استفاده از کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها چندین اثر متفاوت بر بدن دارند، به این منظور که برای درمان چندین بیماری کاربرد دارند. آنها می توانند التهاب را کاهش، پاسخ های سیستم ایمنی را سرکوب و به عدم تعادل هورمونی کمک کنند.

کورتیکواستروئیدها در بدن سریع عمل می کنند؛ به عنوان مثال آنها در کنترل پاسخ های آلرژیک به طور موثر می باشند.

این داروها همچنین برای درمان بیماری های خود ایمنی مفید هستند.

برخی بیماری ها که کورتیکواستروئیدها در درمان آنها نقش دارند؛ عبارتند از:

• آسم
• آلرژی
• اگزما
• پسوریازیس
• بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)
• بیماری التهابی روده، که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می شود
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)
• لوپوس
• بیماری آدیسون
• روماتیسم مفصلی

همچنین ممکن است از آنها جهت بهبودی پس از پیوند عضو استفاده شود.

انواع کورتیکواستروئیدها

اکثر کورتیکواستروئیدها در اشکال مختلفی موجود هستند، از جمله:

• کورتیزون
• پردنیزون
• پردنیزولون
• متیل پردنیزولون
• دگزامتازون
• بتامتازون
• هیدروکورتیزون

همچنین ببینید:

آنچه در مورد بتامتازون موضعی باید بدانید

کورتیکواستروئیدها به شکل های زیر نیز می باشند:

• قرص
• کپسول
• قطره چشم
• کرم ها، پمادها یا ژل ها
• اسپری بینی یا دهان
• تزریقات

بسته به علت، پزشک اشکال مختلفی از کورتیکواستروئیدها را تجویز می کند. به عنوان مثال آنها ممکن است کرم، پماد یا ژل را برای درمان بیماری های پوستی تجویز کنند.

عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها

استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها می تواند عوارض جانبی داشته باشد که عبارتند از:

• آکنه
• افزایش وزن
• کبودی
• مشکلات روحی و رفتاری از جمله افسردگی
• افزایش فشار خون
• دیابت
• پوکی استخوان
• آب مروارید
• گلوکوم
• آسیب کبدی

مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید باعث عدم تولید هورمون کورتیزول در غدد فوق کلیوی می شود. پس از قطع مصرف کورتیکواستروئید، مجدد کورتیزول با سرعت طبیعی توسط بدن مقدار مورد نیازرا تولید می کند.

استفاده کوتاه مدت از کورتیکواستروئیدها عوارض به همراه ندارد، اما همچنان خطراتی وجود دارد. به عنوان مثال این داروها می توانند باعث اختلال در خواب، رفتار و اشتها شوند.

همچنین استفاده کوتاه مدت می تواند عوارض جانبی جدی تری داشته باشد. مطالعه‌ای در سال 2017 شامل 327452 افراد بزرگسال که کورتیکواستروئیدها دریافت کردند، نشان داد که طی 30 روز پس از استفاده، خطر سپسیس، لخته شدن خون و پوکی استخوان افزایش می‌یابد.

اثرات تزریق کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها اثرات هورمون هایی مانند کورتیزول را تقلید می کنند. برای مثال فرد مبتلا به بیماری آدیسون، می تواند از این درمان بهره مند شود زیرا بدن آنها کورتیزول کافی تولید نمی کند.

افزایش فعالیت هورمونی، سیستم ایمنی را که عامل التهاب در بدن است، سرکوب می کند. با سرکوب فعالیت سیستم ایمنی، کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می دهند.

خطرات

کورتیکواستروئیدها با سرکوب سیستم ایمنی اثرات قابل توجهی بر بدن خواهند داشت. پزشکان معمولاً از کورتیکواستروئیدها در صورت عدم تاثیر سایر درمان ها استفاده می کنند.

مصرف کورتیکواستروئیدها می تواند باعث افزایش سطح قند خون شود؛ که این موضوع برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک به شمار می رود.

کورتیکواستروئیدها ممکن است در افراد مبتلا به موارد زیر نیز خطرناک باشند:

• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به افسردگی
• چاقی
• اختلال مصرف مواد
• گلوکوم یا آب مروارید
• افراد دچار حمله قلبی یا نارسایی قلبی
• افراد با فشار خون بالا
• افراد با مشکلات کبدی
• افراد مبتلا به صرع
• عفونت های مکرر

استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی در دوران بارداری امکان پذیر است، اما مصرف آنها همیشه دارای خطراتی نیز می باشد. بنابراین اغلب جهت استفاده برای افراد باردار تجویز و توصیه نمی گردد.

همچنین ببینید:

اتصال قلب و هورمون ها!

کورتیکواستروئیدها می توانند اثربخشی برخی داروها را کاهش و برخی دیگر را افزایش دهند. قبل از استفاده از کورتیکواستروئیدها، افراد باید در صورت مصرف داروهایی برای درمان موارد زیر به پزشک اطلاع دهند:

• لخته شدن خون
• تشنج
• دیابت
• اچ ‌آی ‌وی

برخی واکسن‌ها مانند واکسن‌های سرخک، اوریون و سل، سبب ایجاد تداخلات خطرناکی با کورتیکواستروئیدها دارند.

استفاده از کورتیکواستروئیدها همزمان با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (ادویل) مضر می باشد.

عوارض جانبی بسته به نوع خاص کورتیکواستروئید متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال کرم کورتیکواستروئید که بر روی صورت استفاده می گردد دارای عوارض جانبی متفاوتی نسبت به قرص یا تزریق کورتیکواستروئید است.

پیشگیری از عوارض جانبی

مصرف دوزهای کمتر در دوره های کوتاه تر، خطر عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها را کاهش می دهد. پزشکان اغلب کمترین دوز را تجویز می کنند که همچنان درمان مؤثری را ارائه خواهد داد.

برخی نکات جهت کاهش خطر عوارض هنگام مصرف کورتیکواستروئیدها عبارتند از:

• با مشورت پزشک در مورد سایر داروها و مکمل ها، از تداخل دارویی اجتناب کنید
• پیشگیری در ایجاد عفونت مانند دریافت واکسن آنفولانزا و تمیز نگه داشتن زخم های باز
• حفظ سلامت استخوان ها از طریق ورزش مناسب، رژیم غذایی سالم و مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D برای افراد مسن
• در صورت امکان اقدامات لازم برای پیشگیری از باردار شدن انجام دهید
• انجام معاینات منظم چشم
• کنترل علائم احتباس آب
• مصرف دوز طبق دستور پزشک
• اجتناب از تغییرات ناگهانی در دوز برای کاهش خطر عوارض

خلاصه کلی

کورتیکواستروئیدها در سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب موثر هستند. آنها برای شرایط مختلف به ویژه زمانی که درمان فوری ضروری است کاربرد دارند.

مصرف طولانی مدت و کوتاه مدت کورتیکواستروئیدها می تواند عوارض جانبی داشته باشد که برخی از آنها خطرناک محسوب می شوند. مصرف کورتیکواستروئیدها فقط در صورتی امکان پذیر است که جایگزین مناسبی وجود نداشته باشد.

هنگام استفاده از کورتیکواستروئیدها، باید به هر گونه عوارض جانبی یا تغییر در علائم توجه داشته باشید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday