رفلاکس معده (GERD) یک بیماری طولانی مدت است که در آن اسید معده از دریچه پایینی مری به مری باز بر می گردد. دریچه پایین مری نیز دریچه ای عضلانی به شکل حلقه است که در قسمت انتهایی مری و قسمت ابتدایی معده قرار دارد.اگر فردی دچار رفلاکس اسید مداوم شود که بیش از دو بار در هفته رخ می دهد ممکن است مبتلا به GERD تشخیص داده شود. به عبارت دیگر GERD  وقوع طولانی مدت و منظم GER است.

GERD چیست؟

اگر اسفنکتر بالای معده به درستی بسته نشود محتویات معده می تواند به سمت بالا جریان یابد. رفلاکس معده وضعیتی است که در آن اسید معده به طور مداوم و منظم به مری سرازیر می شود.اسید موجود در مری باعث سوزش سر دل و سایر علائم و همچنین آسیب احتمالی به بافت می شود.

همچنین ببینید:

پروبیوتیک چیست و چه تاثیری بر سلامت بدن دارد؟

علل رفلاکس معده

رفلاکس اسیدی بسیار رایج است، اغلب در نتیجه پرخوری، دراز کشیدن بعد از غذا خوردن یا خوردن غذاهای خاص رخ می دهد.با این حال ریفلاکس اسید مکرر، که به عنوان GERD تشخیص داده می شود معمولاً دلایل و عوامل خطر دیگری نیز دارد و می تواند عوارض جدی تری نیز داشته باشد.رفلاکس معده در هر سن و گاهی به دلایل نامعلوم رخ می دهد.به طور خلاصه GERD  زمانی رخ می دهد که اسفنکتر در انتهای مری ضعیف می شود یا در زمانی که نباید باز می شود.

 GERD بیشتر در افرادی رخ می دهد که:

اضافه وزن یا چاقی به دلیل افزایش فشار بر شکم

بارداری، به دلیل افزایش فشار مشابه

مصرف برخی داروهای خاص، از جمله برخی داروهای آسم، مسدود کننده های کانال کلسیم، آنتی هیستامین ها، آرام بخش ها و داروهای ضدافسردگی

سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود

فتق هیاتال (Hiatus hernia) وضعیتی است که در آن با باز شدن دیافراگم قسمت بالای معده به سمت قفسه سینه حرکت می کند. این فشار را در اسفنکتر مری کاهش می دهد و خطر GERD را افزایش می دهد.

علائم رفلاکس معده

علائم اصلی GERD سوزش سر دل است.سوزش سر دل ناراحتی است که در پشت سینه به عنوان احساس سوزش حس می شود. اگر فرد دراز بکشد یا خم شود، و همچنین بعد از خوردن غذا، بدتر می گردد.با این حال همه افراد مبتلا به GERD سوزش سر دل ندارند و علائم احتمالی دیگری نیز وجود دارد:

تهوع یا استفراغ

بوی بد دهان

مشکلات تنفسی

مشکل یا درد هنگام بلع

پوسیدگی

عوارض رفلاکس معده

اگر GERD درمان نشود می تواند بدتر شود و به شرایط دیگر تبدیل شود.

این شامل:

ازوفاژیت (Esophagitis) : التهاب مری است.

تنگی مری: در این حالت، مری تنگ می شود و بلع را دشوار می کند.

مری بارت (Barrett’s esophagus) : سلولهای پوشاننده مری می توانند به سلول هایی شبیه به پوشش داخلی روده تبدیل شوند که این می تواند به سرطان منجر گردد.

مشکلات تنفسی: ممکن است اسید معده را در ریه ها تنفس کنید، که می تواند طیف وسیعی از مشکلات از جمله احتقان قفسه سینه، گرفتگی صدا، آسم، لارنژیت و ذات الریه را ایجاد کند.

تشخیص رفلاکس معده

هرکسی که علائم مکرر رفلاکس اسید را تجربه می کند باید با پزشک خود مشورت کند  که ممکن است آنها را برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص که به عنوان متخصص گوارش معروف است ارجاع دهد.

چندین آزمایش ممکن برای تشخیص GERD وجود دارد، از جمله:

نظارت بر PH و امپدانس مری: مقدار اسید مری را در حالی که بدن در حالات مختلف است، مانند غذا خوردن یا خواب اندازه گیری می کند.

آندوسکوپ دستگاه گوارش فوقانی (GI): یک لوله با دوربین متصل است که برای بازرسی مری استفاده می شود. نمونه کوچکی از بافت نیز ممکن است همزمان در بیوپسی گرفته شود.

سری GI فوقانی: این یک نوع اشعه ایکس است که ناهنجاری های جسمی خاصی را نشان می دهد که ممکن است باعث GERD شود.

مانومتری مری (Esophageal manometry) : با این کار انقباضات ماهیچه ای مری در حین بلع اندازه گیری می شود. این می تواند قدرت اسفنکتر را اندازه گیری کند.

تست PH مری: در این آزمایش یک کپسول کوچک موقت به مری متصل می شود. این میزان اسیدیته را به طور مداوم برای حدود 48 ساعت اندازه گیری می کند.

درمان رفلاکس معده

 GERD اغلب قبل از اقدام به سایر روش های درمانی با دارو درمان می شود.

عبارتند از:

مسدود کننده های : H2 گزینه مناسب دیگری برای کمک به کاهش تولید اسید است.

آنتی اسیدها: این اسیدها با مواد شیمیایی قلیایی مقابله می کند. عوارض جانبی می تواند شامل اسهال و یبوست باشد.

پروکینتیک: به معده کمک می کند تا سریعتر خالی شود. عوارض جانبی شامل اسهال، تهوع و اضطراب است.

اریترومایسین:  نوعی آنتی بیوتیک است که به تخلیه معده نیز کمک می کند.

جراحی

اگر تغییرات شیوه زندگی علائم GERD را به میزان قابل توجهی بهبود ندهد یا داروها اثر مطلوب را نداشته باشند، متخصص گوارش ممکن است جراحی را توصیه کند.

درمان های جراحی شامل:

جراحی به منظور تقویت اسفنکتر تحتانی می باشد. در این جراحی قسمت بالایی معده را دور قسمت پایینی مری می پیچیند. این عمل مانع ورود اسید به مری می شود.روش های آندوسکوپی: این مجموعه ای از روش ها شامل دوخت آندوسکوپی است که از بخیه برای سفت شدن عضله اسفنکتر استفاده می کند و فرکانس رادیویی که از گرما برای ایجاد سوختگی های کوچک استفاده می کند که به سفت شدن ماهیچه اسفنکتر کمک می کند.

جلوگیری

سایر تغییرات در شیوه زندگی می تواند به تسکین GERD کمک کند:

مقدار متوسطی غذا بخورید و از پرخوری خودداری کنید.

 2 تا 3 ساعت قبل از خواب، چیزی نخورید.

سیگار را ترک کرده یا از آن دوری کنید.

اگر فردی دارای اضافه وزن است، کاهش وزن می تواند از بروز علائم جلوگیری کند.

از پوشیدن لباس هایی که به شکم فشار وارد می شود اجتناب کنید.

با زاویه کمی بخوابید و سر را کمی بالا بیاورید.

رژیم غذایی

برخی از غذاها ممکن است علائم GERD را در برخی افراد ایجاد کنند.

این شامل:

غذاهای چرب

غذاهای ادویه دار

شکلات

نعناع تند

قهوه

مشروبات الکلی

اگر از این نوع غذاها اجتناب می کنید و همچنان سوزش سر دل همچنان دارید، به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است مشکلات زمینه ای دیگری نیز باعث ایجاد علائم شود.

همچنین ببینید:

اسلیو معده چیست و چه عوارضی به همراه دارد؟

رفلاکس اسید چیست؟

رفلاکس اسید یک بیماری شایع است که در آن احساس سوزش، معروف به سوزش سر دل، در ناحیه پایین سینه ایجاد می شود. زمانی اتفاق می افتد که اسید معده به داخل لوله غذا باز می گردد.

رفلاکس معده (GERD) زمانی تشخیص داده می شود که رفلاکس اسید بیش از دو بار در هفته رخ دهد.

سوزش سر دل مزمن می تواند منجر به عوارض جدی شود.

علل

رفلاکس اسید زمانی اتفاق می افتد که مقداری از اسید معده به مری، به داخل حفره، که غذا را از دهان به سمت پایین منتقل می کند، سرازیر شود. با این وجود نام  سوزش سر دل هیچ ربطی به قلب ندارد.معده حاوی اسید کلریدریک، یک منبع قوی اسید است که به تجزیه غذا و محافظت در برابر عوامل بیماری زا مانند باکتری ها کمک می کند.پوشش داخلی معده به طور خاص برای محافظت از آن در برابر اسید قوی طراحی شده است، اما از مری محافظت نمی شود.یک حلقه ماهیچه، اسفنکتر معده، به طور معمول به عنوان دریچه ای عمل می کند که غذا را به معده می رساند اما به مری بر نمی گردد.  وقتی این دریچه از کار بیفتد و محتویات معده به مری برگردد، علائم ریفلاکس اسید مانند سوزش سر دل احساس می شود.

عوامل خطر

 GERD افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار می دهد که می تواند گاهی اوقات به دلایل نامعلوم باشد. اغلب این به دلیل سبک زندگی است، اما همچنین می تواند به دلایلی باشد که همیشه نمی توان از آنها جلوگیری کرد. یکی از علل قابل پیشگیری فتق هیاتال (یا هیاتوس) است. سوراخی در دیافراگم به قسمت فوقانی معده اجازه می دهد تا وارد حفره قفسه سینه شود که گاهی منجر به GERD می شود.

سایرعوامل خطر به راحتی کنترل می شود:

چاقی

سیگار کشیدن (فعال یا غیرفعال)

سطوح پایین تمرینات بدنی

داروها از جمله داروهای آسم، مسدود کننده های کانال کلسیم، آنتی هیستامین ها، مسکن ها، آرام بخش ها و داروهای ضدافسردگی

بارداری همچنین می تواند به دلیل فشار اضافی بر اندام های داخلی باعث برگشت اسید معده شود.

عادات غذایی که با رفلاکس اسید ارتباط دارند عبارتند از:

کافئین

الکل

مصرف زیاد نمک

رژیم غذایی کم فیبر غذایی

خوردن وعده های غذایی بزرگ

 2تا 3 ساعت پس از خوردن غذا دراز بکشید

مصرف شکلات، نوشابه های گازدار و آب میوه های اسیدی

یک مطالعه اخیر نشان می دهد که انتخاب رژیم غذایی ممکن است به اندازه استفاده از مهار کننده های پمپ پروتون (PPI) در درمان رفلاکس اسید موثر باشد.

 درمان

 PPI ها، از جمله امپرازول، رابپرازول و اسومپرازول

مسدود کننده های H2 ، از جمله سایمتیدین و فاموتیدین

گزینه های اصلی درمان برای افرادی که به طور مکرر رفلاکس اسید را تجربه می کنند  PPI یا مسدود کننده های H2 هستند که هر دو دارو هستند.

 PPI ها و مسدود کننده های H2 تولید اسید را کاهش داده و احتمال آسیب ناشی از برگشت اسید را کاهش می دهند.

این داروها به طور کلی بی خطر و موثر هستند، اما مانند هر داروی تجویزی، برای همه افرادی که بیماری رفلاکس دارند مناسب نیستند و می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.

به عنوان مثال: آنها می توانند مشکلات جذب مواد مغذی را ایجاد کنند.  که در نهایت این می تواند منجر به سوء تغذیه شود.

آنتی اسیدها با کاهش اسیدیته محتویات معده باعث تسکین سریع اما کوتاه مدت می شوند.

آنها حاوی ترکیبات شیمیایی مانند کربنات کلسیم، بی کربنات سدیم، آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم هستند. آنها همچنین می توانند جذب مواد مغذی را مهار کرده و در طول زمان منجر به کمبود آنها شوند.

داروهای آلژینات مانند  Gaviscon

 Gavisconاحتمالاً شناخته شده ترین درمان سوزش سر دل است. این روش متفاوت از داروهای ضد اسید عمل می کند. داروهای آلژینات مانند Gaviscon از نظر ترکیب کمی متفاوت هستند، اما معمولاً حاوی آنتی اسید هستند.

سایر روش های درمانی احتمالی عبارتند از:

داروهای سرکوب کننده اسید سوکرالفیت (SUCRALFATE)

مسدود کننده های اسید

کاهش دهنده های گذرا شل کننده اسفنکتر تحتانی مری

آگونیست گیرنده

آنتاگونیست گیرنده

عوامل پروکینتیک

تعدیل کننده های درد

داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای

مهار کننده های بازجذب سروتونین

تئوفیلین، یک مهار کننده بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین است

اگر GERD شدید باشد و به درمان پزشکی پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به مداخله جراحی معروف به فوندوپلیکیشن باشد.

سبک زندگی

اقدامات سبک زندگی که ممکن است کمک کننده باشد عبارتند از:

به عنوان مثال: صاف نشستن، حالت بدن را بهبود می بخشد

پوشیدن لباس گشاد

کاهش وزن در صورت اضافه وزن یا چاقی

اجتناب از افزایش فشار بر شکم، مانند کمربندهای سفت یا انجام تمرینات دراز و نشست

ترک سیگار

علائم

ریفلاکس اسید معمولاً سوزش سر دل ایجاد می کند، چه به دلیل یک دوره پرخوری یا GERD مداوم باشد.سوزش سر دل یک احساس سوزش ناراحت کننده است که در مری ایجاد می شود و در پشت ناحیه سینه احساس می شود. وقتی دراز می کشید یا خم می شوید، بدتر می شود. ممکن است چندین ساعت طول بکشد و اغلب پس از خوردن غذا بدتر می شود. درد سوزش سر دل ممکن است به سمت گردن و گلو حرکت کند. مایع معده در برخی موارد می تواند به پشت گلو برسد و طعم تلخ یا ترش ایجاد کند.اگر سوزش سر دل دو یا چند بار در هفته رخ دهد به اختصار به آن  GERD  می گویند.

علائم دیگر GERD عبارتند از:

سرفه خشک و مداوم

خس خس کردن

آسم

حالت تهوع

استفراغ

مشکلات گلو، مانند درد، گرفتگی صدا یا حنجره

مشکل یا درد هنگام بلع

درد قفسه سینه یا بالای شکم

فرسایش دندان

بوی بد دهان

دوران حاملگی

زنان در دوران بارداری سوزش سر دل را تجربه می کنند، حتی اگر قبلاً آن را نداشته باشند.اصلاح شیوه زندگی در دوران بارداری توصیه می شود، مانند نخوردن زیاد در شب و مصرف وعده های غذایی کوچک.هر زنی که در دوران بارداری دچار رفلاکس شدید می شود باید در مورد گزینه های درمانی با پزشک خود مشورت کند.

تشخیص

رفلاکس اسید معده و سوزش سر دل شایع هستند و تشخیص آنها نسبتاً آسان است، اما می توان آنها را با سایر شکایات قفسه سینه مانند موارد زیر اشتباه گرفت:

حمله قلبی

پنومونی (Pneumonia)

درد دیواره قفسه سینه

آمبولی ریه

 GERD اغلب به سادگی با عدم بهبود علائم سوزش معده در پاسخ به تغییر شیوه زندگی و داروهای رفلاکس اسید تشخیص داده می شود.

متخصصین گوارش همچنین ممکن است از گزینه های زیر استفاده کنند:

آندوسکوپی: تصویربرداری با دوربین

بیوپسی: گرفتن نمونه بافت برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی

اشعه ایکس باریم: تصویربرداری از مری، معده و دوازدهه فوقانی پس از بلع مایع گچی که به ایجاد کنتراست در تصاویر کمک می کند. مانومتری مری: اندازه گیری فشار مری.

نظارت بر امپدانس: اندازه گیری میزان حرکت مایع در امتداد مری.

نظارت بر: pH آزمایش اسیدی

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday