ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که مال اکلوژن را درمان می کند، وضعیتی که در آن هنگام بسته شدن دهان، دندان ها به درستی قرار نمی گیرند. متخصص ارتودنسی در صاف کردن دندان ها تخصص دارد.

درمان می تواند برای بهبود ظاهر فرد و زیبایی باشد، اما اغلب هدف آن بهبود عملکرد دهان نیز است.

انواع درمان ها

 متخصص ارتودنسی می تواند کارهایی را انجام دهد که هدف آنها دستیابی به موارد زیر است:

• بستن شکاف های وسیع بین دندان ها
• تراز کردن دندان ها
• صاف کردن دندان های کج
• بهبود توانایی گفتار یا جویدن
• افزایش سلامت طولانی مدت لثه و دندان
• جلوگیری از ساییدگی بیش از حد طولانی مدت یا ضربه به دندان ها
• درمان دندان نیش نامناسب

همچنین ببینید:

بهداشت دهان و دندان چقدر مهم است؟

درمان؛ ظاهر دندان‌ها را بهبود می بخشد، اما می‌تواند به عملکرد بهتر جویدن و گفتار نیز کمک کند و در برخی موارد از دندان‌ها در برابر آسیب یا پوسیدگی محافظت کند.

برای دستیابی به این اهداف، متخصص ارتودنسی از طیف وسیعی از دستگاه های دندانپزشکی از جمله هدگیر، پلاک و بریس استفاده می کند.

دستگاه های ارتودنسی می توانند ثابت یا متحرک باشند. فرد باید از برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند نوشیدنی های گازدار، آب نبات های سفت، آدامس و سایر غذاهای چسبناک خودداری کند.

افرادی که در ورزش های تماسی شرکت می کنند باید به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهند، زیرا ممکن است به محافظ های مخصوص لثه نیاز داشته باشند.

نمونه هایی از دستگاه های ارتودنسی ثابت عبارتند از:

بریس ها

این موارد از براکت ها، سیم ها و باندها تشکیل شده اند. نوارها به طور محکم در اطراف دندان ها ثابت می شوند و به عنوان لنگر برای دستگاه عمل می کنند، در حالی که براکت ها معمولاً به جلوی دندان ها متصل می شوند.

سیم هایی به شکل قوس از روی براکت ها عبور می کنند و به نوارها ثابت می شوند. با سفت شدن سیم قوس، کشش به دندان ها وارد می شود.  با گذشت زمان، آنها را در موقعیت مناسب قرار می دهد. درمان ممکن است از چند ماه تا چند سال زمان ببرد.

نگهدارنده های فضای ثابت

اگر کودک دندان شیری خود را از دست دهد، نگهدارنده فضای دو دندان در دو طرف، فضاها را از حرکت به داخل آن باز می دارد تا زمانی که دندان از بین برود. یک باند به یکی از دندان های کنار فضا ثابت می شود و یک سیم از باند به دندان دیگر می رود.

نگهدارنده فضای قابل جابجایی

این موارد جایگزینی برای نگهدارنده های فضای ثابت هستند.

این موارد می توانند به کنترل فشار دادن زبان کمک کنند. آنها ممکن است ناراحت کننده باشند، به خصوص هنگام غذا خوردن، بنابراین فقط در صورت لزوم استفاده می شوند.

دستگاه های متحرک ارتودنسی

ممکن است برای درمان مشکلات جزئی مانند جلوگیری از مکیدن انگشت شست یا اصلاح دندان های کج استفاده شوند.

دستگاه را فقط باید هنگام تمیز کردن، غذا خوردن یا نخ دندان کشیدن خارج کرد.

همچنین ببینید:

آیا مصرف دارو به سلامت دندان ها آسیب میرساند؟

نمونه هایی از دستگاه های متحرک عبارتند از:

هدگیر: یک بند در پشت سر به یک سیم فلزی در جلو یا کمان صورت متصل می شود. هدف از این کار کاهش سرعت رشد فک بالا و نگه داشتن دندان های عقب در موقعیتی که دندان های جلویی به عقب کشیده شده اند است.

ضربه گیر لب و گونه: این ضربه گیرها به طور خاص برای کاهش فشار گونه ها یا لب ها بر روی دندان ها ساخته شده اند.

گشاد کننده کام: این دستگاه برای بازتر کردن قوس فک بالا طراحی شده است. شامل یک صفحه پلاستیکی با پیچ است که روی کام یا سقف دهان قرار می گیرد. پیچ‌ها به مفاصل استخوان‌ها فشار وارد می‌کنند و آنها را به بیرون فشار می‌دهند. این باعث افزایش اندازه ناحیه سقف دهان می شود.

نگهدارنده ها: نگهدارنده ها پس از درمان برای جلوگیری از برگشت دندان ها به موقعیت اولیه خود استفاده می شوند. در صورت اصلاح، ممکن است برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست کودکان نیز استفاده شود.

دو نوع نگهدارنده متحرک وجود دارد:

نگهدارنده هاولی از فلز و اکریلیک ساخته شده است. اکریلیک روی سقف دهان قرار می گیرد و سیم دندان های قدامی را احاطه می کند.

دیگری از پلاستیک شفاف ساخته شده است. روی دندان ها قرار می گیرد و شبیه تراز کننده اینویزیلاین است.

نگهدارنده های دائمی به پشت دندان ها چسبانده می شوند. معمولاً برای دندان های قدامی پایین توصیه می شود زیرا احتمال بازگشت به موقعیت قبلی وجود دارد.

وسایل تغییر موقعیت فک:

این موارد در فک بالا یا پایین قرار می گیرند که در بسته شدن به فک کمک می کنند. اسپلینت معمولا برای اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)  استفاده می شود TMJ .وضعیتی است که می تواند باعث درد و اختلال در عملکرد عضلاتی شود که در حرکت فک نقش دارند.

چه کسانی باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند؟

اگر فک و دندان به درستی رشد نکنند، ممکن است مال اکلوژن ایجاد شود. دندان‌ها کج و نامرتب خواهند بود و ممکن است مجموعه دندان‌های پایین و بالایی در یک راستا قرار نگیرند.

مال اکلوژن یک بیماری نیست و بر سلامت جسمانی تاثیری ندارد. نوعی تغییر در موقعیت دندان ها است. با این حال، ممکن است شکل صورت و ظاهر دندان ها را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه باعث خجالت، عدم اعتماد به نفس و حتی افسردگی شود.

دلایل شامل آسیب به دندان ها یا استخوان های صورت و مکیدن مکرر انگشت شست است.

مال اکلوژن شدید ممکن است بر خوردن، گفتار و تمیز نگه داشتن دندان ها تأثیر بگذارد.

درمان ارتودنسی می تواند به درمان یا بهبود موارد زیر کمک کند:

درمان می تواند ظاهر را بهبود بخشد و دندان ها را از آسیب در هنگام آسیب های ورزشی یا افتادن محافظت کند.

در فک باریک، ممکن است فضای کافی برای همه دندان ها وجود نداشته باشد. متخصص ممکن است یک یا چند دندان را بردارد تا جایی برای بقیه ایجاد شود.

دندان‌های نهفته می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که دندان بزرگسال از لثه یا استخوان بیرون نیاید یا فقط تا حدی بیرون بیاید.

دندان های بالا و پایین با هم مطابقت ندارند، به خصوص زمانی که دهان بسته است اما دندان ها نمایان هستند؛ که دندان های نامتقارن محسوب می شوند.

دیپ بایت یا اوربایت؛ زمانی رخ می دهد که نوعی همپوشانی عمودی غیر طبیعی بین دندان های فوقانی و تحتانی وجود داشته باشد.

اپن بایت؛ زمانی که دندان ها به هم فشرده می شوند، بین دندان های بالا و پایین روزنه ای ایجاد می شود.

آندربایت؛ دندان های بالا خیلی عقب هستند یا دندان های پایین خیلی جلوتر هستند.

کراس بایت؛ دندان های استاندارد اغلب در فک بالا حدود 2 میلی متر از دندان های فک پایین جلوتر می باشد. در برخی افراد این قرار گرفتن به صورت معکوس است.

فاصله؛ بین دندان ها شکاف یا فاصله وجود دارد، یا به این دلیل که دندان از دست رفته است یا دندان ها دهان را پر نمی کنند.

متخصص ارتودنسی همچنین می تواند به حل مشکلاتی مانند ساییدن یا حرکت دادن فک کمک کند.

مکیدن شست یا انگشت می‌تواند باعث بدشکلی دندان‌ها و استخوان شود.

شروع درمان ارتودنسی

درمان معمولاً از حدود 12 یا 13 سالگی شروع می شود، زمانی که دندان ها به طور کامل رشد کرده اند.

کودکان مبتلا به شکاف کام و لب ممکن است قبل از رشد کامل دندان‌ ها نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشند.

قبل از شروع ارتودنسی، بهداشت دهان ضروری است. هنگامی که دستگاه ها روی دندان ها قرار می گیرند، برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان، فرد باید با دقت بیشتری مسواک بزند.

بدون رعایت بهداشت دهان و دندان، خطر پوسیدگی دندان در طول درمان وجود دارد. همچنین ممکن است متخصص ارتودنسی پرهیز از نوشیدنی های گازدار، تنقلات شیرین و سایر مواردی که می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود را توصیه کند.

تشخیص برای ارتودنسی

متخصص ارتودنسی وضعیت دندان های فرد را ارزیابی و پیش بینی می کند که چگونه بدون درمان ممکن است رشد کنند.

ارزیابی شامل موارد زیر خواهد بود:

• گرفتن سابقه کامل پزشکی و سلامت دندان
• انجام معاینه بالینی
• عکسبرداری با اشعه ایکس از دندان و فک
• در مرحله بعد، متخصص ارتودنسی در مورد برنامه درمانی تصمیم می گیرد.

ارتودنتیست _ دندانپزشک

دندانپزشک در حوزه وسیع تری از سلامت دهان، از جمله پیشگیری از عفونت ها و برخورد با دندان ها، فک، اعصاب و سایر جنبه ها تخصص دارد.

متخصص ارتودنسی به طور خاص با بایت و صافی دندان ها سروکار دارد. قبل از اقدام، باید بررسی کنید که متخصص منتخب شما واجد شرایط انجام درمان ارتودنسی است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday