سندرم زولینگر الیسون (ZES) یک بیماری نادر است که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. با تشکیل تومورهایی که گاسترینوما نامیده می شوند مشخص می شود.

گاسترینوما معمولا در پانکراس و قسمت فوقانی روده کوچک ظاهر می شود که به آن دوازدهه نیز می گویند.

ممکن است فقط یک تومور وجود داشته باشد، اما وجود چندین تومور رایج است.

حدود نیمی از این تومورها غیر سرطانی یا خوش خیم هستند.

گاسترینوما مقادیر بیش از حد هورمونی به نام گاسترین ترشح می کند.گاسترین باعث تولید بیش از حد اسید معده می شود.

مقداری از اسید معده برای کمک به تجزیه و هضم غذا ضروری است، اما مقدار بیش از حد از آن می تواند منجر به زخم شود.

افراد مبتلا به سندرم زولینگر الیسون بیشتر از افراد بدون این سندرم در معرض خطر ابتلا به زخم معده هستند.

زخم های گوارشی زخم های دردناکی هستند که در پوشش داخلی دستگاه گوارش قرار دارند.

علائم سندرم زولینگر الیسون

علائم معمولاً ماهیتی گوارشی دارند. دو علائم شایع سندرم زولینگر الیسون درد شکم و اسهال است.

علائم دیگر عبارتند از:

• نفخ
• حالت تهوع
• استفراغ، که در صورت وجود زخم معده ممکن است همراه با خون باشد
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• کاهش اشتها
•  درد همراه با سوزش در شکم
•  خونریزی از معده
•  ضعف
•  خستگی

علائم سندرم زولینگر الیسون در برخی مواقع با بیماری زخم معده یا بیماری رفلاکس معده به مری اشتباه گرفته می شود.

بیماری رفلاکس معده به مری یک بیماری مزمن است که در آن اسید معده به سمت مری برگشت دارد.

علائم سندرم زولینگر الیسون نسبت به سایر اختلالات شدیدتر هستند و کمتر به درمان های معمولی پاسخ می دهند.

همچنین ببینید:

۹ بیماری رایج گوارشی از بالا تا پایین

علل سندرم زولینگر الیسون

محققان دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث سندرم زولینگر الیسون می شود. در بیشتر موارد، این اختلال بدون دلیل مشخصی ظاهر می شود.

در 25 درصد موارد، با یک بیماری ارثی و ایجاد کننده تومور به نام نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 1 (MEN1) ارتباط دارد.

برای درک بهتر این شرایط به تحقیقات بیشتری نیاز است.

بروز سندرم زولینگر الیسون

سندرم زولینگر الیسون بسیار نادر است. از هر 1 میلیون نفر فقط در 1 نفر به آن مبتلا است.

در مردان بیشتر از زنان شایع است و معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی رخ می دهد.

تشخیص سندرم زولینگر الیسون

اگر پزشک به سندرم زولینگر الیسون مشکوک باشد، آزمایش خون را برای بررسی سطوح گاسترین تجویز می کند.

اگر گاسترین بیش از حد تشخیص داده شود، آزمایش های تصویربرداری برای تعیین اندازه و محل گاسترینوما انجام می شود.

این آزمایش ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سی تی اسکن
• ام آر آی
• آندوسکوپی سونوگرافی

پزشک ممکن است با انجام آندوسکوپی شما را از نظر گاسترینوما معاینه کند.

این روش با یک لوله منعطف و باریک (آندوسکوپی) انجام می شود که مری، معده و دوازدهه شما را بررسی می کند.

این روش اغلب با آندوسکوپی، سونوگرافی برای دیدن تومور انجام می گیرد.

سایر آزمایش‌هایی که پزشک ممکن است انجام دهد شامل سی‌تی اسکن، نوع خاصی از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از بدن ارائه می‌کند.

پت اسکن برای تعیین محل تومورها و اسکن اکتروتاید برای جستجوی سلول‌های تومور عصبی غدد درون ریزانجام می شود.

درمان سندرم زولینگر الیسون

پزشک ممکن است درمان های مختلفی را توصیه کند.

با کاهش میزان اسید که معده تولید می کند درمان انجام می گیرد. معمولاً داروهایی به نام مهارکننده های پمپ پروتون تجویز می شود.

این داروها که شامل لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول، دکسلانسوپرازول، اسومپرازول و رابپرازول هستند، تولید اسید معده را مهار کرده و زخم‌ها را بهبود می بخشند.

اگر بیماری متاستاتیک وجود داشته باشد، ممکن است ترکیبی از درمان‌ها شامل جراحی، شیمی ‌درمانی یا درمان دارویی هدفمند یا پرتودرمانی تجویز گردد.

همچنین ببینید:

8 مکمل فوق العاده برای سلامت گوارش

مهارکننده های پمپ پروتون

پزشک ممکن است داروهایی به نام مهارکننده های پمپ پروتون را تجویز کند.

این موارد می توانند برای کمک به کاهش میزان اسید معده تولید شده استفاده شوند.

این به نوبه خود می تواند به بهبود زخم نیز کمک کند.

این داروها معمولاً در دوزهای بسیار بالاتر به افراد مبتلا به سندرم زولینگر الیسون نسبت به کسانی که زخم بدون گاسترینوما دارند داده می شود.

استفاده طولانی مدت از مهارکننده های پمپ پروتون می تواند خطر شکنندگی و پوکی استخوان را به خصوص بعد از 50 سالگی افزایش دهد.

عمل جراحی

در برخی موارد، ممکن است برای برداشتن تومورها به جراحی نیاز داشته باشید.

جراحی می تواند دشوار باشد زیرا بسیاری از گاسترینوم ها کوچک هستند، به سختی می توان آنها را پیدا کرد و به صورت چندگانه وجود دارد.

شیمی درمانی

پزشک همچنین ممکن است درمان هایی مانند شیمی درمانی برای کوچک کردن تومورها و از بین بردن سلول ها و توقف رشد آن ها توصیه کند.

سندرم زولینگر الیسون یک بیماری نادر اما جدی است. بیشتر تومورهای سندرم زولینگر الیسون به کندی رشد می کنند و داروها در کاهش اسید معده و درد زخم بسیار موثر هستند.

اگر مشکلات گوارشی مانند اسهال، سوزش سر دل یا درد شکم بیش از چند روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص و درمان به موقع می تواند به جلوگیری از گسترش هر گونه تومور سرطانی کمک کند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline