بیماری کبد چرب در بسیاری از نقاط جهان شایع شده و حدود 25 درصد از مردم را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری با چاقی، دیابت نوع 2 مرتبط است.

بیماری کبد چرب به این معنی است که چربی اضافی در کبد خود دارید.  با گذشت زمان، الکل بیش از حد منجر به تجمع چربی در داخل سلول های کبدی می شود. این کار را برای کبد شما سخت می کند. اما شما می توانید به بیماری کبد چرب مبتلا شوید حتی اگر الکل زیادی مصرف نکنید.

کبد چرب چیست؟

کبد چرب زمانی رخ می دهد که چربی بیش از حد در سلول های کبد تجمع می یابد. اگرچه داشتن مقدار کمی چربی در این سلول ها طبیعی است، اما اگر بیش از 5 درصد چربی آن باشد، کبد چرب تلقی می شود.

یکی از عوامل کبد چرب مصرف الکل است.

تعدادی از بیماری های کبد چرب تحت بیماری کبد غیر الکلی (NAFLD) قرار می گیرد، که شایع ترین بیماری کبدی در بزرگسالان و کودکان در کشورهای غربی است.

همچنین ببینید:

فواید بی‌نظیر عرق کاسنی برای کبد چرب

کبد چرب غیر الکلی (NAFL) مرحله اولیه و برگشت پذیر بیماری کبد است که متأسفانه اغلب تشخیص داده نمی شود. با گذشت زمان،NAFL ممکن است منجر به یک بیماری جدی تر کبدی شود که به نام استئاتوهپاتیت (Steatohepatitis) غیر الکلی یا NASH شناخته می شود.

 NASH شامل تجمع بیشتر چربی و التهاب است که به سلول های کبد آسیب می رساند. این می تواند منجر به فیبروز(Fibrosis) یا بافت اسکار(Scar tissue) شود زیرا سلول های کبد بارها آسیب دیده و می میرند.

متأسفانه پیش بینی این که آیا کبد چرب به NASH پیشرفت می کند یا خیر، خطر سیروز(Cirrhosis) (زخم های شدید که عملکرد کبد را مختل می کند) و سرطان کبد را بسیار افزایش می دهد، دشوار است.

 NAFLDهمچنین با افزایش خطر ابتلا به سایر بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، دیابت و بیماریهای کلیوی مرتبط است.

 علت کبد چرب چیست؟

عوامل متعددی ممکن است باعث ایجاد کبد چرب شوند:

 چاقی: تخمین زده می شود که 30 تا 90 درصد از بزرگسالان چاق دارای NAFLD هستند و به دلیل اپیدمی چاقی در کودکان، این میزان در کودکان افزایش می یابد.

 چربی بیش از حد شکم: افراد با وزن طبیعی ولی با چربی بسیار در نواحی اطراف شکم.

 مقاومت به انسولین: مقاومت به انسولین و سطوح بالای انسولین، ذخیره چربی کبد را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 افزایش می دهد.

 مصرف زیاد کربوهیدرات های: مصرف مکرر کربوهیدرات باعث ذخیره چربی در کبد می شود، به ویژه هنگامی که مقادیر زیادی توسط افراد دارای اضافه وزن یا مقاوم به انسولین مصرف می شود.

 مصرف نوشیدنی های قندی: نوشیدنی های شیرین مانند قند و نوشابه های انرژی زا دارای مقدار زیادی فروکتوز هستند که نشان می دهد باعث تجمع چربی کبد در کودکان و بزرگسالان می شود.

علائم کبد چرب

علائم و نشانه های متعددی از کبد چرب وجود دارد، اگرچه ممکن است همه آنها یک جا وجود نداشته باشد، در واقع شما حتی نمی توانید متوجه شوید که کبد چرب دارید.

خستگی و ضعف

درد خفیف در ناحیه راست یا مرکز شکم

افزایش سطح آنزیم های کبدی، از جمله AST و ALT

افزایش سطح انسولین

افزایش سطح تری گلیسیرید

در صورت پیشرفت کبد چرب به NASH ، علائم زیر ممکن است ظاهر شود:

از دست دادن اشتها

تهوع و استفراغ

درد متوسط ​​تا شدید شکم

زرد شدن چشم و پوست

راهکارهای رژیم غذایی برای رهایی از کبد چرب

برای از بین بردن کبد چرب چندین راه وجود دارد، از جمله کاهش وزن و کاهش مصرف کربوهیدرات ها. علاوه بر این، برخی غذاها می توانند به شما در کاهش چربی کبد کمک کنند.

در صورت اضافه وزن یا چاقی وزن خود را کاهش دهید و از پرخوری خودداری کنید.

همچنین ببینید:

دیالیز چیست؟ مزایا و انواع دیالیز

اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، کاهش وزن یکی از بهترین راه ها برای پایین آوردن چربی کبد است.

در یک مطالعه سه ماهه بر روی بزرگسالان دارای اضافه وزن، کاهش 500 کالری دریافتی در روز منجر به کاهش 8 درصدی وزن بدن به طور متوسط ​​و کاهش قابل توجه کبد چرب شد.

علاوه براین، به نظر می رسد که بهبود چربی کبد و حساسیت به انسولین ممکن است همچنان ادامه یابد حتی اگر مقداری از وزن دوباره به دست آید.

 به نظر می رسد منطقی ترین راه برای مقابله با کبد چرب، کاهش چربی رژیم غذایی است.

در یک مطالعه، بزرگسالان چاق که رژیم غذایی پر کالری و کربوهیدرات تصفیه شده را به مدت سه هفته مصرف کردند، به طور متوسط ​​27 درصد چربی کبد را افزایش دادند، هرچند وزن آنها فقط 2 درصد افزایش یافت.

مطالعات نشان داده است که رژیم های غذایی کم کربوهیدرات تصفیه شده ممکن است به کاهش NAFLD کمک کند. اینها شامل رژیم های کم کربوهیدرات، مدیترانه ای و شاخص گلیسمی پایین است.

 در یک مطالعه، چربی کبد و مقاومت به انسولین با رژیم غذایی مدیترانه ای به میزان قابل توجهی بیشتر از رژیم غذایی کم چرب و دارای کربوهیدرات بالا کاهش یافت، اگرچه کاهش وزن در هر دو رژیم مشابه بود.

 اگرچه رژیم های مدیترانه ای و رژیم های بسیار کم کربوهیدرات به تنهایی چربی کبد را کاهش می دهند، اما یک مطالعه که آنها را ترکیب کرد نتایج بسیار چشمگیری را نشان داد.

در این مطالعه، 14 مرد چاق مبتلا به NAFLD رژیم کتوژنیک مدیترانه ای را دنبال کردند. پس از 12 هفته، 13 نفر از مردان کاهش چربی کبد را تجربه کردند، از جمله سه نفر که به طور کامل کبد چرب را برطرف کردند.

علاوه بر کاهش مصرف کربوهیدرات و اجتناب از دریافت کالری اضافی، غذاها و نوشیدنی های خاصی وجود دارد که ممکن است برای کبد چرب مفید باشد:

چربی های غیراشباع تک: تحقیقات نشان می دهد که خوردن غذاهای سرشار از اسیدهای چرب تک اشباع نشده مانند روغن زیتون، آووکادو و آجیل ممکن است باعث کاهش چربی کبد شود.

 پروتئین وی: پروتئین آب پنیر چربی کبد را تا 20 درصد در زنان چاق کاهش می دهد. علاوه بر این، ممکن است به کاهش سطح آنزیم های کبدی کمک کند و مزایای دیگری را در افراد مبتلا به بیماری کبدی پیشرفته ارائه دهد.

 چای سبز: یک مطالعه نشان داد که آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز به نام کاتچین به کاهش چربی کبد و التهاب در افراد مبتلا به NAFLD کمک می کند.

 فیبر محلول: برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف روزانه 10-14 گرم فیبر محلول ممکن است به کاهش چربی کبد، کاهش سطح آنزیم های کبدی وافزایش حساسیت به انسولین کمک کند.

ورزش هایی که می توانند به کاهش چربی کبد کمک کنند:

فعالیت بدنی می تواند راهی موثر برای کاهش چربی کبد باشد.

 مطالعات نشان داده است که تمرینات مقاومتی چند بار در هفته می تواند میزان چربی ذخیره شده در سلولهای کبدی را بدون توجه به کاهش وزن به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

 طبق یک مطالعه بزرگ ایتالیایی، 22 دیابتی که دو باردرهفته به مدت 12 ماه ورزش کردند، کاهش چربی کبد و چربی شکم را بدون در نظر گرفتن اینکه آیا شدت ورزش آنها کم تا متوسط ​​یا متوسط ​​تا زیاد در نظر گرفته شد، کاهش دادند.

مکمل هایی که ممکن است کبد چرب را بهبود بخشد

 نتایج چندین مطالعه نشان می دهد که ویتامین ها، گیاهان دارویی و مکمل های دیگر ممکن است به کاهش چربی کبد و کاهش خطر پیشرفت بیماری کبدی کمک کنند.

 با این حال، دراکثرموارد، کارشناسان می گویند که تحقیقات بیشتری برای تأیید این مورد لازم است. علاوه براین، مهم است که قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر از دارو استفاده می کنید.

خار مریم

 خار مریم یا سیلیمارین گیاهی است که به دلیل اثرات محافظتی کبد شناخته شده است.

برخی مطالعات نشان داده اند که خار مریم، به تنهایی یا همراه با ویتامین E ، ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین، التهاب و آسیب کبدی در افراد مبتلا به NAFLD کمک کند.

 در یک مطالعه 90 روزه بر روی افراد مبتلا به کبد چرب، گروهی که مکمل سیلیمارین ویتامین E مصرف کردند و رژیم غذایی کم کالری را دنبال کردند، نسبت به گروهی که رژیم غذایی را بدون مصرف مکمل رعایت کردند، دو برابر کاهش اندازه کبد را تجربه کردند.

 دوزهای عصاره خار مریم استفاده شده در این مطالعات 250-376 میلی گرم در روز بود.

 با این حال ، اگرچه کارشناسان معتقدند که خار مریم نشان دهنده استفاده از آن در NAFLD است، آنها احساس می کنند که برای تأیید اثربخشی آن برای استفاده کوتاه مدت و بلند مدت، مطالعات بیشتری لازم است.

بربرین

بربرین یک ترکیب گیاهی است که سطح قند خون، انسولین و کلسترول را به همراه سایر نشانگرهای سلامتی به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

 چندین مطالعه همچنین نشان می دهد که ممکن است برای افراد مبتلا به کبد چرب مفید باشد.

اسیدهای چرب امگا 3

اسیدهای چرب امگا 3 دارای مزایای زیادی برای سلامتی هستند. امگا 3 زنجیره ای بلند EPA و DHA در ماهی های چرب مانند ماهی آزاد، ساردین، ​​شاه ماهی و ماهی خال خالی یافت می شود.

 چندین مطالعه نشان داده است که مصرف امگا 3 ممکن است سلامت کبد را در بزرگسالان و کودکان مبتلا به کبد چرب بهبود بخشد.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

webmd

healthline