همه چیز درباره بیماری صرع

صرع چیست؟

صرع یک ​​اختلال مزمن است که باعث تشنج های مکرر و بدون تحریک اولیه می شود. تشنج عبارت است از هجوم ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز.

دو نوع تشنج اصلی وجود دارد. تشنج عمومی کل مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و تشنج‌های کانونی یا جزئی، فقط یک قسمت از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

تشنج جزئی ممکن است به سختی قابل تشخیص باشد؛ بدین صورت که تنها فقط چند ثانیه زمان می برد.

تشنج شدیدتر می تواند باعث اسپاسم و انقباضات غیرقابل کنترل عضلانی شده و می تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه متغیر باشد. در زمان تشنج شدیدتر، برخی از افراد هوشیاری خود را از دست می دهند. پس از آن ممکن است هیچ خاطره ای از وقوع آن به یاد نداشته باشند.

برخی از دلایل مختلف برای تشنج وجود دارد؛ که این شامل:

• تب شدید
• ضربه به سر
• قند خون بسیار پایین

صرع یک ​​اختلال عصبی نسبتاً شایع است که 65 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد. در ایالات متحده، حدود 3 میلیون نفر را در بر می گیرد.

هر فرد ممکن است به صرع مبتلا شود، اما در کودکان خردسال و افراد مسن بیشتر شایع است. نسبت صرع در مردان تا حدودی بیشتر از زنان است.

هیچ درمانی برای صرع وجود ندارد، اما این اختلال را می توان با داروها و روش های دیگر مدیریت کرد.

علائم صرع چیست؟

تشنج علامت اصلی صرع است. علائم در افراد مختلف و با توجه به نوع تشنج متفاوت است.

تشنج کانونی (جزئی)

• تشنج جزئی ساده شامل از دست دادن هوشیاری نیست. علائم عبارتند از:
• تغییرات در حس چشایی، بویایی، بینایی، شنوایی یا لامسه
• سرگیجه
• سوزن سوزن شدن و انقباض اندام ها

تشنج جزئی پیچیده شامل از دست دادن هوشیاری است. علائم دیگر عبارتند از:

• عدم پاسخگویی
• انجام حرکات تکراری

تشنج عمومی

1. تشنج تونیک باعث سفتی عضلات می شود.
2. تشنج آتونیک منجر به از دست دادن کنترل عضلانی شده و سرانجام باعث زمین خوردن ناگهانی فرد می گردد.
3. تشنج کلونیک با حرکات ماهیچه ای مکرر و ناگهانی صورت، گردن و بازوها مشخص می شود.
4. تشنج میوکلونیک باعث انقباض سریع خود به خودی دست ها و پاها می شود.

تشنج های تونیک-کلونیک در گذشته "تشنج بزرگ" نامیده می شد؛ که شایع ترین نوع تشنج است. علائم عبارتند از:

• سفت شدن بدن
• تکان خوردن
• از دست دادن کنترل ادرار
• گاز گرفتن زبان
• از دست دادن هوشیاری

تشنج ابسنس Absence که اغلب در کودکان رخ می دهد، با از دست دادن آگاهی در کوتاه مدت است.

چه چیزی باعث تشنج صرع می شود؟

چند مورد از رایج ترین محرک های گزارش شده عبارتند از:

1. کمبود خواب
2. بیماری یا تب
3. استرس
4. کافئین، الکل، داروها یا مواد مخدر
5. حذف وعده های غذایی، پرخوری یا مواد غذایی خاص
6. شناسایی محرک ها همیشه آسان نیست. اغلب ترکیبی از عوامل وجود دارد که باعث تشنج می شود.

یک روش مفید جهت یافتن محرک‌ها، یادداشت زمان تشنج است. بعد از هر تشنج به نکات زیر توجه کنید:

• روز و ساعت زمان تشنج
• در انجام چه فعالیتی بوده اید
• آنچه در اطراف شما اتفاق می افتاد
• مناظر، انواع بو یا صداهای غیرمعمول
• عوامل استرس زا غیر معمول
• در حال خوردن چه چیزی بوده اید یا چه مدت از نخوردن شما گذشته است
• میزان خستگی شما و اینکه شب قبل به میزان کافی استراحت کرده اید

همچنین می توانید از دفترچه تشنج خود برای تعیین اینکه آیا داروهایتان موثر هستند یا خیر استفاده کنید. توجه داشته باشید که دقیقاً قبل و بعد از تشنج چه احساسی داشتید و هر گونه عوارض جانبی را در نظر بگیرید.

همچنین ببینید:

بیماری صرع و تاثیر آن بر زندگی بیمار

آیا صرع ارثی است؟

صرع گاهی در خانواده ها دیده می شود. با این حال خطر ارث بردن این بیماری نسبتاً کم است. اکثر والدین مبتلا به صرع، فرزندان مبتلا به صرع ندارند.

به طور کلی، خطر ابتلا به صرع در سن 20 سالگی حدود 1 درصد یا از هر 100 نفر یک نفر است. اگر والدین به دلیل ژنتیکی مبتلا به صرع هستند، خطر ابتلا به آن بین 2 تا 5 درصد افزایش می یابد.

اگر والدین شما به دلیل دیگری مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی به صرع مبتلا شده اند، بر شما جهت ابتلا به صرع تأثیری ندارد.

برخی از شرایط نادر، مانند توبروز اسکلروزیس و نوروفیبروماتوز می توانند باعث تشنج شوند.

صرع بر توانایی شما برای بچه دار شدن تأثیر نمی گذارد. اما برخی از داروهای صرع می توانند بر جنین شما تأثیر بگذارند. مصرف داروهای خود را قطع نکنید، اما قبل از بارداری یا به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید با پزشک خود صحبت کنید.

چه چیزی باعث صرع می شود؟

موارد مختلفی می تواند منجر به تشنج شود.

علل احتمالی عبارتند از:

• آسیب تروماتیک مغزی
• اسکار روی مغز پس از آسیب مغزی
• بیماری جدی یا تب بسیار بالا
• سکته مغزی که علت اصلی صرع در افراد بالای 35 سال است
• سایر بیماری های عروقی
• کمبود اکسیژن به مغز
• تومور مغزی یا کیست
• زوال عقل یا بیماری آلزایمر
• مصرف مواد مخدر توسط مادر، آسیب قبل از تولد، ناهنجاری مغزی، یا کمبود اکسیژن در بدو تولد
• بیماری های عفونی مانند ایدز و مننژیت
• اختلالات ژنتیکی یا رشدی یا بیماری های عصبی

وراثت در برخی از انواع صرع نقش دارد. در جمعیت عمومی، 1 درصد احتمال ابتلا به صرع قبل از 20 سالگی وجود دارد. 

ژنتیک همچنین ممکن است برخی از افراد را مستعد ابتلا به تشنج ناشی از محرک های محیطی سازد.

صرع می تواند در هر سنی ایجاد شود. تشخیص معمولا در اوایل دوران کودکی یا بعد از 60 سالگی رخ می دهد.

صرع چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر مشکوک به تشنج هستید، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید. تشنج می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی پزشکی باشد.

 ممکن است از آزمایش خون برای بررسی موارد زیر استفاده شود:

1. علائم بیماری های عفونی
2. عملکرد کبد و کلیه
3. سطح گلوکز خون

الکتروانسفالوگرافی (EEG) رایج ترین آزمایشی است که برای تشخیص صرع استفاده می شود. ابتدا الکترودها به پوست سر شما متصل می شوند. این یک آزمایش غیرتهاجمی و بدون درد است. ممکن است از شما خواسته شود که کار خاصی را انجام دهید. در برخی موارد، آزمایش در هنگام خواب انجام می شود. الکترودها فعالیت الکتریکی مغز شما را ثبت خواهند کرد. با وجود یا عدم وجود تشنج، تغییرات در الگوهای امواج مغزی طبیعی در صرع رایج است.

آزمایش های تصویربرداری می توانند تومورها و سایر ناهنجاری هایی را که می توانند باعث تشنج شوند را نشان دهند. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سی تی اسکن

ام آر آی

توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)

توموگرافی کامپیوتری گسیل تک فوتون

صرع معمولاً در صورتی تشخیص داده می شود که بدون هیچ دلیل آشکار یا قابل برگشتی دچار تشنج شوید.

صرع چگونه درمان می شود؟

اکثر افراد می توانند صرع را مدیریت کنند. برنامه درمانی فرد بر اساس شدت علائم، سلامتی و میزان پاسخگویی او به درمان خواهد بود.

همچنین ببینید:

COVID-19 و ناهنجاری های رشد مغز جنین

برخی از گزینه های درمانی عبارتند از:

• داروهای ضد صرع (ضد تشنج): این داروها می توانند تعداد تشنج های شما را کاهش دهند. در برخی افراد تشنج را از بین می برند. برای مؤثر بودن، دارو باید دقیقاً طبق دستور مصرف شود.
• محرک عصب واگ: این دستگاه با جراحی زیر پوست روی قفسه سینه قرار می گیرد و عصب را که از گردن شما می گذرد به صورت الکتریکی تحریک می کند. این موضوع می تواند به جلوگیری از تشنج کمک کند.
• رژیم کتوژنیک: بیش از نیمی از افرادی که به دارو پاسخ نمی دهند از این رژیم غذایی با کربوهیدرات کم استفاده می کنند.
• جراحی مغز: ناحیه ای از مغز که باعث فعالیت تشنج می شود را می توان برداشت یا تغییر داد.

داروهای صرع

خط اول درمان صرع، داروهای ضد تشنج است. این داروها به کاهش دفعات و شدت تشنج کمک می کنند. آنها نمی توانند تشنجی را که در حال حاضر در حال پیشرفت است متوقف و همچنین صرع را درمان کنند.

این دارو توسط معده جذب می شود. سپس جریان خون را به مغز می رساند. به گونه ای بر انتقال دهنده های عصبی تأثیر می گذارد که فعالیت الکتریکی را که منجر به تشنج می شود کاهش می دهد.

داروهای ضد تشنج از دستگاه گوارش عبور کرده و از طریق ادرار از بدن خارج می شوند.

داروهای رایج صرع عبارتند از:

• لوتیراستام
• لاموتریژین
• توپیرامات
• والپروئیک اسید
• کاربامازپین
• اتوسوکزوماید

برخی از عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• سرگیجه
• بثورات پوستی
• هماهنگی ضعیف
• مشکلات حافظه

عوارض جانبی نادر اما جدی شامل افسردگی و التهاب کبد یا سایر اندام ها است.

صرع برای همه افراد متفاوت است، اما بیشتر افراد با داروهای ضد تشنج بهبود می یابند. برخی از کودکان مبتلا به صرع دچار تشنج نمی شوند و می توانند دارو را قطع کنند.

آیا جراحی گزینه ای برای مدیریت صرع است؟

اگر دارو نتواند تعداد حملات را کاهش دهد، گزینه دیگر جراحی است.

متداول ترین جراحی رزکسیون است. این روش شامل برداشتن بخشی از مغز است که تشنج از آنجا شروع می شود. اغلب، لوب تمپورال در روشی به نام تمپورال لوبکتومی برداشته می شود. در برخی موارد، می تواند فعالیت تشنج را متوقف کند.

پس از جراحی، برخی از افراد می توانند داروهای ضد تشنج را کاهش دهند یا حتی مصرف آنها را قطع کنند.

هر جراحی خطراتی دارد، از جمله واکنش بد به بیهوشی، خونریزی و عفونت. گاهی اوقات جراحی مغز می تواند منجر به تغییرات شناختی شود.

توصیه های غذایی برای افراد مبتلا به صرع

رژیم کتوژنیک اغلب برای کودکان مبتلا به صرع توصیه می شود. این رژیم کم کربوهیدرات است. رژیم غذایی بدن را مجبور می کند که به جای گلوکز از چربی برای انرژی استفاده کند، فرآیندی که کتوز نامیده می شود.

رژیم غذایی نیاز به تعادل دقیق بین چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین دارد. به همین دلیل است که بهتر است با یک متخصص تغذیه یا رژیم درمانی مشورت نمایید. کودکانی که از این رژیم غذایی استفاده می کنند باید به دقت تحت نظر پزشک باشند.

رژیم کتوژنیک برای تمامی افراد مفید نیست، اما وقتی به درستی دنبال شود، اغلب در کاهش دفعات تشنج موفق است. برای برخی از انواع صرع بهتر از انواع دیگر عمل می کند.

برای نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به صرع، رژیم غذایی اصلاح شده اتکینز ممکن است توصیه شود. این رژیم همچنین سرشار از چربی است و شامل مصرف کنترل شده کربوهیدرات است.

حدود نیمی از بزرگسالان که رژیم اصلاح شده اتکینز را امتحان می کنند، تشنج کمتری را تجربه می کنند. نتایج ممکن است به سرعت در چند ماه دیده شود.

از آنجایی که این رژیم ها دارای فیبر کم و چربی زیاد هستند، یبوست یک عارضه جانبی رایج است.

قبل از شروع یک رژیم غذایی جدید با پزشک خود صحبت کنید و مطمئن شوید که مواد مغذی حیاتی را دریافت می کنید. در هر صورت، نخوردن غذاهای فرآوری شده می تواند به بهبود سلامت شما کمک کند.

کودکان مبتلا به صرع نسبت به سایرین مشکلات یادگیری و رفتاری بیشتری دارند. برخی از افراد دقایقی یا چند ساعت قبل از تشنج تغییری در رفتار خود تجربه می کنند. این می تواند مربوط به فعالیت غیر طبیعی مغز قبل از تشنج باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی توجهی
• تحریک پذیری
• بیش فعالی
• پرخاشگری

کودکان مبتلا به صرع ممکن است دچار عدم اطمینان در زندگی خود شوند. احتمال تشنج ناگهانی در مقابل دوستان و همکلاسی ها می تواند استرس زا باشد.

اکثر کودکان با گذشت زمان یاد می گیرند که خود را با شرایط تطبیق دهند. برای دیگران، اختلال در عملکرد اجتماعی می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. بین 30 تا 70 درصد افراد مبتلا به صرع نیز افسردگی، اضطراب یا هر دو موارد را دارند.

داروهای ضد تشنج نیز می توانند بر رفتار تأثیر بگذارند. تغییر یا انجام تنظیمات دارو ممکن است کمک کند.

مشکلات رفتاری باید در طول ویزیت پزشک برطرف شود. درمان به ماهیت مشکل بستگی دارد.

زندگی با صرع

صرع یک ​​اختلال مزمن است که می تواند بخش های زیادی از زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

از آنجایی که شما هرگز نمی دانید که تشنج چه زمانی رخ می دهد، بسیاری از فعالیت های روزمره مانند عبور از یک خیابان شلوغ، می تواند خطرناک شود.

برخی دیگر از عوارض صرع ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خطر آسیب دائمی یا مرگ ناشی از تشنج شدید که بیش از پنج دقیقه طول می کشد
• خطر تشنج های مکرر بدون به دست آوردن هوشیاری در این بین
• مرگ ناگهانی و غیر قابل توضیح در صرع، که تنها حدود 1 درصد از افراد مبتلا به صرع را تحت تاثیر قرار می دهد.

آیا صرع درمان دارد؟

هیچ درمانی برای صرع وجود ندارد، اما درمان زودهنگام می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.

تشنج های کنترل نشده یا طولانی مدت می تواند منجر به آسیب مغزی شود. صرع همچنین خطر مرگ ناگهانی و غیر قابل توضیح را افزایش می دهد.

شرایط را می توان با موفقیت مدیریت کرد. به طور کلی می توان تشنج را با دارو کنترل کرد.

دو نوع جراحی مغز می تواند تشنج را کاهش داده یا از بین ببرد. یک نوع شامل برداشتن بخشی از مغز است که تشنج از آنجا شروع می شود.

تحقیقات اخیر نشان داده است که 81 درصد از افراد مبتلا به صرع شدید شش ماه پس از جراحی؛ به طور کامل یا تقریباً بدون تشنج بوده اند.

اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد، درمان مناسب می تواند منجر به بهبود چشمگیر وضعیت و کیفیت زندگی شود.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline