برونشکتازی وضعیتی است که در آن لوله های برونش ریه های شما به طور دائم آسیب دیده، گشاد و ضخیم می شوند.

این مجرای هوای آسیب دیده به باکتری ها و مخاط اجازه می دهد تا در ریه های شما تجمع یابند و در نهایت منجر به عفونت های مکرر و انسداد راه های تنفسی می شود.

هیچ درمانی برای برونشکتازی وجود ندارد، اما قابل کنترل است.

در صورت تشدید شدن باید به سرعت درمان انجام گیرد تا جریان اکسیژن به دیگر نواحی بدن شما حفظ شود و از آسیب بیشتر ریه جلوگیری گردد.

علل برونشکتازی چیست؟

هر گونه آسیب ریه می تواند باعث برونشکتازی شود. این وضعیت در دو دسته وجود دارد.

دسته اول فیبروز کیستیک (CF) است که به عنوان برونشکتازی CF شناخته می شود CF .یک بیماری ژنتیکی است که باعث تولید غیر طبیعی مخاط می شود.

دسته دیگر برونشکتازی غیر CF است که به CF مربوط نمی شود. شایع ترین شرایط شناخته شده ای که می تواند منجر به برونشکتازی غیر CF شود عبارتند از:

سیستم ایمنی با عملکرد غیر طبیعی

بیماری التهاب روده

بیماری های خود ایمنی

بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)

کمبود آنتی تریپسین آلفا 1

HIV

آسپرژیلوزیس آلرژیک (واکنش آلرژیک ریه به قارچ)

عفونت های ریوی، مانند سیاه سرفه و سل

 CF بر ریه ها و سایر اندام ها مانند پانکراس و کبد تأثیر می گذارد. این موضوع در ریه ها منجر به عفونت های مکرر و در سایر اندام ها باعث عملکرد ضعیف می شود.

همچنین ببینید:

کمپیلوباکتریوز چیست؟

علائم برونشکتازی چیست؟

بروز علائم برونشکتازی ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. 

برخی از علائم معمول عبارتند از:

سرفه مزمن روزانه

سرفه همراه با خون

صداهای غیر طبیعی یا خس خس سینه

تنگی نفس

درد قفسه سینه

سرفه کردن با مقادیر زیادی از مخاط غلیظ

کاهش وزن

خستگی

تغییر در ساختار ناخن های دست و پا که به چماقی شدن ناخن معروف است

عفونت های مکرر تنفسی

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، باید فوراً برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

برونشکتازی چگونه تشخیص داده می شود؟

سی تی اسکن قفسه سینه، رایج ترین آزمایش برای تشخیص برونشکتازی است، زیرا اشعه ایکس قفسه سینه جزئیات کافی را ارائه نمی دهد.

این آزمایش بدون درد تصاویر دقیقی از راه های هوایی و سایر ساختارهای قفسه سینه شما ایجاد می کند. سی تی اسکن قفسه سینه می تواند میزان و محل آسیب ریه را نشان دهد.

پس از تایید برونشکتازی با سی تی اسکن قفسه سینه، پزشک شما سعی می کند علت برونشکتازی را بر اساس سابقه و نتایج معاینه فیزیکی تعیین کند.

مهم است که علت دقیق آن را بیابید تا پزشک بتواند اختلال زمینه ای را برای جلوگیری از بدتر شدن برونشکتازی درمان کند. علل متعددی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد برونشکتازی شود.

ارزیابی اولیه بیماراحتمالاً شامل موارد زیر خواهد بود:

شمارش کامل سلول های خون و شمارش افتراقی

سطح ایمونوگلوبولین IgG ،  IgM و IgA

کشت خلط برای بررسی باکتری ها، مایکوباکتریوم و قارچ ها

اگر پزشک شما مشکوک به CF باشد، آزمایش کلرید عرق یا آزمایش ژنتیک را تجویز می کند.

همچنین ببینید:

پولیپ بینی چیست؟

گزینه های درمانی برای برونشکتازی

درمان های خاص ممکن است پیشرفت برونشکتازی مربوط به شرایط زیر را کاهش دهد:

عفونت های مایکوباکتریوم

نقص ایمنی خاص

فیبروز سیستیک

آسپیراسیون ریوی

آسپرژیلوزیس آلرژیک

بیماری های خود ایمنی

به طور کلی هیچ درمانی برای برونشکتازی وجود ندارد، اما درمان برای کمک به مدیریت این بیماری مهم است. هدف اصلی درمان تحت کنترل نگه داشتن عفونت ها و ترشحات برونش است.

همچنین جلوگیری از انسداد بیشتر راه های تنفسی و به حداقل رساندن آسیب ریه بسیار مهم است. روش های رایج درمان برونشکتازی عبارتند از:

پاکسازی مجاری تنفسی با تمرینات تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه

توانبخشی ریوی

مصرف آنتی بیوتیک برای پیشگیری و درمان عفونت (در حال حاضر مطالعاتی بر روی فرمول های جدید آنتی بیوتیک های استنشاقی در حال انجام است)

مصرف داروهای گشادکننده برونش مانند آلبوترول و تیوتروپیوم برای باز کردن راه های تنفسی

مصرف داروها برای رقیق شدن مخاط

مصرف خلط آورها برای کمک به سرفه همراه با خلط

اکسیژن درمانی

دریافت واکسن برای جلوگیری از عفونت های تنفسی

آیا می توان از برونشکتازی پیشگیری کرد؟

علت دقیق برونشکتازی در حدود 50 درصد از موارد برونشکتازی غیر CF ناشناخته است.

پرهیز از سیگار، هوای آلوده، بخار پخت و پز و مواد شیمیایی می تواند به محافظت از ریه ها و حفظ سلامت ریه کمک کند.

شما و فرزندانتان باید علیه آنفولانزا، سیاه سرفه و سرخک واکسینه شوید، زیرا این شرایط در بزرگسالی با این بیماری مرتبط است.

اما در صورتی که علت ناشناخته است، پیشگیری چالش برانگیز است.  تشخیص زودهنگام برونشکتازی مهم است تا بتوانید قبل از ایجاد آسیب قابل توجه ریوی تحت درمان قرار بگیرید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline