گیاه شاهدانه و استفاده از آن

انسان ها برای هزاران سال است که از گیاه شاهدانه برای غذا، دارو و منسوجات استفاده می کنند. گیاه شاهدانه یکی از قدیمی ترین گیاهان شناخته شده می باشد که انسان برای اهداف دارویی و تغذیه ای از آن استفاده می کند.

به نظر می رسد که مردم چین باستان کشت شاهدانه را حدود 2700 سال پیش آغاز کرده اند. طبق سوابق تاریخی، شاهدانه پس از گسترش در سراسر آسیا حدود 2000 تا 2200 سال پیش به اروپا رسید.

رابطه انسان با شاهدانه یک رابطه چندوجهی است، به طوری که انسان ها از شاهدانه و بخش هایی از گیاه شاهدانه از روش مختلف استفاده می کنند.

شاهدانه چه تفاوتی با سایر گیاهان دارد؟

تفاوت عمده بین گیاه شاهدانه و سایر گیاهان به کشت، منبع استفاده و از همه مهم تر سطح ترکیب دلتا-9 تتراهیدروکانابینول (THC) برمی گردد.THC همان چیزی است که شاهدانه به آن مشهور است.

گیاه شاهدانه برای قانونی بودن نباید بیش از 0.3٪ THC در وزن خشک خود داشته باشد. بلکه بیشتر گیاهان شاهدانه حاوی بین 5 تا 30 درصد THC هستند.

گونه شاهدانه ساتیوا حاوی حدود 480 جزء طبیعی است که بیش از 100 جزء آن متعلق به گروهی از ترکیبات به نام کانابینوئید است.

برخی از کانابینوئیدها، در درجه اول  THC، مست کننده هستند، به این معنی که می توانند باعث ایجاد احساس High شدن شوند. در حالی که گیاهان شاهدانه THC کمی دارند، ممکن است در سایر کانابینوئیدها مانند کانابیدیول (CBD) که مست کننده نیست، فراوان باشند.

تا کنون، THCو CBD دو کانابینوئیدی هستند که به طور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته اند و هر دو ممکن است دارای ارزش دارویی باشند.

همچنین ببینید:

گیاهان چگونه سلامت روحی را بهبود میبخشند!؟

شناسایی عوامل گیاهان شاهدانه

گیاه شاهدانه، به ویژه در حالت طبیعی وحشی خود، می توانند شبیه به هم به نظر برسند. با این حال در صورت کشت آنها برای اهداف خاص، کاملا متفاوت خواهند بود.

شواهد نشان می دهد که گیاهان کانابیس جهت تولید شاهدانه به صورت زیر هستند:

• برگ‌های نازک که بیشتر در بالای گیاه متمرکز شده‌اند
• شاخه و برگ های کمتر در زیر گیاه و ساقه های بلند و سرشار از الیاف شاهدانه
• قد بلند، تا 6 متر
• رشد متراکم و نزدیک به هم
• در شرایط مختلف رشد می کنند و به حداقل مراقبت نیاز دارند

در همین حال، گیاهان شاهدانه که اغلب برای محتوای THC رشد می‌کنند، دارای مشخصات زیر هستند:

• دارای برگ های با جوانه ای، پهن یا دارای جوانه های ریز پوشیده شده با کریستال های ریز یا مویی
• از دور مانند یک بوته کوتاه و چاق به نظر می رسند
• برای تولید گل و THC به شدت منشعب و شاخه ای می شود
• برای رشد به یک محیط کنترل شده، مرطوب و گرم نیاز دارد
• با فاصله از گیاهان دیگر رشد می کند

آیا گیاه شاهدانه قانونی هستند؟

برای مدت طولانی، گیاهان شاهدانه در کنار سایر اشکال گیاه شاهدانه مانند "ماری جوانا" غیرقانونی بودند.

با این حال در کشور آمریکا در سال 2018 قانون بهبود کشاورزی که به عنوان Farm Bill 2018 نیز شناخته می شود؛ شاهدانه صنعتی را قانونی شناخته و آن را از طبقه بندی مواد کنترل شده خارج کرد.

وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) یک قانون نهایی را تصویب کرد که مقررات ملی تولید شاهدانه را در اوایل سال 2021 تشریح کرد.

در حالی که تولیدکنندگان تایید شده ممکن است شاهدانه را به صورت قانونی تولید و به فروش برسانند، گیاهانی که حاوی بیش از 0.3 درصد THC در وزن خشک هستند، غیرقانونی هستند، زیرا آنها به عنوان گیاهان "ماری جوانا" طبقه بندی می شوند.

موارد استفاده؛ خواص و فواید گیاه شاهدانه

دانه های شاهدانه سرشار از پروتئین، فیبر و منیزیم هستند. دانه های شاهدانه همچنین حاوی سطوح نسبتاً بالایی از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 هستند که ممکن است به موارد زیر کمک کنند:

• کاهش علائم پوکی استخوان (کاهش تراکم استخوان)
• افزایش سلامت قلب و عروق
• کاهش علائم بیماری های پوستی مانند اگزما و درماتیت

گیاه شاهدانه حاوی انواع آنتی اکسیدان ها یا ترکیباتی است که از سلول ها در برابر آسیب محافظت کرده و ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند، از جمله:

• ترپن ها و ترپنوئیدها
• پلی فنول ها
• توکوفرول ها

مکمل های پروتئینی ممکن است حاوی آرد شاهدانه نیز باشند. برخی محصولات غذایی نیز حاوی دانه های شاهدانه خام یا روغن شاهدانه هستند.

در حال حاضر شواهد اولیه ای وجود دارد که نشان می دهد CBD ممکن است توانایی کمک به درمان یا کنترل موارد زیر را داشته باشد:

• صرع و سایر اختلالات تشنجی
• درد مزمن
• روان پریشی
• اضطراب و افسردگی
• اختلالات گوارشی
• اسکلروز چندگانه
• سرطان
• آرتریت روماتوئید (RA)
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• بیخوابی
• دیابت نوع 1

برخی تحقیقات نشان می دهد که CBD ممکن است یک اثر محافظت کننده عصبی نیز داشته باشد و از سلول های مغز محافظت کندCBD . به دلیل اثر محافظت کننده عصبی ممکن است به درمان بیماری های تخریب کننده عصبی، مانند زوال عقل و بیماری آلزایمر کمک کند.

سایر کاربردهای گیاه شاهدانه

الیاف ساقه شاهدانه قوی هستند و به روش های مختلف استفاده می شوند. بیش از 25000 محصول حاوی آن است.

برخی از محصولات محبوب ساخته شده از شاهدانه:

• طناب ها
• منسوجات
• لباس ها
• روغن های صنعتی
• لوازم آرایشی
• لوازم منزل
• کاغذ
• مصالح و مواد ساختمانی
• بیو پلاستیک
• مکمل های سلامتی
• غذاها

همچنین ببینید:

آیا از دارو های گیاهی برای درمان دیابت استفاده کنیم؟

فواید گیاهان شاهدانه برای محیط زیست

کشت شاهدانه نسبت به بسیاری از محصولات دیگر سازگار با محیط زیست، کارآمد و چند کاره است. محصولات شاهدانه که برای الیاف نساجی رشد می کنند تقریباً 600 درصد بیشتر از کتان و 250 درصد بیشتر از پنبه تولید می کنند. گیاه شاهدانه همچنین قادر به رشد در شرایط مختلف است و می تواند به سرعت رشد کند.

با توجه به سرعت رشد آن، در به دام انداختن کربن، یا جذب کربن از هوا و تبدیل آن به مواد گیاهی در سرتاسر گیاه شاهدانه بسیار عالی است. یک هکتار از محصول شاهدانه صنعتی می تواند حدود 15 تن دی اکسید کربن (C02) را جذب کند.

محصولات شاهدانه دارای ریشه های متراکم و عمیقی هستند که می تواند به جلوگیری از فرسایش خاک و از دست رفتن زمین کمک کند.

ریشه آنها همچنین می تواند مواد مغذی از اعماق خاک از جمله فلزات سنگین مضر را جذب کرده و آنها را در مواد گیاهی بی ضرر بگنجاند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود در بازیافت، تقویت و ضدعفونی کردن یا تمیز کردن خاک عالی باشد.

خلاصه کلی

شاهدانه از جهات مختلفی از جمله کشت، استفاده و سطوح THC با سایر اشکال شاهدانه متفاوت است. همچنین کاربردهای متعددی دارد و نحوه کشت آن نسبت به بسیاری از محصولات دیگر با محیط زیست سازگارتر است.

تحقیقات بیشتری لازم است. بخش‌های موجود در این گیاه مانند دانه، ارزش غذایی قابل توجهی دارند و کانابینوئیدهایی مانند CBD ممکن است دارای پتانسیل برای انواع فواید سلامتی باشند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday