قرار است امروز در رابطه با ویتامین های گروه b و بیماری دیابت، مطالبی را خدمتتون عرض کنم، کمبود ویتامین های گروه b مشکلات زیادی را برای عزیزان دیابتی می‌تونه ایجاد کنه، خصوصاً بیشترین ویتامین که اینجا مورد نظر هست کمبود ویتامین b۱۲ هست که کمبودش می‌تونه باعث اختلالات عصبی در بیماران دیابتی بشه.

خیلی از علائمی که این عزیزان دارند، درد های محیطیه. درد، سوزش دست ها و پا ها، گزگز و مورمور شدن دست‌ ها و پا ها که ما بهش نوروپاتی میگیم که می‌تونه به واسطه کمبود ویتامین b۱۲ باشه، خب اینا در عزیزان دیابتی نوع ۲ که مصرف متفورمین خط اول درمان است و مصرف قرص‌ های متفورمین طولانی مدت، می‌تونه باعث اختلال در جذب ویتامین b۱۲ بشه و کمبود آن را باعث بشه.

همچنین ببینید:

آشنایی با علائم فشار خون بالا و راه های درمان فشارخون

در بیماران دیابتی، سطح ویتامین b۱۲ اگر پایین باشه می‌تونه باعث افزایش سطح ماده‌ای به نام هوموسیستئین بشه که این ماده می‌تونه که مشکلات قلبی عروقی رو در این عزیزان زیاد بکنه. کسانی که سندرم متابولیک دارند و چاق هستند و افزایش چربی خون دارند و قند شون هم بالاست، دادن ویتامین b۱۲ می‌تونه باعث کاهش این ماده بشه و کمک بکنه به پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی.

اگر متفورمین با دارو های گوارشی مثل امپرازول یا پنتوپرازول هم مصرف بشه، احتمال کمبود ویتامین b۱۲ رو زیاد می‌کنه و علائم کم خونی و علائم نوروپاتی یا همون گزگز و مورمور دست ها رو زیاد میکنه.

اصلا توصیه میشه در گایدلاین های بین المللی که ما در کسانی که متفورمین طولانی استفاده می‌کنند هر از چندگاهی سطح ویتامین b۱۲ بدن رو اندازه‌ گیری بکنیم و اگر کمبود وجود داشته باشه خصوصاً در کسانی که علائم نوروپاتی دارن و کسانی که کم‌خونی دارند، اگر کمبود این ماده وجود داشت در آزمایشات، به صورت مکمل از ویتامین b۱۲ و فولات استفاده کنه که خوشبختانه هم به صورت خوراکی وجود دارد ویتامین b۱۲ زیر زبانی، هم به صورت تزریقی وجود داره که می‌تونه خیلی از علائم نوروپاتی این عزیزان رو کم بکنه.

مشکل دیگری که وجود داره کمبود ویتامین b۱۲ می‌تونه باعث آنمی یا کم‌خونی بشه و کم‌خونی طول عمر گلبول های قرمز رو زیاد می‌کنه و می‌تونه به اشتباه، سطح هموگلوبین ای وان سی یا شاخص سه ماهه قند خون رو بالا ببره و ما رو به اشتباه می‌اندازه که قند خون کنترل نیست و به واسطه‌ این مطرح است که باید حواسمون باشه.

کمبود ویتامین b۱ هم می‌تونه در دیابتی ها باعث مشکلات قلبی و عروقی بشه و اگر چک کنیم که این کمبود وجود داره، بهتره که از قرص‌ های مکمل استفاده بکنیم تا از این عوارض بتونه جلوگیری بکنه. 

در رابطه با املاح و بیماری دیابت صحبت کنیم، ویتامین های مختلف املاح مختلف در دستورالعمل های بین المللی توصیه نشده که به صورت روتین ما از املاح اضافه بر اون چیزی که در ماده غذایی مون هست استفاده بکنیم و اگر کمبود ویتامین نداشته باشیم و غذا به صورت معمول استفاده کنیم و میوه‌جات و سبزیجات استفاده کنیم، لزومی نداره که به صورت قرص های مکمل مولتی ویتامین ها را اضافه بر سازمان استفاده کنیم. مصرف روتین ویتامین E یا ویتامین C و مواد دیگر رو به صورت روتین توصیه نمی‌کنیم و دارو های گیاهی یا هربال هم مثل سینامون و کنکورومی و چیزای دیگر را می‌بینیم که داروخانه ها به وفور این مواد را به فروش می‌رسانند برای دیابتی‌ها لزومی نداره استفاده بشه ، فقط چند گروه هستند که اگر که فکر می‌کنیم که این مواد بهشون نمی‌رسه و مواد غذایی را درست استفاده نمی‌کنند یا کمبود اینها را دارند به صورت قرص های مکمل یا مولتی ویتامین رو توصیه می‌کنیم.

این چند گروه افراد مسن دیابتی هستند، خانم های باردار دیابتی هستند، کسانی که گیاه‌خواری دارند. در این گروه توصیه میشه که به صورت مکمل ما استفاده بکنیم و کسانی که مواد غذایی به صورت کلی، کم استفاده می‌کنند به خاطر رژیم غذایی سختی که می‌گیرند، لازم است که این مواد به صورت مکمل یا ساپلمنت بهشون داده بشه.

تاثیر منیزیم بر روی قند خون و دیابت:
یکی از  مواد  مناسب منیزیم است، دیده شده که منیزیم می‌تونه باعث بهبود کنترل بیماری دیابت بشه و کسانی که پیش دیابتی هستند یعنی هنوز دیابتی نشده‌اند و در مرحله بینابینی واقع هستند، استفاده از قرص های منیزیم می‌تونن تا حدودی از پیشرفت به سمت دیابت جلوگیری ‌کنند و از افزایش قند خون اینهاجلوگیری بکنند.

آیا دیابتی ها می‌تونن از شیرین کننده های مصنوعی استفاده کنن؟

نکته دیگری که می‌خواستم خدمتتان صحبت کنم، در رابطه با شیرین کننده‌ های مصنوعی است، خیلی از بیماران در رابطه با این مواد از ما سوال می‌کند، چون به طور طبیعی قند و شکر رو ما تا حدود زیادی منع می‌کنیم و توصیه می‌کنیم کمتر استفاده بشه، آیا می‌تونن از شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی مثل آسپارتام مثل چیز های دیگر استفاده کنند؟

بله، سازمان غذا و دارو آمریکا و اف دی اف و سازمان فدراسیون جهانی دیابت، اجازه داده و توصیه کرده که عزیزان دیابتی از شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی می‌توانند که استفاده کنند. البته حد مجازش رو باید استفاده کنند که این مواد می‌تونه به صورت مربا یا شربت یا حتی تیکه هایی شبیه قرص که برای شیرین کردن چای و موارد مشابه استفاده میشه باشه، اینها می‌تونن استفاده کنند و این مواد چون جذب نمیشن، باعث کاهش وزن هم می‌شوند و می‌توانند اثرات مفیدی هم داشته باشند چون کالری زیادی ندارد.

همچنین ببینید:

کمبود سدیم خون؛ عوامل، عوارض و درمان

نکته دیگه مصرف نمک هست که در عزیزان دیابتی باید کاهش پیدا کنه، روزانه کمتر از ۲ گرم سدیم توصیه شده که استفاده بشه که برای کنترل فشار خون هم مفید است.

و نکته آخر استفاده از الکل است در بیماران دیابتی، که مصرف الکل می‌تونه که هم باعث حملات افت شدید قند خون بشه، خصوصاً در کسانی که انسولین استفاده می‌کنند یا کسانی که دارو هایی استفاده می‌کنند مثل گلی بنکلامید یا گلی کلازید که ترشح انسولین در بدن شون رو زیاد می‌کنه، مصرف الکل علاوه بر صدماتی که برای کبد و جای دیگه ای داره می‌تونه باعث افت قند خون بشه. از طرفی الکل خودش کالری داره و می‌تونه باعث افزایش قند هم بشه و باعث چاقی هم بشه. بنابراین الکل به صورت شمشیر دو لبه عمل می‌کنه، هم می‌تونه باعث حملات هایپوگلایسمی یا افت قند خون بشه که به صورت تپش قلب و ضعف و بی‌حالی خودشو نشون میده و هم می‌تونه باعث افزایش قند خون بشه.

منبع: آوان