شاخص توده بدنی (BMI) معیاری مهم جهت اندازه گیری تناسب وزن و قد افراد است. طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) در بزرگسالان، چاقی به عنوان داشتن BMI 30.0 یا بیشتر تعریف می شود. چاقی با بیماری های جدی مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی و سرطان مرتبط است. عواملی مانند سن، جنس و نژاد می توانند بر رابطه بین  BMI و چربی بدن تاثیر بگذارند.

چه عواملی باعث چاقی می شود؟

مصرف کالری بیش از آنچه در فعالیت های روزانه و ورزش می سوزانید؛به صورت طولانی مدت، می تواند با گذشت زمان باعث ایجاد چاقی شود.اما چاقی همیشه به دریافت کالری یا داشتن یک سبک زندگی کم تحرک مربوط نمی شود. در حالی که می توانند دلیل چاقی باشند، برخی از عوامل را نمی توانید کنترل کنید.

همچنین ببینید:

چه افرادی نباید واکسن بزنن؟

عوامل چاقی:

ژنتیک، که می تواند بر نحوه پردازش غذا به انرژی و نحوه ذخیره چربی توسط بدن شما تأثیر بگذارد.

افزایش سن، که می تواند منجر به توده عضلانی کمتر و سرعت متابولیسم کندتر شود و افزایش وزن را آسان تر سازد.

به اندازه کافی نخوابیدن، می تواند منجر به تغییرات هورمونی گردد که باعث می شود احساس گرسنگی کنید و میل به مصرف غذاهایی با کالری بالا داشته باشید.

بارداری، کاهش وزن در دوران بارداری ممکن است دشوار باشد و در نهایت منجر به چاقی شود.

برخی از شرایط سلامتی نیز می تواند منجر به افزایش وزن شود.

شامل:

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، وضعیتی که باعث عدم تعادل هورمون های تولید مثل زنانه می شود.

سندرم پرادرویلی، یک بیماری نادر که در بدو تولد وجود دارد و باعث گرسنگی مفرط می شود.

سندرم کوشینگ، وضعیتی که به دلیل داشتن سطوح بالای کورتیزول (هورمون استرس) در سیستم شما ایجاد می شود.

کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار)، وضعیتی که در آن غده تیروئید به اندازه کافی برخی از هورمون های مهم را تولید نمی کند.

استئوآرتریت (OA) و سایر شرایطی که باعث درد می شود و ممکن است منجر به کاهش فعالیت شود.

چه کسانی در معرض خطر چاقی هستند؟

ژنتیک

برخی از افراد ژن هایی دارند که کاهش وزن را برایشان دشوار می کند.

محیط زیست و جامعه

محیط شما در خانه، مدرسه و در جامعه همگی می توانند بر نحوه و آنچه می خورید و میزان فعال بودن شما تأثیر بگذارند.

عوامل روانی و عوامل دیگر

افسردگی گاهی اوقات می تواند منجر به افزایش وزن شود، زیرا برخی از افراد ممکن است برای آرامش عاطفی به غذا روی آورند. برخی از داروهای ضد افسردگی نیز می توانند خطر افزایش وزن را افزایش دهند.

ترک سیگار همیشه چیز خوبی است، اما ترک ممکن است منجر به افزایش وزن نیز شود. به همین دلیل، مهم است که در حین ترک سیگار، حداقل پس از دوره اولیه ترک، بر رژیم غذایی سالم و ورزش تمرکز کنید.

داروهایی مانند استروئیدها یا قرص های ضد بارداری نیز می توانند خطر افزایش وزن را افزایش دهند.

چاقی چگونه تشخیص داده می شود؟

 BMI یک محاسبه تقریبی از وزن یک فرد در رابطه با قد او است.

سایر معیارهای دقیق تر چربی بدن و توزیع آن عبارتند از:

مقایسه سایز دور کمر

تست های غربالگری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI

پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش‌های خاصی را برای کمک به تشخیص خطرات سلامتی مرتبط با چاقی تجویز کند.

ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و گلوکز

تست های عملکرد کبد

غربالگری دیابت

آزمایشات تیروئید

آزمایشات قلب، مانند نوار قلب

عوارض چاقی چیست؟

چاقی می تواند به چیزی بیش از افزایش وزن ساده منجر شود.

داشتن نسبت بالای چربی بدن؛ به ماهیچه ها، استخوان ها و همچنین اندام های داخلی شما فشار وارد می کند. همچنین التهاب را در بدن افزایش می‌دهد که تصور می‌شود یک عامل خطر برای سرطان است. چاقی همچنین یک عامل خطر اصلی برای دیابت نوع 2 است.

چاقی با تعدادی از عوارض سلامتی مرتبط است که برخی از آنها در صورت عدم درمان می توانند تهدید کننده زندگی باشند:

دیابت نوع 2

بیماری قلبی

فشار خون بالا

سرطان (سینه، روده بزرگ و آندومتر)

سکته

بیماری کیسه صفرا

بیماری کبد چرب

کلسترول بالا

آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی

آرتروز

ناباروری

چاقی چگونه درمان می شود؟

اگر دچار چاقی هستید و به تنهایی قادر به کاهش وزن نیستید؛ از یک متخصص کمک بگیرید.

کدام تغییر سبک زندگی و رفتار می تواند به کاهش وزن کمک کند؟

یک متخصص تغذیه می تواند به شما در داشتن یک برنامه غذایی سالم کمک کند.

یک برنامه ورزشی و فعالیت روزانه؛ تا 300 دقیقه در هفته؛ به تقویت قدرت، استقامت و متابولیسم شما کمک می کند.

یک متخصص همچنین ممکن است محرک‌های ناسالم را شناسایی و به شما کمک کند تا با هر گونه اضطراب، افسردگی یا مسائل احساسی٬ با غذا خوردن کنار بیایید.

شیوه زندگی و تغییرات رفتاری٬ روش‌های کاهش وزن ترجیحی برای کودکان است، مگر اینکه به شدت اضافه وزن داشته باشند.

همچنین ببینید:

علت یبوست در دوران رژیم لاغری!

کدام داروها برای کاهش وزن تجویز می شوند؟

پزشک شما ممکن است علاوه بر برنامه غذایی و ورزش، داروهای کاهش وزن خاصی را نیز تجویز کند.

داروها معمولاً تنها در صورتی تجویز می‌شوند که سایر روش‌های کاهش وزن مؤثر واقع نشده باشند و علاوه بر مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی، BMI 27.0  یا بیشتر داشته باشید.

داروهای کاهش وزن تجویزی یا از جذب چربی جلوگیری می کنند یا اشتها را سرکوب می کنند. موارد زیر برای استفاده طولانی مدت (حداقل 12 هفته) توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده است:

فنترمین / توپیرامات

نالترکسون/بوپروپیون

لیراگلوتید

اورلیستات، تنها مورد تایید FDA برای استفاده در کودکان 12 سال و بالاتر

این داروها می توانند عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشند مانند نفخ شکم.

انواع جراحی کاهش وزن چیست؟

جراحی کاهش وزن معمولاً جراحی چاقی نامیده می شود.

این نوع جراحی با محدود کردن مقدار غذایی که می توانید به راحتی بخورید یا با جلوگیری از جذب غذا و کالری توسط بدن شما کار می کند.  گاهی اوقات می تواند هر دو را انجام دهد.

جراحی کاهش وزن یک راه حل سریع نیست. این یک جراحی بزرگ است و می تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. پس از آن افرادی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، باید نحوه غذا خوردن و میزان غذا خوردن خود را تغییر دهند، در غیر این صورت ممکن است بیمار شوند.

با این حال گزینه‌های غیرجراحی همیشه در کمک به کاهش وزن افراد چاق و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها مؤثر نیستند.

انواع جراحی کاهش وزن عبارتند از:

عمل بای پس معده: در این روش، جراح شما یک کیسه کوچک در بالای معده شما ایجاد می کند که مستقیماً به روده کوچک شما متصل می شود. غذا و مایعات از طریق کیسه وارد روده می شوند و قسمت اعظم معده را دور می زنند.

جراحی اسلیو معده: این روش بخشی از معده شما را برمی دارد.

جراحی سوئیچ اثنی عشر با عمل انحراف بیلیوپانکراتیک: این روش بیشتر معده شما را از بین می برد.

کاندیدهای جراحی

متخصصان توصیه کردند که افراد بزرگسال کاندید جراحی کاهش وزن، BMI حداقل 35.0 داشته باشند.

با این حال، در دستورالعمل های سال 2018، انجمن آمریکا برای جراحی متابولیک و چاقی (ASMBS) جراحی کاهش وزن را برای بزرگسالان با BMI 30.0 تا 35.0 تایید کرد که:

بیماری های همراه، به ویژه دیابت نوع 2 دارند.

نتایج پایداری را از درمان‌های غیرجراحی، مانند تغذیه و اصلاح سبک زندگی، مشاهده نکرده‌اند.

برای افراد دارای چاقی، جراحی برای افراد بین 18 تا 65 سال موثرتر است.

افراد اغلب باید قبل از انجام عمل جراحی مقداری وزن کم کنند. علاوه بر این، آنها معمولاً تحت مشاوره قرار می گیرند که هم از نظر احساسی برای جراحی آماده هستند و هم مایل به ایجاد تغییرات لازم در سبک زندگی باشند.

تنها چند مرکز جراحی در ایالات متحده این نوع اعمال را بر روی کودکان زیر 18 سال انجام می دهند.

چگونه می توان از چاقی جلوگیری کرد؟

افزایش چشمگیری در چاقی و بیماری های مرتبط با چاقی در چند دهه اخیر وجود داشته است.

می‌توانید با انتخاب سبک زندگی سالم‌تر از افزایش وزن و چاقی جلوگیری کنید:

هر روز 20 تا 30 دقیقه ورزش های متوسط ​​مانند پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری انجام دهید.

انتخاب غذاهای مغذی مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی.

غذاهای پرچرب و پرکالری را در حد اعتدال مصرف کنید.

چاقی چه تاثیری بر بدن دارد؟

در سال‌های 2015 تا 2016، چاقی تقریباً 40 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار داده است. افراد مبتلا به چاقی شانس بیشتری برای ابتلا به طیف وسیعی از مشکلات جدی پزشکی دارند. این مشکلات بر سلامتی مغز، رگ‌های خونی، قلب، کبد، کیسه صفرا، استخوان‌ها و مفاصل تأثیر می‌گذارند.

سیستم عصبی

اضافه وزن یا چاقی خطر سکته مغزی را به شدت افزایش می دهد، جایی که جریان خون به مغز شما متوقف می شود. چاقی همچنین می تواند تأثیر عمیقی بر سلامت روان شما داشته باشد که شامل خطر بیشتر افسردگی، اعتماد به نفس ضعیف و مشکلاتی که مربوط به ظاهر بدن است.

دستگاه تنفسی

چربی ذخیره شده در اطراف گردن می تواند راه هوایی را خیلی کوچک کند که سبب دشوار ساختن تنفس شب می گردد. به این حالت آپنه خواب می گویند. در واقع در افراد مبتلا به آپنه خواب، تنفس ممکن است برای مدت کوتاهی متوقف شود.

دستگاه گوارش

چاقی با خطر بالاتر بیماری ریفلاکس معده (GERD) مرتبط است و زمانی رخ می دهد که اسید معده به مری نشت کند.

علاوه بر این، چاقی خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش می دهد.  این زمانی است که صفرا در کیسه صفرا جمع شده و سخت می شود.  ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

چربی همچنین می تواند در اطراف کبد رسوب کند و منجر به آسیب کبد، بافت اسکار و حتی نارسایی کبد شود.

سیستم قلبی عروقی و غدد درون ریز

در افراد چاق، قلب برای پمپاژ خون در بدن باید سخت‌تر کار کند که منجر به فشار خون بالا می شود. فشار خون بالا عامل اصلی سکته مغزی است.

چاقی همچنین می تواند سلول های بدن را در برابر انسولین مقاوم سازد.  انسولین هورمونی است که قند را از خون به سلول‌های شما می‌برد، جایی که برای انرژی استفاده می‌شود. اگر به انسولین مقاوم هستید، قند نمی تواند توسط سلول ها جذب شود و در نتیجه قند خون بالا می رود.

این امر خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در افراد افزایش می دهد، وضعیتی که در آن قند خون شما بسیار بالا است. دیابت نوع 2 با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی دیگر از جمله بیماری قلبی، بیماری کلیوی، سکته مغزی، قطع عضو و نابینایی مرتبط است.

فشار خون بالا، کلسترول بالا و قند خون بالا سبب سخت و باریک شدن رگ های خونی که خون را به قلب می رساند می شود.

شریان های سخت شده که آرتریواسکلروزیس نیز نامیده می شوند، می توانند خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهند.

دیابت و فشار خون بالا نیز از علل شایع بیماری مزمن کلیوی هستند.

سیستم تناسلی

چاقی می تواند باردار شدن را برای یک زن دشوارتر سازد. همچنین می تواند خطر ابتلا به عوارض جدی در دوران بارداری را در زنان افزایش دهد.

سیستم های اسکلتی و عضلانی

چاقی می تواند باعث بدتر شدن تراکم استخوان و توده عضلانی شود. چاقی می تواند منجر به خطر بیشتر شکستگی، ناتوانی جسمی، مقاومت به انسولین و پیامدهای سلامت کلی ضعیف تر شود.

وزن اضافی همچنین می تواند فشار زیادی بر مفاصل وارد کند و منجر به درد و سفتی گردد.

نتیجه کلی

چاقی تقریباً هر قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر با چاقی زندگی می کنید، می توانید بسیاری از این عوامل خطر را با ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی درمان یا کنترل کنید.

از دست دادن تنها 5 تا 10 درصد از وزن فعلی شما می تواند خطر ابتلا به این مشکلات سلامتی را کاهش دهد. با پزشک خود در مورد کاهش وزن و حفظ یک سبک زندگی سالم مشورت نمایید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline