سوزش ادرار (دیسوریا) یک اصطلاح گسترده است که ناراحتی در هنگام دفع ادرار را توصیف می کند. این درد ممکن است از مثانه، مجرای ادرار یا پرینه منشاء بگیرد. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را به خارج از بدن حمل می کند.

در مردان، ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد به عنوان پرینه شناخته می شود.  در زنان، پرینه ناحیه بین مقعد و دهانه واژن است.

سوزش ادرار بسیار رایج است. درد و سوزش می تواند نشان دهنده برخی از بیماری ها باشد.

علت سوزش ادرار چیست؟

عفونت های دستگاه ادراری

سوزش ادرار یکی از علائم رایج عفونت دستگاه ادراری (UTI) است. UTI می تواند نتیجه عفونت باکتریایی یا به دلیل التهاب دستگاه ادراری باشد.

مجرای ادرار، مثانه، حالب ها و کلیه ها مجاری ادراری را تشکیل می دهند. حالب ها لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند.  التهاب در هر یک از این اندام ها می تواند باعث درد در هنگام ادرار شود.

زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به UTI هستند. این به این دلیل است که مجرای ادرار در زنان کوتاه تر است. مجرای ادرار کوتاه تر به این معنی است که باکتری ها مسیر کمتری را برای رسیدن به مثانه دارند.

افرادی که باردار یا یائسه هستند نیز در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند.

همچنین ببینید:

چرا عفونت ادراری در افراد دیابتی بیشتر دیده می شود؟

عفونت های مقاربتی (STIs)

در صورت ابتلا به عفونت مقاربتی (STI) ممکن است سوزش در زمان ادرار وجود داشته باشد. برخی از بیماری های مقاربتی که ممکن است باعث سوزش ادرار شوند عبارتند از تبخال تناسلی، سوزاک و کلامیدیا.

غربالگری برای بیماری های مقاربتی مهم است، به خصوص به این دلیل که همیشه علائم وجود ندارد. بسیاری از افرادی که ادارای رابطه جنسی هستند باید آزمایش STI را انجام دهند.

پروستاتیت

سایر شرایط پزشکی می تواند باعث سوزش ادرار شود. افراد مبتلا به پروستات ممکن است به دلیل پروستاتیت سوزش ادرار را تجربه کنند.  این وضعیت التهاب غده پروستات است.

سیستیت

علت دیگر سوزش ادرار سیستیت یا التهاب پوشش مثانه است. سیستیت بینابینی (IC) همچنین به عنوان سندرم مثانه دردناک شناخته می شود.  این رایج ترین نوع سیستیت است. علائم IC شامل درد و حساسیت در ناحیه مثانه و لگن است.

در برخی موارد، پرتودرمانی می تواند باعث درد مثانه و ادرار شود. 

اورتریت

اورتریت نشان می دهد که مجرای ادرار ملتهب شده، معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی است. اورتریت اغلب باعث درد در هنگام ادرار و همچنین می تواند باعث افزایش حجم ادرار شود.

اپیدیدیمیت

سوزش ادرار همچنین می تواند ناشی از اپیدیدیمیت یا التهاب اپیدیدیم در مردان باشد. اپیدیدیم در پشت بیضه ها قرار دارد و اسپرم را از بیضه ها ذخیره و جابجا می کند.

بیماری التهابی لگن (PID)

 PIDمی تواند لوله های فالوپ، تخمدان ها، دهانه رحم و رحم را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع می تواند باعث درد در ناحیه شکم، رابطه جنسی دردناک و سوزش ادرار و دیگر علائم شود.

 PIDیک عفونت جدی است که معمولاً توسط یک عفونت باکتریایی اولیه در واژن ایجاد می شود و سپس به اندام های تولید مثل منتقل می شود.

اوروپاتی انسدادی

اوروپاتی انسدادی زمانی است که انسداد در حالب، مثانه یا مجرای ادرار باعث برگشت ادرار به کلیه ها می شود. علل متفاوت است، اما مهم است که در صورت بروز علائم به دنبال کمک پزشکی باشید.

سنگ کلیه

در صورت داشتن سنگ کلیه ممکن است مشکل در دفع ادرار وجود داشته باشد. سنگ های کلیه توده هایی از مواد سخت شده هستند که در مجاری ادراری قرار دارند.

همچنین ببینید:

بیماری ادرار شربت افرا (MSUD)

داروها

برخی داروها، مانند داروهای درمان سرطان و برخی آنتی بیوتیک ها، می توانند به عنوان یک عارضه جانبی ادرار دردناک داشته باشند. در مورد عوارض جانبی داروهایی که ممکن است مصرف کنید با پزشک خود صحبت کنید.

محصولات بهداشتی

گاهی اوقات سوزش ادرار به دلیل عفونت نیست. ممکن است ناشی از محصولاتی باشد که در نواحی تناسلی استفاده می کنید. صابون ها، لوسیون ها می توانند بافت های واژن را تحریک کنند.

رنگ های موجود در شوینده های لباسشویی و سایر محصولات بهداشتی نیز می تواند باعث تحریک و سوزش ادرار شود.

گزینه های درمانی برای سوزش ادرار چیست؟

تعیین علت درد و سوزش اولین قدم قبل از درمان خواهد بود. پزشک ممکن است برای درمان سوزش ادرار دارو تجویز کند. آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت های ادراری، برخی عفونت های باکتریایی و بیماری های مقاربتی را درمان کنند.

سوزش ادرار ناشی از عفونت باکتریایی معمولاً پس از شروع مصرف دارو به سرعت بهبود می یابد. همیشه دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.

درد همراه با برخی عفونت ها، مانند سیستیت بینابینی، ممکن است برای درمان سخت باشد. نتایج حاصل از درمان دارویی ممکن است زمان ببرد.

چگونه می توان از سوزش ادرار پیشگیری کرد؟

تغییراتی وجود دارد که می توانید در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا به کاهش علائم کمک گردد.

1. عدم استفاده از مواد شوینده و بهداشتی معطر جهت کاهش تحریک.
2. استفاده از کاندوم و دیگر روش های پیشگیری از بارداری در زمان رابطه جنسی.
3. اصلاح رژیم غذایی جهت حذف غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند مثانه را تحریک کنند (مانند غذاهای بسیار اسیدی، کافئین و الکل)
4. هیدراته ماندن.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• در صورت داشتن درد مداوم و طولانی مدت
• در صورت باردار بودن
• درد همراه با تب
• داشتن ترشحات
• بوی بد ادرار، وجود خون یا کدر بودن آن
• اگر ادرار با درد شکم همراه باشد
• در صورت دفع سنگ مثانه یا کلیه

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline