انواع گوجه گیلاسی و کاربرد آن

گوجه گیلاسی به دلیل ارزش غذایی و کاربرد فراوان آن در سراسر جهان محبوب است.

اگرچه بسیاری از انواع گوجه گیلاسی قرمز هستند، اما در رنگ های های نارنجی، زرد، بنفش و سبز نیز وجود دارند.

تفاوت بین گوجه گیلاسی و سایر گوجه فرنگی ها اندازه آنها است؛ آنها می توانند به اندازه یک سکه کوچک یا به اندازه یک توپ گلف باشند.

ارزش غذایی گوجه گیلاسی

گوجه ‌فرنگی‌ها از هر نوع، دارای مواد مغذی فوق‌العاده‌ای هستند که دارای ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسید آمینه، اسیدهای چرب، آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئید، فیتوسترول‌ها و ترکیبات فنلی می باشند.

1/2 فنجان (114 گرم) گوجه گیلاسی کامل حاوی موارد زیر است:

• کالری: 31
• کربوهیدرات: 6 گرم
• پروتئین: 0 گرم
• چربی: 0 گرم
• فیبر: 2 گرم
• شکر: 5 گرم
• سدیم: 144 میلی گرم
• ویتامین 86: A درصد از ارزش روزانه (DV)
• ویتامین 14: C درصد از DV
• آهن: 8 درصد از DV
• پتاسیم: 7 درصد DV
• کلسیم: 3درصد از DV

سرشار از فیبر

در واقع از آنجایی که گوجه گیلاسی فیبر بالا و کالری کمی دارد، ممکن است با کمک به سیری و هیدراته ماندن به کاهش وزن کمک کنند.

همچنین ببینید:

فیبر چیست؟ خوراکی هایی که فیبر بالایی دارند کدامند؟

سرشار از ریزمغذی ها

گوجه فرنگی منبع مناسبی از ویتامین های A ،  Cو E و همچنین ویتامین  Bاست.

گوجه گیلاسی سرشار از مواد معدنی کلسیم، منگنز، فسفر و پتاسیم است. آنها همچنین سرشار از کاروتنوئیدها هستند، نوعی آنتی اکسیدان که در میوه ها و سبزیجات قرمز، نارنجی و زرد یافت می شود.

مهمترین کاروتنوئیدهای موجود در گوجه گیلاسی عبارتند از:

1. لیکوپن: این ترکیب به گوجه فرنگی رنگ قرمز تیره می دهد و ممکن است به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند. تحقیقات همچنین اثرات ضد سرطانی را نشان می دهد، اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
2. بتاکاروتن: بدن شما می تواند این آنتی اکسیدان را به ویتامین A تبدیل کند. بتاکاروتن همچنین ممکن است از بیماری قلبی و سرطان محافظت کند، اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است.
3. لوتئین: این آنتی اکسیدان بیشتر به دلیل خواص ضدالتهابی خود شناخته شده است که از عملکرد چشم و سلامت مغز محافظت می کند.

میزان کاروتنوئیدها و سایر مواد مغذی موجود در گوجه گیلاسی متفاوت است. به عنوان مثال گوجه‌ گیلاسی بنفش دارای مقادیر بیشتری آنتوسیانین و ترکیبات فنلی است، در حالی که انواع پرتقال دارای بتاکاروتن زیاد اما لیکوپن کمتری هستند.

چگونه گوجه گیلاسی با انواع دیگر مقایسه می شود؟

اکثر گوجه گیلاسی ها دارای نسبت های مشابهی از مواد مغذی مانند آب، قندها و پروتئین هستند.

گوجه‌ گیلاسی به دلیل غلظت بالای آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی قابل توجه است.

انواع دیگر گوجه فرنگی نیز مزایای سلامتی دارند. برخی از انواع گوجه فرنگی بنفش ممکن است دارای کاروتنوئیدهای بیشتری نسبت به گوجه فرنگی گیلاسی قرمز باشند.

به خاطر داشته باشید که مانند بیشتر محصولات، محتوای غذایی گوجه فرنگی بسته به شرایط رشد، پردازش و نگهداری و حتی زمانی که چیده شده اند، به طور قابل توجهی متفاوت است.

بنابراین مصرف طیف وسیعی از گوجه فرنگی ممکن است بهترین راه برای به حداکثر رساندن مصرف مواد مغذی باشد.

فواید سلامتی گوجه گیلاسی

گوجه گیلاسی یک افزودنی مغذی است که چندین فواید خاص برای سلامتی به همراه دارد.

محفاظت از بدن در برابر بیماری

ترکیبات موجود در گوجه گیلاسی ممکن است با استرس اکسیداتیو مبارزه کند، که عدم تعادل بین آنتی اکسیدان ها و رادیکال های آزاد در بدن شما است و ممکن است تا حدی مسئول بیماری هایی مانند سرطان، دیابت و بیماری های قلبی و کلیوی باشد.

دو ماده مغذی موجود در گوجه گیلاسی که نقش ویژه ای در مبارزه با بیماری دارند، نارنجین و نارینجنین هستند. این فلاونوئیدها ممکن است به دلیل ماهیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی خود موثر باشند.

بهبود سلامت قلب

ترکیبات گیاهی موجود در گوجه گیلاسی ممکن است با محافظت از سلول های اندوتلیال که دیواره رگ های خونی را پوشانده اند، با بیماری قلبی مبارزه کند. آنها همچنین از تجمع پلاکت ها در خون جلوگیری می کنند، که در نهایت ممکن است منجر به لخته شدن خون و افزایش خطر حمله قلبی یا سکته شود.

لیکوپن ممکن است بر نحوه هضم کلسترول و ذخیره چربی بدن تأثیر بگذارد، که هر دو با سلامت قلب مرتبط هستند.

سطوح پایین لیکوپن خون حتی با افزایش خطر حمله قلبی و سکته مرتبط است. یک مطالعه بر روی بیش از 1000 مرد نشان داد کسانی که بالاترین سطح خونی این ترکیب را داشتند، 55 درصد کمتر در معرض سکته مغزی بودند.

اسید کلروژنیک موجود در گوجه گیلاسی ممکن است بر متابولیسم چربی تأثیر بگذارد و مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم غذاهای غنی از اسید فنولیک ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.

در نهایت مصرف بیشتر غذاهای حاوی پتاسیم، مانند گوجه گیلاسی، ممکن است فشار خون و خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. این موضوع زمانی صادق است که غذاهای غنی از پتاسیم را جایگزین غذاهایی با سدیم بالا کنید.

خواص ضد سرطانی

گوجه گیلاسی ممکن است خواص ضد سرطانی، به ویژه در برابر سرطان پستان و پروستات داشته باشد.

یک بررسی در سال 2013 مصرف زیاد گوجه فرنگی خام یا پخته شده را با کاهش متوسطی در بروز سرطان پروستات مرتبط کرد.

یک بررسی دیگر ارتباط بین سطوح بالاتر بتاکاروتن در خون؛ یکی از کاروتنوئیدهای اصلی در گوجه فرنگی گیلاسی، و خطر کمتر ابتلا به سرطان پستان را عنوان کرد. با این حال تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

افزایش سلامت پوست

با افزایش سن، اشعه ماوراء بنفش (UV) ممکن است باعث خشکی پوست، چین و چروک، تغییر رنگ و سایر اثرات پوست شود.

غذاهایی که حاوی کاروتنوئیدها، پلی فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند؛ مانند گوجه‌ گیلاسی، ممکن است با مرطوب کردن پوست و تنظیم مسیرهای سیگنالینگ و همچنین از طریق مکانیسم‌های دیگر در برابر اثرات مضر اشعه ماوراء بنفش محافظت کنند.

به نظر می رسد کاروتنوئیدهای اولیه در گوجه گیلاسی، لیکوپن و بتا کاروتن، نقش اصلی را ایفا می کنند.

مضرات گوجه گیلاسی

ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود

اگرچه غیر معمول اما آلرژی به گوجه گیلاسی یا هر نوع گوجه فرنگی دیگر ممکن است.

آلرژی به گوجه فرنگی ممکن است علائمی مانند بثورات پوستی، خارش، عطسه، درد معده یا حتی آنافیلاکسی (بسته شدن راه های تنفسی) را در موارد بسیار شدید ایجاد کند.

رفلاکس اسید

سوزش سر دل و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) هر کدام نتیجه ریفلاکس مزمن اسید هستند؛ ضعیف شدن ماهیچه های مری که از حرکت اسید به سمت عقب از معده به سمت مری جلوگیری می کند.

غذاهای اسیدی مانند گوجه گیلاسی ممکن است رفلاکس اسید و علائم آن را تشدید کند.

بنابراین افراد مبتلا به GERD یا ریفلاکس شدید اسید ممکن است نیاز به اجتناب از گوجه گیلاسی داشته باشند یا مصرف گوجه گیلاسی خود را محدود کنند.

همچنین ببینید:

رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده

آلوده به سالمونلا

مانند بسیاری از انواع دیگر محصولات، گوجه گیلاسی ممکن است در طول پردازش یا توزیع به سالمونلا آلوده شود.

سالمونلا یک باکتری مضر است که ممکن است باعث مسمومیت غذایی با علائمی مانند تب و درد معده شود.

کودکان خردسال، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشترین خطر ابتلا به بیماری شدید سالمونلا را دارند.

شستشوی دقیق گوجه گیلاسی و تمام محصولات تازه با آب قبل از مصرف یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری از هر نوع بیماری ناشی از غذا است.

بهترین راه برای مصرف گوجه گیلاسی

گوجه گیلاسی به صورت خام و پخته قابل مصرف است. به علاوه، آنها به راحتی در خانه رشد می کنند و اغلب در فروشگاه های مواد غذایی در دسترس هستند.

ایده های دستور استفاده از گوجه گیلاسی خام

می توانید از گوجه گیلاسی خام در انواع غذاها استفاده کنید، از جمله:

• سالاد کاهو
• ساندویچ ها
• کباب ها
• سالاد پاستا
• تاکو
• طعم دار کردن ماست
• روی پنیر

ایده های دستور پخت گوجه گیلاسی

می توان گوجه گیلاسی را به روش های تفت دادن، پختن در فر، کباب کردن یا سرخ کردن استفاده کرد. گوجه گیلاسی را در غذاهای زیر امتحان کنید:

• سس گوجه فرنگی
• انواع پاستاها
• غذاهای مرغ و ماهی
• تارت
• پیتزا
• سوپ و خورش

گوجه‌ فرنگی با پوست ممکن است مغذی‌ تر از گوجه‌ فرنگی بدون پوست باشد. خشک کردن و نگهداری گوجه گیلاسی ممکن است بر غلظت آنتی اکسیدان ها و ترکیبات فنلی آنها تأثیر بگذارد.

پختن آنها ممکن است فراهمی زیستی – مقداری که بدن شما جذب می کند – لیکوپن، نارنژنین و اسید کلروژنیک را افزایش دهد و در عین حال غلظت بتاکاروتن و لوتئین را کاهش دهد.

این تغییرات به نحوه پختن گوجه فرنگی و مدت زمان آن بستگی دارد. بنابرای مصرف گوجه گیلاسی از طریق مختلف امکانپذیر است.

نتیجه کلی

گوجه گیلاسی میوه ای کوچک اما غنی از مواد مغذی است که برای میان وعده، سالاد، پاستا و غیره عالی است.

در مقایسه با انواع دیگر گوجه فرنگی، آن ها سرشار از آنتی اکسیدان هستند که ممکن است به محافظت در برابر سرطان، بیماری قلبی و آسیب پوست کمک کند.

برخی افراد ممکن است به دلیل آلرژی یا رفلاکس اسید از مصرف گوجه گیلاسی اجتناب کنند. در غیر این صورت، خوردن این میوه‌ها – یا هر نوع گوجه‌فرنگی – راهی عالی برای بهره‌گیری از مزایای آن‌ها در مبارزه با بیماری است.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline