با وجود پیشرفت های چشمگیر پزشکی در مراقبت از نوزادان نارس، اما نمی توان چیزی را با محیط رحم مادر مطابقت داد. هر هفته که جنین در رحم باقی می ماند شانس زنده ماندن را افزایش می دهد. مثلا: جنینی که قبل از 23 هفته به دنیا می آید نمی تواند در خارج از رحم مادر زنده بماند. توانایی جنین برای زنده ماندن در خارج از رحم بین 24 تا 28 هفته به طور چشمگیری افزایش می یابد، از حدود 50 درصد در ابتدای هفته 24 به بیش از 80 درصد در چهار هفته بعد. پس از هفته 28 بارداری، بیش از 90 درصد نوزادان می توانند به تنهایی زنده بمانند.

همچنین بین سن حاملگی نوزاد در هنگام تولد و احتمال عوارض بعد از تولد وی رابطه وجود دارد. مثلا: نوزادانی که قبل از 25 هفته متولد می شوند در معرض مشکلات طولانی مدت از جمله اختلالات یادگیری و مشکلات عصبی هستند و حدود 20 درصد از این نوزادان دارای معلولیت شدید می باشند. قبل از هفته بیست و هشتم بارداری، تقریباً همه نوزادان دچار عوارض کوتاه مدت مانند مشکل تنفسی می شوند. حدود 20 درصد از نوزادان نیز دارای برخی مشکلات طولانی مدت خواهند بود. بین هفته های 28 و 32 بارداری، نوزادان به تدریج بهبود می یابند. پس از 32 هفته، خطر مشکلات طولانی مدت کمتر از 10 درصد است. پس از هفته 37 بارداری، فقط تعداد کمی از نوزادان با وجود اینکه کامل هستند، عوارضی (مانند زردی، سطوح غیر طبیعی گلوکز یا عفونت) خواهند داشت.

همچنین ببینید:

علت لکه بینی در دوران بارداری چیست؟

علائم زایمان زودرس:

ترشحات واژن بیشتر از حد معمول

تغییرات در ترشحات که ممکن است خونین یا آبکی باشد

فشار در لگن یا پایین شکم

کمردرد به خصوص اگر یکنواخت باشد

گرفتگی شکم، که ممکن است با اسهال ایجاد شود

انقباضات منظم یا مکرر، که ممکن است دردناک باشد

 پاره شدن کیسه آب

هر کسی که یک یا چند مورد از این علائم را داشته باشد باید فوراً به پزشک و بیمارستان مراجعه کند.

علل زایمان زودرس

گاهی پزشکان نمی توانند بگویند چرا زایمان زود شروع می شود. به طور کلی، طیف وسیعی از عوامل می توانند خطر را افزایش دهند.

عوامل خطر عمومی

موارد زیر می توانند زایمان زودرس را افزایش دهد:

داشتن سابقه زایمان زودرس

باردار شدن با دوقلوها، سه قلوها یا بیشتر

داشتن مادر یا خواهری که زایمان زودرس داشته است

خونریزی واژینال در سه ماهه دوم یا سوم

دارای وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین

مجبور به ایستادن زیاد در محل کار

سن بالاتر از 35 یا جوانتر از 17 سال

تجربه خشونت خانگی

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر مانند رنگ، دود، آلودگی هوا

کمبود وزن یا اضافه وزن قبل از بارداری

عدم افزایش وزن کافی در دوران بارداری

بارداری مجدد در 18 ماه پس از زایمان

داشتن فرزندی با اختلالات قلبی یا عصبی، مانند اسپینا بیفیدا ( Spina bifida)

باردار شدن با لقاح آزمایشگاهی یا IVF  

نوشیدن الکل، استفاده از مواد مخدر، یا سوء استفاده از داروهای تجویزی

مشکلات بهداشتی

برخی مسائل بهداشتی می توانند خطر زایمان زودرس و زایمان را افزایش دهند.  این شامل:

مشکلات سلامتی که بر رحم یا دهانه رحم تأثیر می گذارد، در حال حاضر یا در گذشته

کم خونی

عفونت مجاری ادراری

عفونت های واژن، مانند واژینوز باکتریایی (bactetial vaginosis)

عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا (chlamydia)

دیابت

اختلالات تیروئید

فشار خون بالا و پره اکلامپسی (preeclampsia)

 کلستاز بارداری ( یک بیماری کبدی)

 شرایط لخته شدن خون مانند ترومبوفیلی یا سندرم آنتی فسفولیپید

 برخی از عفونت ها مانند توکسوپلاسموز(Toxoplasmosis) در دوران بارداری مضرتر از زمان های دیگر هستند و می توانند خطر زایمان زودرس و زایمان را افزایش دهند.

همچنین ببینید:

نارسایی زودرس تخمدان چیست؟ علل، علائم و تشخیص

جلوگیری از زایمان زودرس

فرد نمی تواند ازعوامل خاصی که خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد مانند: سن، خانواده یا سابقه تولد اجتناب کند.

با این حال یک فرد می تواند اقدامات زیر را برای کاهش اثرات عوامل خطر انجام دهد:

علائم زایمان زودرس را بشناسید و در صورت بروز علائم بلافاصله با پزشک تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.

معاینه را توسط پزشک به صورت دقیق و منظم انجام دهید، حتی اگر بارداری بدون مشکل پیش رود.

قبل و در دوران بارداری وزن سالم داشته باشید.

سعی کنید استرس را کاهش دهید.

حداقل 18 ماه فاصله بین حاملگی ها بگذارید.

مراقب باشید از مواردی که می توانند باعث عفونت شوند دوری کنید.

از غذاهایی که خطر آلودگی بالایی دارند مانند گوشت خام خودداری کنید.

سیگار را ترک کنید و از الکل و مواد مخدر اجتناب کنید.

اگر فردی بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

سرکلاژ یا بخیه دهانه رحم

اگر یک متخصص مراقبت های بهداشتی متوجه شود که فرد دارای "دهانه رحم ضعیف" است، ممکن است روشی را برای تقویت و جلوگیری از باز شدن زودهنگام آن توصیه کند.این روش شامل ایجاد یک بخیه موقت در دهانه رحم است که پزشکان معمولاً آن را در زمان کامل شدن بارداری، در هفته 37 ، یا هنگامی که زایمان نزدیک است برمی دارند. 15 مطالعه در سال 2017 نشان داد که سرکلاژ با کاهش زایمان زودرس در افرادی که بارداری های پرخطر دارند مرتبط است.

پزشک ممکن است سرکلاژ را برای افرادی با موارد زیر توصیه کند:

سابقه از دست دادن حاملگی سه ماهه دوم به دلیل زایمان زودرس

کوتاه شدن دهانه رحم و سابقه زایمان زودرس

اگر فردی زایمان زودرس را تجربه کند، باید سریع به بیمارستان منتقل شود.

آنها ممکن است از اسکن اولتراسوند، اسکن واژینال یا هر دو برای بررسی وضعیت نوزاد و طول دهانه رحم، که در هنگام زایمان تغییر می کند استفاده کنند.آنها همچنین ممکن است فیبرونکتین جنین را آزمایش کنند، پروتئینی که کیسه آمنیوتیک را به دیواره رحم می چسباند. وجود پروتئین در ادرار نشان می دهد که زایمان در حال انجام است.اگر پزشک تأیید کند که وقت زایمان  شده است، آنچه بعد اتفاق می افتد ممکن است بستگی به میزان پیشرفت زایمان و بارداری داشته باشد. آنها ممکن است توصیه کنند:

کورتیکواستروئیدهای قبل از تولد

کورتیکواستروئیدها می توانند به ریه ها و سایر اندام های حیاتی نوزاد در آماده سازی برای زندگی خارج از رحم کمک کنند. آنها در هفته های 24 تا 34 موثرتر هستند. پزشک معمولاً طی چند روز کورتیکواستروئیدها را تجویز می کند. آنها یک درمان طولانی مدت نیستند.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها از کودک در برابر عفونت های باکتریایی مانند عفونت استرپتوکوکی (Streptococcus)  گروه B محافظت می کنند.

 توکولیتیک

اگر بارداری 24-34 هفته به طول انجامید، هیچ نشانه ای از عفونت وجود ندارد و کیسه آمنیوتیک پاره نشده است، پزشک ممکن است با توکولیتیک سعی کند سرعت زایمان را کاهش دهد. این داروها ممکن است برای به تاخیر انداختن زایمان برای چند روز کمک کنند، معمولاً به طوری که فرد بتواند استروئید دریافت کند. با این حال ممکن است عوارض جانبی کوتاه مدت برای فرد و نوزاد او وجود داشته باشد.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline

medicalnewstoday