خمیازه چیست؟

خمیازه یک رفلکس غیرارادی است که در آن دهان کاملاً باز می شود و ریه ها هوای زیادی را فرو می برند؛ سپس هوای فرو برده شده به آرامی از ریه خارج و بازدم صورت می گیرد. در این مدت پرده صماخ گوش کشیده و چشم ها نیز بسته می شوند که این کار باعث خارج شدن اشک از چشم ها می گردد.

خمیازه کشیدن به فکر کردن یا انجام دادن عمل خاصی نیاز ندارد. خمیازه معمولاً قبل یا بعد از خواب رخ می دهد، به همین دلیل است که معمولاً نشانه ای از خستگی در نظر گرفته می شود. خمیازه کشیدن اغلب در افرادی که کارهای کسل کننده یا خسته کننده انجام می دهند اتفاق می افتد.

خمیازه یک جنبه اجتماعی نیز دارد. به نظر می رسد خمیازه کشیدن در بین انسان ها و سایر حیوانات مسری باشد و مسری بودن خمیازه به خوبی مستند شده است اما به سختی قابل درک است.

علت خمیازه کشیدن

تاکنون دلیل قطعی برای خمیازه وجود ندارد.

تغییر حالت

معمولاً تصور می شود خمیازه نشانه خواب آلودگی یا بی حوصلگی است، اگرچه همیشه اینطور نیست.

در حالی که فرد خمیازه می کشد ممکن است خسته باشد، ضربان قلب در حین خمیازه به سرعت بالا می رود. این افزایش ضربان قلب نشان می دهد که خمیازه کشیدن می تواند نشانه هوشیاری باشد.

خمیازه، به طور کلی ممکن است راهی برای بدن جهت تغییر وضعیت هوشیاری باشد:

1. قبل از خواب: خمیازه کشیدن را می توان نشانه ای از آماده شدن بدن برای خواب دانست.
2. هنگام خستگی: خمیازه کشیدن در حین انجام یک کار خسته کننده ممکن است نشانه دهنده این باشد که مغز از سطح بالای هوشیاری به سطح پایین تری رسیده است.
3. بعد از ورزش: خمیازه کشیدن پس از یک فعالیت ورزشی ممکن است نشانه دهنده این باشد که مغز از حالت پرانرژی به حالت کم انرژی رسیده است.

افراد همچنین ممکن است هنگام تغییر حالت های فیزیکی خمیازه بکشند. این فشار می تواند در پرده گوش جمع شده و باعث شود که فرد خمیازه بکشد.

عملکرد تنفسی

خمیازه کشیدن ممکن است نوعی تنفس باشد. خمیازه ممکن است زمانی که خون به اکسیژن نیاز دارد بیشتر باشد. خمیازه باعث جذب زیاد هوا و ضربان قلب سریع می‌ شود، که می‌تواند به این معنی باشد که اکسیژن بیشتری را در بدن پمپاژ می‌کند. بنابراین خمیازه ممکن است به سادگی برای کمک به پاکسازی سموم از خون و تامین اکسیژن تازه باشد.

خنک کردن مغز

خمیازه کشیدن ممکن است مغز را خنک کند. خمیازه باعث کشیده شدن فک و افزایش جریان خون در صورت و گردن می شود. دم بزرگ و ضربان قلب سریع ناشی از خمیازه نیز باعث می شود خون و مایع نخاعی سریع تر در بدن گردش کنند. کل این فرآیند ممکن است راهی برای خنک کردن مغز باشد.

محققان دریافتند که احتمال خمیازه کشیدن در دمای 20 درجه سانتیگراد بیشتر است، دمایی که طبق گفته آنها برای خنک کردن خون و مغز مناسب است.

همچنین ببینید:

تنفس و سلامت مغز!

وسیله ارتباطی

برخی محققان معتقدند دلیل خمیازه کشیدن انسان بیشتر به تکامل مربوط می شود. قبل از اینکه انسان ها به صورت کلامی ارتباط برقرار کنند، ممکن است از خمیازه برای انتقال پیام استفاده کرده باشند.

خمیازه ها نشانه کسالت یا خواب آلودگی در نظر گرفته می شوند و این موضوع می تواند همان چیزی باشد که انسان های اولیه نیز با آن ارتباط برقرار می کردند. با این حال انسان‌های اولیه ممکن است از خمیازه کشیدن برای نشان دادن هوشیاری خود به دیگران، نشان دادن دندان‌های خود به مهاجمان یا وسیله ارتباطی دیگر استفاده کرده باشند.

خمیازه کشیدن در حیوانات

انسان ها و شامپانزه ها تنها حیواناتی نیستند که خمیازه می کشند. تمامی مهره داران خمیازه می کشند، مانند ماهی، پرنده، گرگ و اسب.

تنها سه گونه وجود دارد که به طور مسری خمیازه می کشند: انسان، شامپانزه و خانواده گرگ ها و سگ ها.

چرا خمیازه مسری است؟

خمیازه یک رفلکس است که اغلب از الگوهای ثابت پیروی نمی کند.

دیدن خمیازه شخص دیگر می‌تواند باعث خمیازه کشیدن دیگر افراد در اطراف او شوند.

نظریه های بسیاری از جمله موارد زیر در مورد خمیازه کشیدن وجود دارد:

1. زمان: برخی محققان پیشنهاد کرده‌اند که زمان روز یا هوش افرادی که خمیازه می‌کشند باعث مسری شدن خمیازه می شود، اما این فرضیه چندان قابل قبول نیست.
2. تلقین و همدلی: یکی از رایج ترین نظریه ها این است که خمیازه مسری نشانه همدلی با دیگران است. دیدن خمیازه یک فرد ممکن است باعث خمیازه فرد مقابل شود.

مطالعه ای نشان داد که مسری بودن در انسان یک پاسخ فردی است. بین هوش، زمان روز یا همدلی در افراد مورد آزمایش همبستگی کمی وجود داشت. بزرگترین عاملی که آنها پیدا کردند سن بود. افراد مسن کمتر با دیدن خمیازه سایر افراد دچار خمیازه می شدند.

همچنین ببینید:

امپاتی (همدلی) چیست!؟

آیا می توان بیش از حد خمیازه کشید؟

خمیازه کشیدن معمولاً خطری به دنبال ندارد، اما امکان خمیازه کشیدن بیش از حد وجود دارد. خمیازه بیش از حد می تواند ناشی از چند اختلال مختلف باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارند.

عصب واگ، که عصب مرتبط کننده گردن و شکم به مغز است، می تواند با تعامل با رگ های خونی باعث خمیازه بیش از حد شود. این واکنش وازوواگال نامیده می شود. این پاسخ ممکن است نشانه ای از اختلال خواب یا وضعیت مغزی باشد. حتی می تواند نشانه ای از بیماری های قلبی مانند حمله قلبی یا مشکلات آئورت نیز باشد.

افراد با خمیازه کشیدن بیش از حد باید در اسرع وقت به متخصص مراجعه نمایند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday