگ باشد.

ممکن است افراد به هذیان و همچنین زوال عقل مبتلا شوند و زوال عقل خطر هذیان را افزایش می دهد. گاهی اوقات تشخیص این دو موضوع دشوار است.

در بیمارستان ها، حدود نیمی از افراد مسن که زوال عقل دارند، هذیان نیز دارند.

برای برخی از افراد مسن، احساس سردرگمی و گیجی علامت هشداردهنده اولیه یک بیماری مانند زوال عقل است.

برخی از افراد مسن در زمان بیماری؛ به ویژه در صورت ابتلا به زوال عقل، دچار گیجی جدید یا بدتر شدن علائم می شوند.

همچنین، عفونت های دستگاه ادراری اغلب باعث گیجی در افراد مسن می شود.

سردرد و گیجی

سردرد و گیجی می تواند نشانه یک مشکل جدی مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی باشد.

به دنبال مراقبت فوری برای این علائم باشید، به خصوص اگر سردرد با سردردهای گذشته متفاوت است.

با این حال، تمامی سردردهایی که باعث گیجی می شوند، اورژانسی نیستند؛ برخی از افراد مبتلا به سردردهای میگرنی در طول دوره دچار گیجی می شوند.

هر فرد که به صورت مکرر دچار سردرد می‌شود، باید به پزشک مراجعه نماید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در برخی مواقع احساس گیجی یک مشکل زودگذر است که علت نامشخصی دارد. کودکان در زمان بیداری در نیمه شب دچار گیجی شده و بزرگسالان در حالت خستگی بعد از چرت زدن دچار گیجی می شوند.

با این حال، زمانی که علت نامشخص است، دریافت فوری مراقبت های پزشکی مهم است، زیرا این موضوع می تواند از طیف گسترده ای از مشکلات جدی ناشی شود.

دریافت مراقبت های پزشکی اورژانسی اگر با موارد زیر همراه باشد:

درد قفسه سینه یا علائم سکته مغزی مانند تغییر در بینایی یا تکلم

علائم عفونت مانند تب

توهم یا از دست دادن هوشیاری

گیجی بدون هیچگونه دلیل مشخصی در کودکان

گیجی پس از مصرف داروی جدید

گیجی که بدون علت مشخص ایجاد می شود می تواند ناشی از یک مشکل جدی سلامتی باشد. اما بسیاری از مسائلی که باعث گیجی می شوند قابل درمان هستند؛ ممکن است فرد به سادگی به آنتی بیوتیک، مایعات یا بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشد.

به طور کلی، هر چه افراد زودتر تحت درمان قرار گیرند، شرایط بهتر خواهد بود.

خلاصه کلی

دریافت فوری مراقبت‌های پزشکی می‌تواند موثر واقع گردد که فرد مبتلا به گیجی تشخیص درست را دریافت می‌کند و می‌تواند به طور قابل توجهی دیدگاه او را بهبود بخشد.

ممکن است فرد که دچار سردرگمی است پاسخ دادن به سؤالات ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی را دشوار بداند. همراهی یکی از نزدیکان آگاه می تواند کمک کننده باشد.

در زمان مراجعه به پزشک جهت پاسخ به سوالات در مورد شروع گیجی و دیگر موارد آماده باشید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday