بیدار شدن از خواب در نیمه شب

اغلب افراد در بخشی از زندگی خود در نیمه شب به عوامل مختلفی از خواب بیدار می شوند. برای بسیاری افراد این موضوع جایی برای نگرانی ندارد، مانند دفع ادرار به دلیل مصرف مایعات زیاد قبل از خواب.

اما بیدار شدن به صورت مکرر در نیمه شب می تواند مشکل ساز شود، زیرا سبب اختلال در خواب می گردد.

خواب به بازیابی بدن کمک می کند واز عملکرد های ضروری بدن می باشد . عدم خواب کافی منجر به مشکلات سلامتی و اختلال در عملکرد شناختی می گردد.

در زیر برخی عوامل رایج و درمان های کلی برای افراد که در نیمه شب از خواب بیدار می شوند، آورده شده است.

آپنه خواب

آپنه خواب یک علت رایج بیدار شدن در نیمه شب است. آپنه خواب باعث تنفس کم عمق شده و فرد چندین بار از خواب بیدار می شود. در بسیاری از موارد، افراد متوجه این موضوع نخواهند شد.

افراد مبتلا به آپنه خواب اغلب دارای علائم زیر هستند:

• سردرد صبحگاهی
• نفس نفس زدن در خواب
• خستگی روزانه
• خروپف
• مشکل تمرکز در طول روز

درمان

در شرایطی که آپنه خواب علت بیدار شدن مکرر در نیمه شب باشد، ممکن است یک برنامه درمانی برای رفع آپنه خواب توصیه شود.

گزینه‌های درمانی شامل انجام عمل جراحی، استفاده از دستگاه‌ فشار مجاری هوا یا استفاده از لوازم دهانی جهت باز شدن مجاری هوا خواهند بود.

اضطراب، افسردگی یا نگرانی

مهمترین عامل بی خوابی اضطراب و افسردگی است که باعث می‌شود افراد نتوانند ذهن خود را آرام سازند. این موضوع خوابیدن و خواب ماندن را دشوار می کند.

همچنین ببینید:

آنچه در مورد اضطراب شبانه باید بدانید

درمان

چندین گزینه درمانی وجود دارد، از جمله:

• مشورت با درمانگر
• مصرف دارو جهت درمان اضطراب یا افسردگی
• تمرین تکنیک تمدد اعصاب یا آرام سازی

درمان های خانگی برای اضطراب و افسردگی اغلب شامل موارد زیر هستند:

• پخش موسیقی آرام بخش
• ورزش منظم
• کاهش تعداد وظایف
• مدیتیشن
• ایجاد یک فضای آرام در اتاق خواب

بی خوابی

بی خوابی وضعیتی است که در آن خوابیدن دشوار و یا غیرممکن است. این وضعیت سبب خستگی در طول روز شده و بنابراین گذراندن روز را بسیار دشوار می سازد.

بی خوابی با افسردگی و اضطراب مرتبط است که می تواند علت و نشانه این شرایط باشد.

درمان

درمان های زیادی وجود دارد که می توان جهت کاهش بی خوابی انجام داد این موارد عبارتند از:

• عدم مصرف وعده های غذایی سنگین یا تند قبل از خواب
• مدیتیشن
• ورزش منظم در طول روز
• اجتناب از چرت زدن
• رعایت برنامه خواب منظم
• انجام فعالیت تکراری در خارج از اتاق خواب

نیاز به دفع ادرار

دفع فوری ادرار سبب بیدار شدن افراد می شود. اگرچه برخی افراد ممکن است بتوانند با کاهش مصرف مایعات در شب از این موضوع پیشگیری کنند، اما برخی موارد به علت بیماری زمینه‌ای دچار این وضعیت می شوند.

برخی عوامل که باعث نیاز به دفع ادرار شبانه می شوند عبارتند از:

• بارداری
• پروستات بزرگ ‌شده
• دیابت
• افتادگی مثانه
• مثانه بیش‌ فعال
• مصرف برخی از داروها

درمان

درمان به علت این وضعیت بستگی دارد. برخی موارد عبارتند از:

• محدود کردن مصرف مایعات قبل از خواب
• مصرف داروها در اوایل روز یا تعویض آنها
• اجتناب از غذاهای تند

هراس شبانه

افراد با هراس شبانه اغلب ممکن است بیدار نشوند. بلکه آنها ممکن است فریاد بزنند، به اطراف خیره شوند، گریه کنند یا ترسیده به نظر برسند. در برخی شرایط فرد به خاطر نمی آورد که چه چیزی باعث ایجاد وحشت و ترس شده است.

اگر چه کودکان به احتمال زیاد دچار هراس شبانه می شوند، اما این ترس بر افراد بزرگسال نیز تاثیر می گذارد.

درمان

کودکان معمولاً با افزایش سن بیشتر دچار وحشت شبانه می شوند. با این حال باید در صورت موارد زیر به متخصص مراجعه کرد:

• خستگی روزانه کودک
• در معرض خطر بودن کودک در زمان هراس شبانه
• افزایش دفعات ایجاد هراس شبانه
• هراس شبانه کودک که سبب بیدار شدن دیگر افراد می شود
• ادامه داشتن این شرایط تا دوران بزرگسالی

گرم شدن بیش از حد

بهترین خواب در زمان خنک بودن اتفاق می افتد. گاهی اوقات دمای بدن ممکن است بیش از حد افزایش یابد. در این صورت تعریق شبانه رخ می دهد.

درمان

افراد با خوابیدن در محیط گرم باید اقداماتی را برای خنک کردن اتاق انجام دهند. برای مثال ممکن است از تهویه استفاده شود.

تعریق شبانه ممکن است به علت مصرف برخی داروها، اختلالات خود ایمنی، عفونت یا اضطراب ایجاد شود. در صورت تعریق شبانه باید جهت درمان با پزشک صحبت کرد.

صفحه نمایشگر یا سروصدا

تحقیقات نشان می دهد که بین استفاده از دستگاه های تعاملی و برخی مشکلات خواب ارتباط وجود دارد.

به عنوان مثال نتایج یک نظرسنجی در سال 2013 نشان داد که هر چه استفاده افراد از فناوری بیشتر باشد، احتمال نخوابیدن نیز بیشتر است.

به نظر نمی رسد که تماشای تلویزیون موثر باشد؛ اما استفاده از بازی، تلفن همراه، لپ تاپ این تاثیر را ایجاد می کند.

تقریبا 1 نفر از هر 10 پاسخ دهنده اعلام کردند که حداقل چند شب در هفته با صدای تلفن بیدار می شوند.

درمان

طبق توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) هنگام خواب وسایل الکترونیکی از جمله تلویزیون را بیرون از اتاق خواب نگه دارید.

سوء هاضمه

مصرف بیش از حد غذا یا غذاهای تند قبل از خواب سبب اختلال در خواب بدن می شود.

سوء هاضمه باعث نفخ می شود که خوابیدن را سخت کرده و می تواند افراد را در نیمه شب بیدار کند.

همچنین ببینید:

ورزش چگونه بر سیستم هاضمه شما تأثیر می گذارد؟

درمان

جهت پیشگیری از سوء هاضمه در شب، باید وعده های غذایی سنگین را در اوایل روز مصرف کرد. در صورت گرسنگی قبل از خواب، مصرف میان وعده سبک بهترین انتخاب است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

افراد با شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنند:

• بیدار شدن مکرر در نصف شب
• احساس خستگی در روز با وجود خوابیدن به میزان کافی
• وجود علائم آپنه در شریک زندگی خود
• ایجاد هراس شبانه شدید برای کودکان

باید هرگونه خستگی غیرقابل توضیح را بررسی کرد. این احتمال وجود دارد که خستگی ناشی از یک وضعیت پزشکی تشخیص داده نشده باشد.

نکات عمومی بهداشت خواب

بهداشت خواب به تنظیم محیط خواب و تغییر برخی عادات شخصی به نحوی که هدف آن آسان‌تر کردن خواب باشد، گفته می‌شود.

برخی اقدامات جهت بهبود بهداشت خواب عبارتند از:

• کاهش یا حذف نور
• بیرون نگه داشتن لوازم الکترونیکی غیرضروری از اتاق خواب
• حفظ دمای مناسب اتاق خواب
• داشتن یک برنامه خواب ثابت، از جمله در تعطیلات آخر هفته
• عدم مصرف غذاهای سنگین، محرک ها و الکل قبل از خواب
• ورزش روزانه (که به ساعت خواب نزدیک نباشد)

خلاصه کلی

گاهی اوقات بیدار شدن در نیمه شب به دلیل مشکل خاص و خطرناک نمی باشد. اما در صورت بیدار شدن مکرر از خواب باید به متخصص مراجعه کرد.

برخی موارد در این شرایط می توانند کمک کننده باشند، مانند ایجاد تغییرات مناسب در سبک زندگی، تغییرات داروها و درمان هر گونه بیماری زمینه ای.

داشتن خواب کافی و با کیفیت، بخش مهمی از زندگی سالم است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday