پروستات و مشکلات آن

پروستات یک غده کوچک و عضلانی در دستگاه تناسلی مردانه است. پروستات مجرای ادرار را احاطه کرده و اغلب مایع منی را می سازد. عملکرد عضلانی پروستات به حرکت مایع از طریق آلت تناسلی در طول رابطه جنسی کمک می کند.

در بسیاری از مردان پروستات می تواند بزرگ شود. گاهی اوقات منجر به علائم و به مرور زمان عوارض دیگر می شود. با این حال درمان هایی نیز وجود دارد.

BPH چیست؟

بزرگ شدن پروستات هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نامیده می شود. زمانی رخ می دهد که سلول های غده پروستات شروع به تکثیر کنند. این سلول های اضافی باعث تورم غده پروستات می شوند که مجرای ادرار را فشرده کرده و جریان ادرار را محدود می سازند.

BPH مانند سرطان پروستات نیست و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. با این حال علائمی ایجاد می کند که می تواند شرایط زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.

BPH در مردان با سن بیش از 50 سال بیشتر رایج است.

BPH یک وضعیت طبیعی پیری در نظر گرفته می شود. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است، تغییرات در هورمون‌های جنسی مردانه که با افزایش سن به وجود می‌آیند ممکن است یک عامل باشد.

هر گونه سابقه خانوادگی مشکلات پروستات یا هر گونه ناهنجاری در بیضه ها ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد.

همچنین ببینید:

پروستات چیست؟ (انواع پروستات، علائم و درمان آن)

علائم BPH

علائم BPH اغلب در ابتدا بسیار خفیف هستند، اما اگر درمان نشوند، جدی تر می شوند. علائم رایج عبارتند از:

• تخلیه ناقص مثانه
• شب ادراری
• بی اختیاری ادرار
• زور زدن هنگام ادرار کردن
• جریان ضعیف ادرار
• میل ناگهانی به ادرار کردن
• تاخیر در جریان ادرار
• ادرار دردناک
• خون در ادرار

در صورت داشتن هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید. آنها قابل درمان هستند و درمان آنها اغلب می تواند به جلوگیری از عوارض کمک کند.

تشخیص BPH

پزشک معمولاً یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. معاینه فیزیکی شامل معاینه رکتوم است که به پزشک اجازه می دهد اندازه و شکل پروستات را تخمین بزند. سایر آزمایش ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. آزمایش ادرار: ادرار از نظر خون و باکتری بررسی می شود.
2. تست یورودینامیک: مثانه از طریق یک کاتتر با مایع پر می شود تا فشار مثانه در هنگام ادرار اندازه گیری شود.
3. آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات: (PSA) این آزمایش خون سرطان پروستات را بررسی می کند.
4. سیستوسکوپی: معاینه مجرای ادرار و مثانه با یک دوربین کوچک نورانی است که در مجرای ادرار قرار می گیرد.

پزشک همچنین ممکن است در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و ممکن است بر سیستم ادراری شما تأثیر بگذارند، سؤال کند؛ مانند:

• داروهای ضد افسردگی
• دیورتیک ها
• آنتی هیستامین ها
• آرام بخش ها

پزشک می تواند هر گونه تنظیم دارویی لازم را انجام دهد. سعی نکنید داروها یا دوزهای دارویی را خودتان تنظیم کنید.

درمان BPH

درمان BPH می تواند با مراقبت از خود و تنظیم سبک زندگی آغاز شود. در صورت عدم کاهش علائم، ممکن است دارو یا جراحی توصیه شود. سن و سلامت عمومی شما نیز بر درمان تجویز شده تأثیر خواهد گذاشت.

درمان طبیعی BPH

درمان طبیعی می تواند شامل اقدامات خاص یا تغییراتی در سبک زندگی باشد که می توانید برای کمک به کاهش علائم BPH ایجاد کنید. این شامل:

• به محض احساس نیاز، ادرار کنید
• رفتن به دستشویی برای ادرار کردن، حتی زمانی که احساس نمی‌کنید
• پرهیز از داروهای ضداحتقان بدون نسخه یا داروهای آنتی هیستامین، که می تواند تخلیه مثانه را سخت تر سازد
• اجتناب از الکل و کافئین، به ویژه در ساعات بعد از شام
• سطح استرس خود را کاهش دهید، زیرا عصبی بودن می تواند تکرر ادرار را افزایش دهد
• به طور منظم ورزش کنید، زیرا عدم ورزش می تواند علائم را تشدید کند
• یادگیری و تمرین تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن
• گرم نگه داشتن، زیرا سرد بودن می تواند علائم را بدتر کند

برخی افراد از داروهای طبیعی نیز در درمان BPH استفاده می کنند. با این حال، شواهدی مبنی بر موثر بودن آنها وجود ندارد.

داروهای BPH

وقتی تغییرات سبک زندگی برای تسکین علائم کافی نباشد، پزشک ممکن است دارو را توصیه کند.

چندین دارو وجود دارد که می تواند به درمان علائم BPH و خود BPH کمک کند. این داروها عبارتند از:

• مسدود کننده های آلفا 1
• داروهای کاهش دهنده هورمون
• آنتی بیوتیک ها

مسدود کننده های آلفا 1

مسدود کننده های آلفا 1 داروهایی هستند که عضلات مثانه و پروستات را شل می کنند. مسدود کننده های آلفا 1 گردن مثانه را شل کرده و جریان ادرار را آسان تر می کنند. نمونه هایی از مسدود کننده های آلفا 1 عبارتند از:

• دوکسازوسین
• پرازوسین
• آلفوزوسین
• ترازوسین
• تامسولوسین

داروهای کاهش دهنده هورمون

داروهایی که سطح هورمون های تولید شده توسط غده پروستات را کاهش می دهند، مانند دوتاستراید و فیناستراید، معمولا تجویز می شوند.

این دو دارو سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) را کاهش می دهند.

گاهی اوقات کاهش سطح هورمون باعث کوچکتر شدن پروستات و بهبود جریان ادرار می شود. در موارد نادر این داروها ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند ناتوانی جنسی و کاهش میل جنسی شوند.

آنتی بیوتیک ها

اگر پروستات به طور مزمن ناشی از پروستاتیت باکتریایی مرتبط با BPH ملتهب شود، ممکن است از آنتی بیوتیک ها استفاده شود.

درمان پروستاتیت باکتریایی با آنتی بیوتیک ها ممکن است علائم BPH را با کاهش التهاب بهبود بخشد. آنتی بیوتیک ها به پروستاتیت یا التهابی که توسط باکتری ایجاد نمی شود کمک نمی کند.

جراحی برای BPH

انواع مختلفی از روش های جراحی وجود دارد که می تواند به درمان BPH در زمانی که داروها موثر نیستند کمک کند. برخی از روش ها غیر تهاجمی یا کم تهاجمی هستند و اغلب می توانند در مطب یا کلینیک انجام شوند (روش های سرپایی).

برخی دیگر تهاجمی تر هستند و باید در بیمارستان انجام شوند (روش های بستری).

روش های سرپایی

روش‌های سرپایی شامل قرار دادن وسیله ای در مجرای ادرار و غده پروستات است. آنها عبارتند از:

1. ابلیشن سوزنی پیش آبراهی: (TUNA) امواج رادیویی برای زخم و کوچک کردن بافت پروستات استفاده می شود.
2. مایکروویو درمانی از طریق مجرای ادرار: (TUMT)  از انرژی مایکروویو برای از بین بردن بافت پروستات استفاده می شود.
3. بخار درمانی: بخار آب برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
4. گرمادرمانی ناشی از آب: (WIT)  برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
5. سونوگرافی متمرکز با شدت بالا: (HIFU)  انرژی صوتی برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
6. یورولیفت پروستات: پروستات بزرگ شده با جراحی با کمک ایمپلنت بلند می شود تا مجرای ادرار را مسدود نکند.

روش های بستری

در صورت داشتن هر یک از علائم زیر ممکن است بستری شدن توصیه شود:

• نارسایی کلیه
• سنگ مثانه
• عفونت های مکرر دستگاه ادراری
• بی اختیاری
• ناتوانی کامل در تخلیه مثانه
• وجود مکرر خون در ادرار

همچنین ببینید:

دلایل بزرگ شدن خوش خیم پروستات چیست؟

اقدامات بستری عبارتند از:

1. برداشتن پروستات از طریق مجرای ادرار: (TURP)  این رایج ترین درمان جراحی برای BPH است. پزشک وسیله کوچکی را از طریق مجرای ادرار وارد پروستات می کند. سپس پروستات تکه تکه برداشته می شود.
2. پروستاتکتومی ساده: پزشک برشی در شکم یا پرینه ایجاد می کند که ناحیه پشت کیسه بیضه است. قسمت داخلی پروستات برداشته می شود و قسمت بیرونی آن باقی می ماند. پس از این روش ممکن است مجبور شوید تا 10 روز در بیمارستان بمانید.
3. برش پروستات از طریق مجرای ادرار: (TUIP)  این شبیه TURP است، اما پروستات برداشته نمی شود. بلکه یک برش کوچک در پروستات ایجاد می شود که بزرگ می شود.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline