از نظر تاریخی ، مشاهده ادرار راهی برای سنجش سلامت فرد بوده است ، به خصوص قبل از در دسترس بودن سایر آزمایشات. اگر مدت طولانی دیابت داشته اید یا شخصی را که مبتلا به دیابت است میشناسید میدانید که آزمایش ادرار راهی برای تشخیص میزان کنترل شدن (یا کنترل نشدن) دیابت افراد است. البته اکنون ، ما ابزارهای پیشرفته تری برای بررسی اطلاعات مربوط به میزان گلوکز داریم. اما ادرار هنوز جای خود را دارد. در واقع ، رنگ ، بو و قوام ادرار می تواند به شما و پزشک اطلاعات مفیدی درباره آنچه در بدن شما اتفاق می افتد ، بدهد.

ادرار چیست؟

ادرار یک ماده زائد است که شامل تجزیه مواد غذایی ، نوشیدنی ها ، داروها ، مواد آرایشی ، آلاینده های محیطی و محصولات جانبی متابولیسم و ​​باکتری ها است. به طرز شگفت انگیزی ، ادرار بیش از ۳۰۰۰ ترکیب دارد یعنی بسیار بیشتر از آنچه در مایعات دیگر بدن وجود دارد ، مانند بزاق یا مایع مغزی نخاعی. کلیه ها به طور چشمگیری بر روی فیلتر کردن کمک به خارج شدن این ترکیبات از بدن تمرکز دارند (حالا می توانید درک کنید که چرا سلامت کلیه ها بسیار مهم است). بنابراین بیایید به صورت اجمالی بررسی کنیم که ادرار شما به شما چه می گوید؟

اگر ادرار شما …باشد

زرد روشن

این ممکن است نگران کننده به نظر برسد ، به ویژه هنگامی که به نظر می رسد ادرار شما در تاریکی می درخشد. اما نگران نباشید وجود رنگ زرد روشن به دلیل وجود ویتامین ها ، به ویژه ویتامین های گروه B و بتا کاروتن است.

سبز یا آبی

به نظر می رسد ادرار سبز یا آبی کاملاً خارج از حالت طبیعی است و مثل چیزی در فیلم های تخیلی است! اما به دلیل داروهای خاصی که مصرف می کنید از جمله آمی تریپتیلین ، ایندومتاسین یا پروپوفول (دیپریوان) احتمالاً رنگ آن اینگونه است. ادرار شما همچنین ممکن است به دلیل رنگهای غذایی یا احتمالاً وجود عفونت مجاری ادراری (UTI) سبز یا آبی باشد.

نارنجی

داروهای خاص مانند ریفامپین (ریفادین ، ​​ریماکتان) ، سولفاسالازین، آزولفیدین ، ​سولفازین و فنازوپیریدین (پیریدیم برای درمان عفونت ادراری و سایر موارد) ، ملین ها و برخی داروهای شیمی درمانی می توانند ادرار شما را نارنجی کنند. ادرار نارنجی همچنین ممکن است نشانه مشکلات کبدی یا کم آبی بدن باشد.

رنگ قهوه ای

ادرار قهوه ای یا چای رنگ می تواند از داروهای ضد مالاریا ، آنتی بیوتیک های خاص و ملین های حاوی سنا یا کاسکارا حاصل شود. لوبیای فاوا ، ریواس و آلوئه می توانند ادرار شما را تیره کنند ، همچنین برخی از اختلالات کلیه و کبد ، مانند هپاتیت و سیروز نیز میتوانند بر قهوه ای شدن ادرار شما اثر بگذارند.

قرمز یا صورتی

ادرار قرمز یا صورتی می تواند نشانه مشکلی جدی باشد … یا نه. ادرار قرمز ممکن است به دلیل وجود خون باشد و این همیشه تا حدودی نگران کننده است. خون در ادرار ممکن است نشانه ای از عفونت ادراری ، بزرگ شدن پروستات ، تومور ، سنگ کلیه یا مثانه ، قاعدگی یا آسیب به دستگاه ادراری باشد. این حالت در صورت مصرف داروی رقیق کننده خون یا آسپرین نیز ممکن است بروز کند. مصرف چغندر ، توت و ریواس از دلایل غیر خطرناک در ایجاد رنگ قرمز ادرار هستند.

کدر

ادرار کدر می تواند در اثر عفونت ادراری ، عفونت واژن یا کم آبی بدن ایجاد شود. اگر ادرار از نظر ظاهری شیری طور باشد ، این حالت ممکن است به دلیل وجود باکتری ، مخاط ، چربی یا گلبول های قرمز یا سفید باشد.

به هر حال ، ادرار "سالم" باید از نظر ظاهری زرد کم رنگ یا کاهی رنگ باشد.

اگر بوی ادرار شما

شدید

به احتمال زیاد به دلیل چیزی است که خورده اید. ادرار معمولاً بوی شدیدی ندارد. اما غذاهای خاصی مانند مارچوبه به لطف ترکیبات گوگردی می توانند بوی شدیدی به آن بدهند. داروها نیز می توانند بو ایجاد کنند. بویی نوع بوی آمونیاک ممکن است نشانه کمبود آب بدن شما باشد. و یک عفونت باکتریایی می تواند بوی بدی به  ادرار شما ببخشد. دلایل کمتر شایع ادرار با بوی تند ، شرایط نادر ژنتیکی است.

شیرین

ادرار با بوی شیرین به طور معمول وجود قند یا گلوکز را نشان می دهد. البته اگر سطح گلوکز خون خیلی زیاد باشد ، ابتلا به دیابت احتمال ریختن گلوکز به ادرار را افزایش می دهد. وقتی سطح گلوکز خون از ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر بالا رفت ، کلیه ها تمام تلاش خود را برای از بین بردن گلوکز اضافی انجام خواهند داد. در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و برخی از افراد مبتلا به نوع ۲ که انسولین مصرف می کنند ، ادرار شیرین یا دارای بوی میوه ای ممکن است به دلیل وجود کتون باشد. وقتی بدن چربی را برای سوخت می سوزاند ، کتون تشکیل می شود و این امر ممکن است در صورت عدم وجود انسولین کافی برای انتقال گلوکز به داخل سلول برای تأمین انرژی  رخ دهد.میزان کتون در ادرار نیز با آزمایش قابل اندازه گیری است.

چه باید کرد

به چند دلیل ادرار می تواند بوی تند یا بدی بگیرد. اکثر آنها نسبتاً بی خطر هستند ، اما اگر تغییرات جدیدی در ادرار مشاهده کردید یا نگران ظاهر یا بوی آن هستید ، بهترین کار این است که با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین به خاطر داشته باشید که بروز تغییرات احتمالی در ادرار شما در این حالت ها زیاد است:

• مسن هستید

• زن هستید

• سابقه خانوادگی سنگ کلیه یا بیماری کلیوی دارید

• ورزش سنگین انجام میدهید

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .