درد ناشی از سنگ کلیوی؛ دردی است که به دلیل وجود سنگ در سیستم ادراری ایجاد می شود. دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار است.

سنگ ها می توانند در هر نقطه ای از سیستم ادراری ایجاد شوند و اندازه آنها می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. بیشتر سنگ ها به دلیل تجمع مواد معدنی یا سایر مواد مانند اوریک اسید که در ادرار به هم می چسبند و توده سختی ایجاد می کنند، ایجاد می شوند.

چندین گزینه درمانی برای سنگ های ادراری وجود دارد. با این حال، از آنجایی که بسیاری از سنگ ها بدون جراحی از بین می روند، کنترل کولیک کلیوی اغلب نگرانی اصلی در طول درمان است.

علائم رنال کولیک

علائم کولیک کلیوی بسته به اندازه سنگ و محل آن در مجاری ادراری متفاوت است. برخی از سنگ های کوچک باعث کولیک کلیوی خفیف می شوند و فرد می تواند آنها را بدون ناراحتی زیادی از طریق ادرار دفع کند.

سنگ‌های بزرگ‌ تر می‌توانند باعث درد شدید شوند، به ‌ویژه اگر مجرای کوچکی را در دستگاه ادراری مسدود کنند. نواحی حساس یعنی حالب ها؛ لوله هایی هستند که ادرار از بین کلیه و مثانه عبور می کند. شایع ترین درد کلیوی؛ درد در بین دنده های تحتانی و لگن است. این درد به سمت پایین شکم و کشاله ران ادامه می یابد.

درد معمولاً به صورت امواجی بروز می‌کند که هر کدام 20 تا 60 دقیقه قبل از فروکش کردن طول می‌کشد.

کولیک کلیه تنها یکی از علائمی است که سنگ های ادراری می توانند ایجاد کنند.

همچنین ببینید:

از کجا بفهمیم تیروئید داریم!؟

علائم دیگری که معمولاً در کنار کولیک کلیوی رخ می دهد عبارتند از:

درد شدید که از کلیه شروع و به مثانه انتقال می یابد.

وجود خون در ادرار، که ممکن است آن را صورتی، قرمز یا قهوه ای نشان دهد ( به دلیل آسیب در دیواره داخلی حالب)

حالت تهوع

استفراغ

ذرات کوچک در ادرار

تکرر ادرار همراه با سوزش

ادرار کدر

عدم دفع کامل ادرار

علائم عفونت دستگاه ادراری مرتبط (UTI) ممکن است برای برخی افراد رخ دهد که عبارتند از تب، لرز و عرق سرد. افرادی که هر یک از این علائم را داشته باشند باید به پزشک مراجعه کنند.

هر فردی که علائم زیر را در کنار کولیک کلیوی تجربه می کند باید فورا به اورژانس مراجعه کند:

ناتوانی کامل در ادرار کردن

استفراغ غیر قابل کنترل

تب بالاتر از 101 درجه

علت رنال کولیک

درد کلیوی به دلیل انباشته شدن سنگ در مجاری ادراری که معمولاً در حالب است؛ رخ می دهد.

محدودیت جریان ادرار ممکن است باعث التهاب و افزایش فشار شود. حالب نیز ممکن است دچار اسپاسم و درد شود.

چندین ماده شیمیایی و مواد معدنی مختلف می توانند سنگ کلیه را تشکیل دهند.

سنگ ها به چند دلیل مختلف ایجاد می شوند، از جمله:

کلسیم اضافی در ادرار

بیماری های دستگاه گوارش (GI) مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، نقرس، که به دلیل اسید اوریک بیش از حد رخ می دهد.

داروهای خاص

سیستینوری، که در آن سنگ ها از اسید آمینه ای به نام سیستئین ایجاد می شوند.

چاقی

جراحی های دستگاه گوارش، مانند بای پس معده

کم آبی بدن

سابقه خانوادگی سنگ کلیه

درمان رنال کولیک

پزشکان اغلب از آزمایش خون برای بررسی افزایش سطح مواد تشکیل دهنده سنگ در بدن افراد استفاده می کنند. آزمایش تصویربرداری می‌تواند به یافتن سنگ‌های مهم در دستگاه ادراری کمک کند، مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس، سی‌تی اسکن یا سونوگرافی.

همچنین ببینید:

وظایف اصلی کبد در بدن چیست و چگونه کار می کند ؟

درمان پزشکی اغلب به نوع سنگ بستگی دارد. انواع مختلفی از سنگ وجود دارد که عبارتند از:

سنگ های کلسیمی و اگزالات: رایج ترین انواع سنگ ها هستند و از اگزالات کلسیم تشکیل شده اند.

سنگ های اسید اوریک: این سنگ ها زمانی ایجاد می شوند که اسید اوریک در ادرار متمرکز شود.

سنگ سیستئین: سنگ های سیستئین نادر هستند و به دلیل سیستینوری ایجاد می شوند.

سنگ‌های استروویت: باکتری‌های موجود در دستگاه ادراری می‌توانند باعث ایجاد سنگ‌های استروویت شوند، اگرچه این سنگ ها کمتر رایج هستند.

افراد می توانند بیشتر سنگ های کوچک را از طریق ادرار دفع کنند.  پزشکان هیدراتاسیون را توصیه می کنند و ممکن است برای کمک به فرد برای مقابله با درد، داروهای مسکن تجویز کنند.

طیف وسیعی از روش‌ها می‌توانند به فرد کمک کنند تا سنگ‌های بزرگ‌تر را برداشته و کولیک کلیوی را تسکین دهد. این شامل:

حذف سنگ با استفاده از یورتروسکوپی: این روش جراحی تهاجمی شامل وارد کردن لوله مجهز به دوربین اندوسکوپ توسط پزشک از طریق مثانه به سمت حالب است. با استفاده از این روش سنگ را پیدا کرده و سپس می شکنند تا از راه ادرار دفع گردد.

سنگ شکنی از طریق امواج: یک درمان غیرتهاجمی است. این فرآیند هدف قرار دادن امواج صوتی کوچک به سمت کلیه ها برای شکستن سنگ ها به قطعات کوچک است. سپس فرد می تواند این قطعات را از طریق ادرار دفع کند.

نفرولیتوتومی از راه پوست: پزشکان معمولاً این روش را تحت بیهوشی عمومی انجام می دهند. آنها یک برش کوچک در ناحیه کمر فرد ایجاد می کنند تا به کلیه دسترسی پیدا کند و سنگ را با ابزار جراحی کوچک خارج می کنند.

قرار دادن استنت: گاهی اوقات، پزشکان یک لوله نازک را در حالب فرد قرار می دهند تا به رفع انسداد و افزایش دفع سنگ کمک کند.

جراحی باز: برخی افراد که نمی توانند سنگ ها را دفع کنند ممکن است به جراحی باز نیاز داشته باشند. با این حال، این مدت زمان بهبودی بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد. پزشکان اغلب سعی می‌کنند سنگ‌ها را بیرون بیاورند یا بشکنند تا فرد بتواند قبل از جراحی باز آنها را دفع کند.

درمان همچنین ممکن است شامل داروهایی باشد که به تسکین علائم یا کاهش تجمع سنگ کمک می کند.

این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آنتی بیوتیک ها

عوامل قلیایی کننده

کورتیکواستروئیدها

مسدود کننده های کانال کلسیم

یک فرد می تواند اقدامات متعددی را برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه انجام دهد. 

کنترل درد

کنترل درد یک مرحله اساسی در درمان است، زیرا می تواند کیفیت زندگی فرد را تا زمانی که سنگ از بین برود بهبود بخشد. پزشکان همچنین ممکن است داروهایی را برای آرام کردن دستگاه گوارش و کنترل هر گونه حالت تهوع و استفراغ توصیه کنند.

قرار دادن کیسه حرارتی در پهلو یا پایین کمر ممکن است اسپاسم عضلانی را که ممکن است در افراد مبتلا به کولیک کلیوی رخ دهد، آرام کند.

پیشگیری از رنال کولیک

اجتناب از درد کلیوی با جلوگیری از سنگ هایی که باعث ایجاد علائم می شوند شروع می شود.

اگر فردی زمینه ایجاد سنگ های مجاری ادراری اگزالات کلسیمی داشته باشد، ممکن است پزشک یک دیورتیک تیازیدی تجویز کند.

در موارد دیگر، توصیه پزشک می تواند این باشد که افراد مصرف مایعات خود را افزایش و سدیم را در رژیم غذایی خود کاهش دهند.

نوشیدن مایعات بیشتر ممکن است همیشه کولیک کلیوی را بهبود نبخشد یا به دفع سنگ ها از دستگاه ادراری کمک نکند، اما حداقل از کم آبی بدن جلوگیری می کند.

بسیاری از مردم از داشتن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از انواع غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و پروتئین های بدون چربی است بهره می برند. پزشکان همچنین ممکن است به افراد توصیه کنند که مصرف مرکبات مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت را افزایش دهند.

نتیجه کلی

بسیاری از سنگ ها خود به خود دفع می شوند، اما همچنان ممکن است باعث کولیک کلیوی شوند. پزشکان اغلب بهترین ترکیب از گزینه‌های درمانی و جراحی را برای کمک به شکستن سنگ‌های بزرگ‌ تر و اجازه عبور آن‌ها بررسی می‌کنند.

گاهی اوقات سنگ های موجود در دستگاه ادراری پس از درمان موفقیت آمیز دوباره رشد می کنند. انجام اقدامات پیشگیرانه می تواند به افراد کمک کند تا از ایجاد سنگ های بیشتر جلوگیری کنند و علائم کولیک کلیوی را کاهش دهند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline

medicalnewstoday