آمبولی چربی (FE) به دلیل وجود چربی در عروق است که در داخل رگ خونی قرار می گیرد و باعث انسداد جریان خون می گردد. آمبولی‌های چربی معمولاً پس از شکستگی‌ استخوان‌هایی مانند استخوان ران و لگن ایجاد می‌شوند.

در حالی که آمبولی های چربی شایع هستند و به طور کلی خود به خود برطرف می شوند، می توانند منجر به یک بیماری جدی به نام سندرم آمبولی چربی (FES) شوند  FES .می تواند باعث التهاب، اختلال عملکرد چند اندام و تغییرات عصبی شود که ممکن است کشنده باشد.

بر اساس تحقیقات، FES را می توان در 3 تا 4 درصد از افرادی که شکستگی استخوان بلند دارند و تا 15 درصد از افراد با ترومای چندگانه استخوان بلند مشاهده کرد.

علائم سندرم آمبولی چربی

علائم FES عموماً 12 تا 72 ساعت پس از ترومای ظاهر می شوند.  علائم معمولاً در سراسر بدن مشهود است و عبارتند از:

تنفس سریع و پی در پی

تنگی نفس

افت هوشیاری

خواب آلودگی

کما

راش پتشیال؛ اغلب در ناحیه قفسه سینه، سر و گردن دیده می شود که به دلیل خونریزی زیر پوست ایجاد می شود.

تب

کم خونی

همچنین ببینید:

هر آنچه که باید در مورد بیماری قلبی بدانید!

علل سندرم آمبولی چربی

دقیقاً مشخص نیست که آمبولی چربی و FES چگونه رخ می دهد، اما انسداد مکانیکی می تواند دلیل آن باشد. ایده پشت این نظریه این است که وقتی استخوان های بزرگ می شکنند، چربی از مغز استخوان به جریان خون نفوذ می کند. این چربی لخته‌هایی (آمبولی‌های چربی) ایجاد می‌کند که جریان خون را اغلب در ریه ها مسدود می سازد. آمبولی ها همچنین التهاب گسترده ایجاد می کنند.

در حالی که از نظر تئوری این موضوع می تواند با استخوان های کوچکتر اتفاق بیفتد، استخوان های بزرگتر دارای بافت چربی بیشتری هستند که احتمال FES را بیشتر می کند. اگرچه نادر است اما  FES همچنین می تواند به دلیل آسیب های بدنی دیگر، از جمله جراحی مفصل و لیپوساکشن باشد FES . می تواند زمانی رخ دهد که بافت به دلیل سوختگی آسیب دیده باشد.

تصور می شود که بدن با ترشح مواد شیمیایی که باعث تشکیل اسیدهای چرب آزاد، گلیسرول و سایر مواد می شود؛ که به نوبه خود به سلول ها و اندام ها آسیب می رساند، به آمبولی چربی پاسخ می دهد.

صرف نظر از علت آن، محققان می دانند که افراد خاصی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به FES هستند. عوامل خطر عبارتند از:

جنسیت(جنس مذکر)

سن بین 20 تا 30 سالگی

داشتن شکستگی های متعدد به خصوص در اندام تحتانی و لگن

همچنین ببینید:

حملات قلبی!

تشخیص سندرم آمبولی چربی

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند FES را به طور قطعی تشخیص دهد.  علیرغم وجود آمبولی چربی، آزمایش های تصویربرداری می توانند کمک کننده باشند. به این ترتیب، پزشکان معمولاً به معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی (با در نظر گرفتن هرگونه سابقه اخیر شکستگی استخوان) و آنچه به عنوان معیار Gurd شناخته می شود، تکیه می کنند.

معیارهای اصلی گورد عبارتند از:

راش پتشیال

دیسترس و ناراحتی تنفسی

ضربه مغزی

معیارهای فرعی گورد عبارتند از:

چربی در خون

تب

زردی

کم خونی

ضربان قلب سریع

اختلال عملکرد کلیه

اگر هر فرد حداقل یکی از معیارهای اصلی گورد و حداقل چهار معیار جزئی را داشته باشد، به راحتی می توان سندرم آمبولی چربی را تشخیص داد.

درمان سندرم آمبولی چربی

مهمترین درمان؛ دریافت اکسیژن به بیمار است. در این صورت درمان حمایتی انجام می گیرد، مانند: دریافت اکسیژن و کمک به تنفس بهتر. در برخی مواقع اکسیژن خون فرد کافی نمی باشد و پزشک مجبور می گردد از دستگاه تنفس مصنوعی به تنفس بیمار کمک نماید. از کورتیکواستروئیدها و داروهای رقیق کننده در این شرایط نیز استفاده می شود.

عوارض سندرم آمبولی چربی

هنگامی که از آمبولی چربی یا سندرم آمبولی چربی بهبود یافتید، معمولاً هیچ عارضه طولانی مدتی وجود ندارد.

 FES یک بیماری جدی است. تقریباً 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به این سندرم بهبود پیدا نمی کنند. با این حال زمانی که درمان سریع و دقیق باشد، اکثر افراد مبتلا به FES به طور کامل بدون عوارض جانبی پایدار بهبود می یابند.

نکات پیشگیری

اولین اقدام در زمینه پیشگیری می توان به جلوگیری از شکستگی استخوان اشاره نمود. بهتر است از کفش های مناسب استفاده نمایید. انجام ورزش یوگا جهت تعادل.

در صورت شکستگی بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:

در صورت احتمال شکستگی استخوان، آن را اصلا حرکت ندهید.

در صورت نیاز به جراحی؛ سعی کنید در سریع ترین زمان ممکن این کار را انجام دهید. تاخیر در جراحی خطر بروز آمبولی را افزایش می دهد.

در صورت شکستگی استخوان بلند یا قرار گرفتن تحت عمل جراحی؛ با پزشک خود در مورد کورتیکواستروئید مشورت نمایید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline