ارتباط شکر با بیش فعالی کودکان

هنگامی که کودکان در مصرف غذاهای شیرین زیاده روی می کنند، ناآرام می شوند و این واقعیتی است که اغلب والدین آن را تایید می کنند. در اینجا این موضوع را از نظر علمی بررسی می کنیم.

آیا مصرف مواد قندی امکان هایپراکتیو (بیش فعالی کودکان) را افزایش می دهد؟

قند و بیش فعالی در کودکان

این سوال که آیا قند و شکر بر رفتار کودکان تأثیر می‌گذارد در دهه 1990 شکل گرفت و مطالعات زیادی به دنبال داشت. در سال 1995، JAMA یک متاآنالیز منتشر کرد که یافته های 23 آزمایش را در 16 مقاله علمی بررسی می کرد.

نویسندگان تنها تحقیقاتی را در نظر گرفته بودند که در آن از دارونما استفاده شده بود و شرکت کنندگان از آن مطلع نبودند، به این معنی که کودکان، والدین و معلمان درگیر نمی‌دانستند چه کسی قند و چه کسی دارونما دریافت کرده است.

پس از بررسی داده ها، محققان به این نتیجه رسیدند که قند (عمدتا ساکارز) بر رفتار یا عملکرد شناختی کودکان تأثیری ندارد.

با این حال محققان اشاره کردند که نمی توانند احتمال تاثیرات کوچک را نادیده بگیرند و توضیح دادند که مطالعه بیشتری در مقیاس بزرگ مورد نیاز است.

همچنین این احتمال وجود دارد که بخش خاصی از کودکان ممکن است واکنش متفاوتی به قند نشان دهند.

همچنین ببینید:

عواملی که باعث بیش فعالی و عدم توجه در کودکان می‌شوند؟

آیا برخی از کودکان به قند حساسیت بیشتری دارند؟

برخی والدین بر این باور هستند که فرزندشان حساسیت خاصی به قند دارد. جهت بررسی این موضوع گروهی از محققان دو گروه کودکان را با هم مقایسه کردند:

•  25کودک 3 تا 5 ساله عادی
•  23کودک 6 تا 10 ساله که والدین، آنها را به عنوان حساس به قند توصیف کردند

هر خانواده سه رژیم غذایی آزمایشی را به ترتیب و هر کدام به مدت 3 هفته دنبال کردند. رژیم ها عبارت بودند از:

• سرشار از ساکارز، بدون شیرین کننده های مصنوعی
• با ساکارز پایین، اما با آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده
• با ساکارز کم، اما با ساخارین؛ دارونما، به عنوان یک شیرین کننده

همانطور که محققان توضیح می دهند، این مطالعه شامل آسپارتام نیز می شود، زیرا به عنوان “علت احتمالی بیش فعالی و سایر مشکلات رفتاری در کودکان در نظر گرفته شده است.”

هر سه رژیم غذایی فاقد رنگ های خوراکی مصنوعی، افزودنی ها و مواد نگهدارنده بودند. دانشمندان هر هفته رفتار و عملکرد شناختی کودکان را ارزیابی کردند. پس از بررسی، نویسندگان به این نتیجه رسیدند:

برای کودکانی که به عنوان حساس به قند توصیف می شوند، هیچ تفاوت خاصی بین سه رژیم غذایی در هیچ یک از 39 متغیر رفتاری و شناختی وجود نداشت. برای کودکان پیش دبستانی، تنها 4 مورد از 31 معیار بین سه رژیم غذایی متفاوت بوده و هیچ الگوی ثابتی در تفاوت های مشاهده شده وجود نداشت.

در سال 2017، یک مطالعه مرتبط در مجله بین المللی علوم غذایی و تغذیه منتشر شد. محققان تأثیر مصرف قند بر خواب و رفتار 287 کودک 8 تا 12 ساله را بررسی کردند.

دانشمندان اطلاعاتی را از پرسشنامه های فراوانی مواد غذایی و پرسشنامه های جمعیت شناختی، خواب و رفتار جمع آوری کردند. 81 درصد از کودکان بیش از میزان توصیه شده روزانه قند مصرف کردند.

با این حال محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف کل قند به مشکلات رفتاری یا خواب مرتبط نبوده و بر رابطه بین این متغیرها تأثیر نمی گذارد.

با در نظر گرفتن این یافته ها، به نظر می رسد که اگر قند بر بیش فعالی تأثیر بگذارد، تأثیر آن زیاد نیست و در اکثر کودکان توسعه نمی یابد.

چرا این ایده ادامه دارد؟

در این مرحله برخی خوانندگان ممکن است بپرسند اگر هیچ مدرک علمی وجود ندارد که شکر باعث ایجاد بیش فعالی در کودکان می شود، چرا باعث ایجاد بیش فعالی در فرزند من شده است؟

مطالعه‌ای که بر این نکته تأکید می‌کند در سال 1994 در مجله روان‌شناسی کودکان غیرطبیعی منتشر شد. محققان 35 پسر 5 تا 7 ساله را انتخاب کردند که مادران آنها، آنها را از نظر رفتاری حساس به قند توصیف کردند.

کودکان به دو گروه تقسیم شدند. تمامی آنها یک دارونما دریافت کردند که آسپارتام بود. به نیمی از مادران گفته شد که فرزندانشان دارونما و به بقیه گفته شد که هر کدام دوز زیادی قند دریافت کرده اند.

مادران در شرایط احتمال تاثیر قند، فرزندان خود را با تحرک بیشتر ارزیابی کردند. مشاهدات رفتاری نشان داد که این مادران با حفظ نزدیکی جسمی و همچنین نشان دادن گرایش به انتقاد، نظارت و صحبت با پسران خود، نسبت به مادران گروه کنترل، بر روی فرزند خود کنترل بیشتری اعمال کردند.

همچنین رسانه ها در تداوم این داستان نقش دارند. مانند کارتون و فیلم، اصطلاح “sugar rush” وارد اصطلاح رایج شده است.

عامل دیگر شرایطی است که در آن ممکن است به کودک قند اضافی داده شود. اتاق پر از کودکان در یک جشن تولد. در این محیط آنها سرگرم می شوند و بدون توجه به شیرینی مصرف شده، فعالیت بیشتری نشان می دهند.

اگر آب نبات به عنوان جایزه یا خوراکی خاص مهمانی ها در نظر گرفته شود، امکان دارد این واقعیت ساده دریافت یک پاداش خوشمزه، جهت ایجاد رفتارهای بیش فعالانه کافی باشد.

این ایده از کجا شروع شد؟

اثرات قند بر سلامتی به طور گسترده در قرن گذشته مورد بحث قرار گرفته است. حتی امروزه تحقیقات زیادی به درک جزئیات کامل قدرت این ماده شیمیایی شیرین بر سلامت انسان اختصاص یافته است.

در سال 1947، دکتر Theron G. Randolph مقاله ای را منتشر کرد که در آن نقش آلرژی غذایی در خستگی، تحریک پذیری و مشکلات رفتاری در کودکان مورد بحث قرار گرفت. او حساسیت به قندهای ذرت یا شربت ذرت را علت سندرم تنش-خستگی در کودکان عنوان کرد که علائم آن خستگی و تحریک پذیری است.

در دهه 1970، قند برای هیپوگلیسمی واکنشی یا عملکردی؛ به عبارت دیگر افت قند خون پس از غذا، که می تواند علائمی مانند اضطراب، سردرگمی و تحریک پذیری ایجاد کند، عامل آن شناخته شد.

این دو نظریه برجسته بر این باور تاکید داشتند که رفتار کودکان با مصرف قند تاثیر منفی می پذیرد: این یک واکنش آلرژیک یا پاسخ به هیپوگلیسمی است. با این حال هیچ یک از این نظریه ها اکنون توسط داده ها پشتیبانی نمی شود.

یک توضیح دیگر این است که تنقلات شیرین باعث افزایش گلوکز خون شده که به آن هیپرگلیسمی می گویند. با این حال علائم هیپرگلیسمی شامل تشنگی، تکرر ادرار، خستگی، تحریک پذیری و حالت تهوع است و بیش فعالی را شامل نمی شود.

در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980، علاقه جدیدی به نظریه ارتباط قند و بیش فعالی کودکان شکل گرفت. به نظر می رسد تعدادی از مطالعات نشان می دهد که کودکان بیش فعال، قند بیشتری مصرف می کردند.

این مطالعات مقطعی بودند، به این معنی که آنها یک جمعیت از کودکان را در یک مقطع زمانی مورد مطالعه قرار دادند. از این یافته ها نمی توان فهمید که آیا قند باعث بیش فعالی می شود یا اینکه آیا بیش فعالی باعث افزایش مصرف قند می شود.

همچنین ببینید:

اختلال بیش فعالی (ADHD)

تحقیقات در حال انجام

از دهه 1990، مطالعاتی که در مورد بیش فعالی و قند انجام شده است، ادامه یافته است و اکثر کارشناسان این مطالعات را تمام شده می دانند. با این حال در یک حوزه مطالعات ادامه یافته است.

برای اغلب کودکان قند سبب بروز بیش فعالی نمی شود، اما همچنان تحقیق برای گروهی از آنها ادامه دارد: آنهایی که مبتلا به اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD) هستند.

دانشمندان از دو زاویه به این موضوع پرداخته اند. برخی مطالعات می پرسند که آیا یک رژیم غذایی با قند بالا می تواند خطر ابتلا به ADHDرا افزایش دهد، در حالی که برخی دیگر بررسی می کنند که آیا قند می تواند علائم ADHD را در کودکان مبتلا تشدید کند.

از اولین دوره تحقیقاتی، مطالعه ای که در سال 2011 منتشر شد، 107 دانش آموز کلاس پنجم را مورد بررسی قرار داد و هیچ ارتباط قابل توجهی بین حجم کل مصرف قند ساده از میان وعده ها و ایجاد ADHD مشاهده نکرد.

به دنبال تاثیرات بلندمدت، یک بررسی منظم و متاآنالیز که در مجله اختلالات عاطفی در سال 2019 منتشر شد، شواهد ارتباط بین الگوهای غذایی و ADHD را ارزیابی کرد. محققان به این نتیجه رسیدند که رژیم غذایی سرشار از قند تصفیه شده و چربی اشباع شده می تواند خطر ADHDرا افزایش داده و رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات محافظت کننده است.

با این حال آنها بیان کردند که شواهد به طور کلی ضعیف بوده است.

مطالعات مقطعی نمی‌توانند علت یا معلول را مشخص کند، زیرا شیوع هر دو را در یک مقطع زمانی مشخص می‌کنند.

مطالعات شواهد محکم تری ارائه می‌دهند، زیرا پس از بررسی اینکه چه کسی مشکل سلامتی مورد نظر را دارد، به علل یا عوامل خطر نگاه می‌کنند. محققان سپس وقوع عوامل خطر را در گروه مشابهی از افراد که مشکل سلامتی ندارند بررسی می کنند.

با این حال اطلاعات مربوط به دلایل می‌تواند تحت‌تاثیر حافظه قرار گیرد؛ برای مثال افراد مبتلا به ADHD ممکن است بیش از دیگران گزارش دهند که رژیم غذایی قندی دارند زیرا این ارتباط بین قند و بیش فعالی انتظار می رود.

محققان به نکته مهم دیگری نیز اشاره می کنند. شواهد نشان می‌دهد افراد مبتلا به بیش‌فعالی بیش از دیگر افراد، دچار پرخوری می شوند. این موضوع ممکن است به این معنی باشد که افزایش مصرف غذاهایی که شبکه‌های پاداش را در مغز فعال می‌کنند مانند تنقلات شیرین، ممکن است نتیجه ADHD باشد نه عاملی که خطر ADHD را افزایش می‌دهد.

نتیجه کلی

به نظر می رسد قند در اکثر مواقع باعث بیش فعالی کودکان نمی شود.

با این حال رژیم غذایی سرشار از قند خطر ابتلا به دیابت، افزایش وزن، مشکلات دندان و بیماری قلبی را افزایش می دهد. نظارت بر مصرف قند کودکان و خود ما برای حفظ سلامتی مهم است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday