انسداد مجاری اشکی در میان نوزادان شایع است. اکثر مجاری اشکی مسدود شده به خودی خود بهبود می یابند و موارد دیگر به خوبی به درمان پاسخ می دهند.

آکادمی چشم پزشکی آمریکا گزارش می دهد که حدود 20 درصد نوزادان با مجرای اشکی مسدود شده به دنیا می آیند که به آن انسداد اشکی نیز می گویند.

اشک از غدد اشکی می آید که بالای چشم فرد در دورترین سمت بینی قرار دارد. اشک ها از طریق مجاری اشک به داخل بینی می ریزند. انسداد می تواند در مجاری اشک ایجاد شود و مانع از تخلیه طبیعی اشک شود.

اشک نقش مهمی در بینایی افراد دارد. آنها با مرطوب نگه داشتن چشم ها و تامین اکسیژن به حفظ سلامت چشم ها کمک می کنند و همچنین با پوشاندن سطح آنها با آنتی بیوتیک های طبیعی و شستن مواد تحریک کننده یا مضر از چشم ها محافظت می کنند.

علائم مسدود شدن مجرای اشک در نوزاد

طبق نظریه چشم پزشکان، انسداد مجاری اشکی شایع ترین اختلال سیستم مجرای اشکی در نوزادان است.

نوزادان مبتلا به این بیماری معمولاً علائم زیر را نشان می دهند:

آبریزش چشم، که در شرایط سرد، باد یا اگر نوزاد سرماخورده باشد بدتر می شود

آبریزش بیش از حد چشم ها یا اپی فورا

ترشح از چشم که به نام قی نیز شناخته می شود که بسته به محل انسداد می تواند آبکی یا ترکیبی از مخاط و چرک باشد.

فشار روی گوشه های داخلی پلک پایین ممکن است ترشحات را افزایش دهد.

مجاری اشک مسدود شده در حدود 30 درصد مواقع هر دو چشم را تحت تأثیر قرار می دهد.

این علائم ممکن است تا سه هفته پس از تولد نوزاد شروع به ظاهر شدن کنند. حتی اگر چشمان آنها پر از اشک باشد، مجرای اشک مسدود شده معمولاً باعث ناراحتی کودک نمی شود. اگر نوزادی با اشک و ترشحات چشمی ناراحت کننده به نظر می رسد، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.

همچنین ببینید:

چگونه تب نوزاد را پایین آوریم؟

علت بسته شدن مجرای اشکی نوزادان چیست؟

شایع ترین علت مسدود شدن مجرای اشک در نوزاد، سیستم مجرای اشکی است که به صورت ناقص رشد کرده است.

این موضوع می تواند منجر به مشکلات زیر شود:

دریچه انتهای مجرای اشکی به درستی باز نمی شود.

منافذ پلک ها که معمولا اشک از آن جاری می شود، به درستی رشد نکرده است.

مجاری اشکی بیش از حد باریک هستند.

علل رایج دیگر

دلایل زیر برای مسدود شدن مجرای اشک در نوزاد به ندرت شایع است:

عفونت‌های ایجاد کننده تورم در صورتی که فشار زیادی بر مجاری اشکی می آورند.

مسدود شدن مسیر استخوان بینی که اشک را به طور طبیعی درون بینی جاری می سازد.

پولیپ بینی

کیست یا تومور

آسیب به مجاری اشکی

تشخیص

علائم مسدود شدن مجرای اشکی در نوزاد در اوایل رشد کودک شروع می شود و معمولاً قبل از 3 ماهگی کودک وجود دارد.

پزشکان برای تشخیص به دنبال علائم زیر هستند:

مقدار زیادی اشک در چشم ها

ترشح از چشم ها

پوسته پوسته شدن چشم ها یا پلک ها بعد از خواب

برآمدگی در گوشه چشم

تورم، درد یا حساسیت در نزدیکی بینی

پزشک کودک را به طور کامل معاینه می کند تا مطمئن شود که سایر بیماری ها دلیل این مشکل نیستند.

آنها فشار چشم و سلامت قرنیه را در صورت ابتلا به گلوکوم نوزادی بررسی می کنند. آن‌ها همچنین به دنبال قرمزی، تورم و تحریک چشم‌ها هستند تا ورم ملتحمه را رد کنند.

درمان

اکثر مجاری اشکی مسدود شده بدون درمان در سال اول زندگی نوزاد برطرف می شود؛ در نتیجه پزشکان توصیه به روش های سنتی دارند، در حالی که سلامت نوزاد را به دقت کنترل می کنند، باید 90 درصد انسداد مجرای اشکی را برطرف کند.

روش های درمان سنتی

برخی از پزشکان ممکن است ماساژ کیسه اشک را پیشنهاد کنند. این کار مایع را از طریق مجاری اشک وارد می کند که می تواند انسداد را برطرف کند.

آنها همچنین ممکن است قطره های چشمی آنتی بیوتیکی را تجویز کنند، اما این مشکل مجاری اشکی را برطرف نمی کند.

روش های درمانی تهاجمی تر

در برخی موارد، مجرای اشکی مسدود شده با گذشت زمان و درمان برطرف نمی شود و پزشک باید از روش درمانی متفاوتی استفاده کند.

رایج ترین روش جراحی است که در آن پزشک یک ابزار پزشکی را وارد مجرای اشکی می کند تا انسداد را برطرف کند. برای نوزادان 6 ماهه یا کوچکتر، جراحی معمولاً بدون بیهوشی در مطب پزشک انجام می شود. کودکان بزرگتر در زمان جراحی در یک اتاق عمل تحت بیهوشی قرار خواهند گرفت.

این روش به طور کلی حدود 10 دقیقه طول می کشد و میزان موفقیت آن 80 درصد است.

اگر جراحی به طور کامل مشکل را حل نکرد، گزینه های درمانی دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

استفاده از استنت برای باز نگه داشتن مجاری

استفاده از بالون کاتتر برای گشاد کردن مجاری

تغییر ساختار حفره بینی برای تقویت آبریزش

استفاده از آندوسکوپی بینی برای برداشتن کیست از مجرای اشکی

استفاده از جراحی برای ایجاد یک منفذ جدید در حفره بینی، اگرچه این امر در بزرگسالان بیشتر شایع است

ممکن است تا 7 روز بعد از هر یک از این روش ها طول بکشد تا علائم کودک شروع به بهبود کند.

همچنین ببینید:

روش مناسب حمام کردن کودک!؟

درمان های خانگی

یک حوله نرم یا پنبه  را در آب ولرم خیس کنید و به آرامی از آن برای تمیز کردن پوسته پوسته و ترشحات خشک شده از چشم کودک استفاده کنید.

انجام این کار قبل از استفاده از قطره های چشمی آنتی بیوتیکی بسیار مهم است.

همیشه چشم نوزاد را از داخل، نزدیک بینی، به سمت بیرون پاک کنید. 

ماساژ

ماساژ٬ درمانی خانگی است که پزشکان معمولاً برای انسداد مجرای اشکی توصیه می کنند. چشم پزشک می تواند به افراد نشان دهد که چگونه از این روش برای خود یا فرزندشان برای باز کردن مجرای اشک استفاده کنند.

آکادمی چشم پزشکی آمریکا پیشنهاد می کند که مجاری را با 10 ضربه دو بار در روز ماساژ دهید. برای نوزاد، بهتر است در هنگام تعویض پوشک، ماساژ مجرای اشک مسدود شده را انجام دهید.

کارشناسان اغلب استفاده از گوش پاک کن را به جای انگشت توصیه می کنند، زیرا اندازه کوچکتر گوش پاک کن باعث می شود که کیسه اشک را راحت تر هدف قرار دهید.

کمپرس گرم

افراد می توانند کمپرس های گرم مانند یک پارچه گرم و مرطوب را به آرامی روی چشم ها قرار دهند تا علائم مسدود شدن مجرای اشک را کاهش دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

انجمن بینایی سنجی آمریکا معاینه کامل چشم را برای همه نوزادان در 6 ماهگی توصیه می کند، حتی اگر هیچ مشکلی مشهود نباشد. اگر نگرانی هایی در مورد سلامت چشم های نوزاد وجود دارد، توصیه می شود فورا به پزشک مراجعه کنید.

درمان سریع یک نوزاد با مجرای اشکی مسدود شده، حتی درمان سنتی، می تواند خطر عفونت و نیاز به روش های تهاجمی تر را در آینده کاهش دهد.

نتیجه کلی

انسداد مجاری اشک در نوزادان معمولاً خود به خود برطرف می شود.

اگر چشم های نوزاد آبریزش چشم و ترشح دارد یا به نظر می‌رسد که مقدار غیرعادی اشک می‌ریزد، بدون هیچ دلیلی ظاهری، مراجعه به پزشک ضروری است. علاوه بر این، از آنجایی که مجرای اشک مسدود شده در نوزاد معمولا باعث درد کودک نمی شود، توصیه می شود در صورتی که نوزاد علائم ناراحتی نشان می دهد یا به طور غیرعادی به نور حساس است، به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline