نوروپاتی دیابتی یک عارضه جدی و شایع دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 است. این یک نوع آسیب عصبی است که به دلیل افزایش طولانی مدت سطح قند خون ایجاد می شود. این بیماری معمولاً به آرامی شکل می گیرد. در صورت ابتلا به دیابت و مشاهده بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد یا ضعف در دست یا پای خود، باید به پزشک خود مراجعه کنید. اینها علائم اولیه نوروپاتی محیطی هستند.

این خطر معمولاً زمانی است که شما نمی توانید درد را احساس کنید و زخم روی پای شما ایجاد می شود. این آسیب به طور معمول در پاها آغاز می شود، آن هم در هر دو پا به صورت همزمان.در موارد نوروپاتی محیطی شدید یا طولانی مدت، ممکن است در برابر آسیب ها یا عفونت ها آسیب پذیر باشید. در موارد جدی، زخم یا عفونت می تواند منجر به قطع عضو شود.انواع مختلفی از نوروپاتی دیابتی وجود دارد که بر نواحی مختلف بدن شما تأثیر می گذارد و علائم مختلفی را ایجاد می کند. در صورت ابتلا به دیابت، مهم است که مرتباً سطح گلوکز خون خود را بررسی کرده و در صورت بروز علائم نوروپاتی به پزشک مراجعه کنید.

همچنین ببینید:

شیرین برگ یا استویا چیست وچه فواید و عوارضی دارد؟

علائم نوروپاتی دیابتی چیست؟

معمولاً علائم نوروپاتی به تدریج ظاهر می شوند. در بسیاری از موارد اولین نوع آسیب عصبی که روی می دهد اعصاب پا را شامل می شود.  این می تواند منجر به علائم "سوزن سوزن" در پاهای شما شود.علائم بسته به مناطق آسیب دیده متفاوت است.

علائم و نشانه های شایع انواع مختلف نوروپاتی دیابتی عبارتند از:

حساسیت به لمس

از دست دادن حس لامسه

مشکل در هماهنگی هنگام راه رفتن

بی حسی یا درد در دست یا پای شما

احساس سوزش در پا، به ویژه در شب

ضعف یا تحلیل عضلات

نفخ یا پری

حالت تهوع، سوء هاضمه یا استفراغ

اسهال یا یبوست

سرگیجه هنگام ایستادن

تعریق زیاد یا کاهش

مشکلات مثانه، مانند تخلیه ناقص مثانه

خشکی واژن

ناتوانی در احساس قند خون پایین

مشکلات بینایی مانند دوبینی

افزایش ضربان قلب

انواع مختلف نوروپاتی دیابتی

اصطلاح نوروپاتی برای توصیف چندین نوع آسیب عصبی استفاده می شود. در افراد مبتلا به دیابت، چهار نوع اصلی نوروپاتی وجود دارد.

 1. نوروپاتی محیطی

شایع ترین نوع نوروپاتی، نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی محیطی معمولاً روی پاها تأثیر می گذارد، اما می تواند بر بازوها یا دست ها نیز اثر بگذارد. علائم متفاوت است و می تواند خفیف تا شدید باشد.

آنها عبارتند از:

بی حسی

احساس گزگز یا سوزش

حساسیت شدید به لمس

عدم حساسیت به دمای سرد و گرم

درد شدید یا گرفتگی

ضعف عضلانی

از دست دادن تعادل یا هماهنگی

برخی از افراد علائم را بیشتر در شب تجربه می کنند.

گردش خون افراد مبتلا به دیابت اغلب ضعیف است، که این امر باعث می شود که زخم ها خوب نشوند. این موضوع خطر عفونت را افزایش می دهد. در موارد شدید، عفونت می تواند منجر به قطع عضو شود.

2. نوروپاتی  سیستم عصبی خودکار یا اتونومیک

دومین نوع شایع نوروپاتی در افراد مبتلا به دیابت، نوروپاتی اتونومیک است. سیستم عصبی اتونومیک (خودکار) کارهای غیرارادی بدن را بر عهده دارد.

بسیاری از اندام ها و ماهیچه ها توسط آن کنترل می شوند، از جمله:

دستگاه گوارش

غدد عرق

اندام های جنسی و مثانه

سیستم قلبی عروقی

مشکلات گوارشی

غش کردن

تهوع و استفراغ

همچنین ببینید:

برسی انسولین لومیر/ عوارض و ویژگی های لومیر

آسیب عصبی به سیستم گوارش ممکن است باعث موارد زیر شود:

یبوست

اسهال

مشکل در بلع

گاستروپارزی، اختلالی است که در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 وجود دارد که در آن تخلیه معده بیشتر از حد نرمال زمان می برد.

گاستروپارزی باعث تاخیر در هضم غذا می شود که با گذشت زمان بدتر و منجر به حالت تهوع و استفراغ مکرر می گردد. معمولاً خیلی زود احساس سیری می کنید و نمی توانید یک وعده غذایی را تمام کنید.

همچنین علائم هیپوگلیسمی مانند تعریق و تپش قلب در افراد مبتلا به نوروپاتی اتونومیک قابل تشخیص نیست. این می تواند به معنی عدم توجه به قند خون پایین باشد و خطر بروز هیپوگلیسمی را افزایش دهد.

مشکلات جنسی و مثانه

نوروپاتی خودکار نیز ممکن است باعث مشکلات جنسی مانند اختلال نعوظ، خشکی واژن یا مشکل در رسیدن به ارگاسم شود. نوروپاتی در مثانه می تواند باعث بی اختیاری ادرار شود یا تخلیه کامل مثانه را با مشکل مواجه کند.

مشکلات قلبی عروقی

آسیب به اعصابی که ضربان قلب و فشار خون را کنترل می کنند می تواند باعث کندتر شدن پاسخ آنها شود. ممکن است هنگام ایستادن پس از نشستن یا دراز کشیدن، یا هنگامی که به خود فشار می آورید، افت فشار خون را تجربه کنید و احساس سرگیجه کنید. نوروپاتی خودکار نیز می تواند باعث ضربان قلب غیرطبیعی سریع شود. نوروپاتی خودکار می تواند تشخیص برخی از علائم حمله قلبی را دشوار کند. وقتی قلب شما اکسیژن کافی دریافت نمی کند، ممکن است هیچ گونه احساس درد در قفسه سینه نداشته باشید. اگر مبتلا به نوروپاتی اتونومیک هستید باید سایر علائم هشداردهنده حمله قلبی را بدانید، از جمله:

تعریق زیاد

درد در بازو، پشت گردن، معده

تنگی نفس

حالت تهوع

3. نوروپاتی پروگزیمال

یک نوع نادر از نوروپاتی، نوروپاتی پروگزیمال است که به آمیوتروفی دیابتی نیز معروف است. این نوع نوروپاتی بیشتر در بزرگسالان بالای 50 سال مبتلا به دیابت نوع 2 کنترل شده و در مردان بیشتر مشاهده می شود. اغلب بر نواحی لگن یا ران تاثیر می گذارد. ممکن است درد ناگهانی و گاهی شدید را تجربه کنید. ضعف عضلانی در پاهای شما ممکن است ایستادن بدون کمک را دشوار کند. آمیوتروفی دیابتی معمولاً فقط یک طرف بدن را درگیر می کند. پس از شروع علائم آنها معمولاً بدتر می شوند و سپس سرانجام به آرامی شروع به بهبود می کنند. خوشبختانه اکثر افراد در عرض چند سال حتی بدون درمان بهبود می یابند.

علائم آن عبارتند از:

تورم شکمی

کاهش وزن

درد در مفاصل ران، باسن و ساق ها

تحلیل عضلات ران

4. نوروپاتی کانونی

نوروپاتی کانونی یا مونونوروپاتی زمانی رخ می دهد که یک عصب یا گروهی از اعصاب خاص آسیب ببیند و باعث ضعف در ناحیه آسیب دیده شود. این اغلب در دست، سر، تنه یا ساق پا رخ می دهد. به طور ناگهانی ظاهر می شود و معمولاً بسیار دردناک است.

مانند نوروپاتی پروگزیمال، اکثر نوروپاتی های کانونی طی چند هفته یا چند ماه از بین می روند و هیچ آسیب دائمی بر جای نمی گذارند. شایع ترین نوع سندرم تونل کارپال است که در افراد مبتلا به دیابت وجود دارد.اگرچه بیشتر علائم سندرم تونل مچ دست را احساس نمی کنند، اما حدود 25 درصد از افراد مبتلا به دیابت تا حدی فشرده سازی عصب در مچ دست دارند.

علائم نوروپاتی کانونی عبارتند از:

درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن انگشتان دست

ناتوانی در تمرکز

دید دوگانه

درد پشت چشم

درد در نواحی جدا شده، مانند قسمت جلوی ران، کمر، ناحیه لگن، قفسه سینه، معده، داخل پا، خارج از ساق پا یا ضعف در انگشت شست پا.

علت نوروپاتی دیابتی چیست؟

نوروپاتی دیابتی ناشی از سطح بالای قند خون است که در مدت زمان طولانی حفظ می شود. عدم کنترل سطح قند خون باعث اختلال در جریان هدایت عصب می شود. عوامل دیگر می توانند منجر به آسیب عصبی شوند، مانند:

آسیب به عروق خونی ناشی از سطح بالای کلسترول

آسیب مکانیکی، مانند صدمات ناشی از سندرم تونل کارپال

عوامل سبک زندگی، مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل

سطوح پایین ویتامین B-12 نیز می تواند منجر به نوروپاتی شود. متفورمین، یک داروی رایج برای کنترل دیابت، می تواند سطح ویتامین B-12 را کاهش دهد.

نوروپاتی دیابتی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک با پرسیدن علائم و سابقه پزشکی، تعیین می کند که آیا شما دارای نوروپاتی هستید یا خیر. شما همچنین یک معاینه فیزیکی خواهید داشت.  آنها میزان حساسیت شما به دما و لمس، ضربان قلب، فشار خون شما را بررسی می کنند. این تشخیص از طریق رشته ای پلاستیکی هستند به منظور ارزیابی نوروپاتی محیطی وابسته به دیابت.استفاده از تست حسی غیر تهاجمی که نشان می دهد اعصاب فرد چگونه به ارتعاش و تغییرات دما پاسخ می دهد. این تغییرات از طریق ترموفیلو بررسی می شود.

نوروپاتی دیابتی چگونه درمان می شود؟

هیچ درمانی برای نوروپاتی دیابتی وجود ندارد، اما می توانید پیشرفت آن را کاهش دهید. حفظ سطح قند خون در محدوده سالم بهترین راه برای کاهش احتمال ایجاد نوروپاتی دیابتی یا کند کردن پیشرفت آن است. همچنین می تواند برخی علائم را تسکین دهد.

ترک سیگار و ورزش منظم نیز بخشی از یک برنامه درمانی جامع است. همیشه قبل از شروع یک برنامه تناسب اندام جدید با پزشک خود صحبت کنید. انواع مسکن ها، درمان های موضعی و داروهای ضدافسردگی می توانند تا حدی به تسکین درد کمک کنند.

کنترل درد

ممکن است از داروها برای درمان درد ناشی از نوروپاتی دیابتی استفاده شود. در مورد داروهای موجود و عوارض جانبی احتمالی آنها با پزشک خود مشورت کنید. چندین دارو نشان داده شده است که به علائم کمک می کنند.

کنترل عوارض

بسته به نوع نوروپاتی شما، پزشک می تواند داروها، درمان ها یا تغییر شیوه زندگی را پیشنهاد کند که ممکن است به درمان علائم و دفع عوارض کمک کند.

به عنوان مثال: اگر در نتیجه نوروپاتی با هضم غذا مشکل دارید، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که وعده های غذایی کوچکتر را بیشتر بخورید و میزان فیبر و چربی را در رژیم غذایی خود محدود کنید.

اگر خشکی واژن دارید، پزشک ممکن است روان کننده را پیشنهاد کند.  اگر اختلال نعوظ دارید، ممکن است دارویی تجویز کنند که می تواند به شما کمک کند.

نوروپاتی محیطی در افراد مبتلا به دیابت بسیار شایع است و می تواند منجر به عوارض جدی پا شود که به نوبه خود منجر به قطع عضو می شود. در صورت ابتلا به نوروپاتی محیطی، مراقبت ویژه از پاهای خود و در صورت آسیب دیدگی یا زخم داشته باشید.

آیا می توان از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کرد؟

اگر قند خون خود را کنترل کنید، اغلب می توان از نوروپاتی دیابتی اجتناب کرد. برای انجام این کار در موارد زیر ثابت قدم باشید:

سطح قند خون خود را کنترل کنید

مصرف داروها طبق دستور

رژیم غذایی خود را مدیریت کنید

فعال بودن

در صورت بروز نوروپاتی دیابتی، با پزشک خود همکاری نزدیک داشته باشید و توصیه های او را برای کم کردن پیشرفت آن داشته باشید.  با مراقبت مناسب، می توانید آسیب به اعصاب خود را کاهش داده و از عوارض جلوگیری کنید.

نوروپاتی محیطی شرایطی است که باعث ضعف، درد و بی حسی در اندام شما (معمولاً دست و پا) می شود.

اعصاب محیطی شما پیام هایی از مغز و نخاع به بقیه بدن ارسال می کنند. هنگامی که آن اعصاب آسیب می بینند، این پیام ها قطع می شوند و بر نحوه واکنش بدن شما به درد، دما و سایر بازتاب ها تأثیر می گذارد.

این اغلب در نتیجه آسیب به اعصاب محیطی است. چند چیز می تواند باعث این آسیب شود:

دیابت قندی

آسیب تروماتیک

اعتیاد به الکل

عفونت

اثرات نوروپاتی محیطی می تواند به طور ناگهانی ایجاد شود یا به تدریج در طول زمان گسترش یابد.

روش های درمان بسته به علت بیماری متفاوت است. بسیاری از روش های طبیعی و سنتی بر تسکین علائم درد کمک کننده هستند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline

medicalnewstoday