پیری مغز تا حدودی اجتناب ناپذیر است، اما برای تمامی افراد به صورت مشابه رخ نمی دهد؛ زیرا هر فرد یا هر مغز را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد.

کاهش سرعت پیر شدن مغز یا توقف کامل آن، اکسیر نهایی برای رسیدن به جوانی ابدی خواهد بود. آیا پیر شدن مغز نوعی اتفاق قطعی می باشد که باید آن را بپذیریم؟ یا آیا اقداماتی وجود دارد که می توانیم برای کاهش میزان پیر شدن مغز انجام دهیم؟

در طول زندگی، مغز بیش از هر قسمت دیگری از بدن تغییر می کند. از لحظه‌ ای که مغز در هفته سوم بارداری تا پیری شروع به رشد می کند، ساختارها و عملکردهای پیچیده آن در حال تغییر است، شبکه ‌ها و مسیرها به هم متصل و قطع می‌شوند.

در طول چند سال اول زندگی، مغز در هر ثانیه بیش از 1 میلیون اتصال عصبی جدید ایجاد می کند. اندازه مغز در دوره خردسالی چهار برابر می شود و در سن 6 سالگی به حدود 90 درصد حجم بزرگسال خود می رسد.

لوب های پیشانی ناحیه ای از مغز هستند که مسئول عملکردهای اجرایی مانند برنامه ریزی، حافظه فعال و کنترل هیجانات هستند. این موارد جزو آخرین نواحی مغز هستند که بالغ می شوند و ممکن است تا حدود 35 سالگی به طور کامل رشد نکنند.

همچنین ببینید:

علائم زوال عقل در افراد مسن چیست؟

پیر شدن طبیعی مغز

با افزایش سن افراد، سیستم بدن؛ از جمله مغز؛ به تدریج کاهش می یابد. با این حال افراد اغلب در دهه 20 سالگی خود دچار همان ضعف های خفیف حافظه می شوند.

افراد سالمند اغلب به دلیل ارتباط بین اختلال در حافظه و بیماری آلزایمر، دچار ضعف حافظه می شوند. با این حال آلزایمر و زوال عقل بخشی از روند طبیعی پیری نیستند.

تغییرات رایج حافظه که با پیری طبیعی مرتبط است عبارتند از:

مشکل در یادگیری موارد جدید: به یاد سپردن اطلاعات جدید به حافظه ممکن است بیشتر زمان ببرد.

چند وظیفه: کند شدن پردازش می تواند برنامه ریزی کارهای موازی را دشوارتر کند.

یادآوری اسامی و اعداد: حافظه استراتژیک، که به به خاطر سپردن اسامی و اعداد کمک می کند، از 20 سالگی شروع به کاهش می کند.

به خاطر سپردن خاطرات: مغز می تواند خاطرات را در محل ذخیره سازی قرار دهد و به آنها دسترسی نداشته باشد؛ مگر اینکه مواردی خاص، حافظه فرد را تحریک سازد.

تغییرات کلی که محققان تصور می کنند در زمان پیری مغز رخ می دهد عبارتند از:

توده مغزی: کوچک شدن در لوب پیشانی و هیپوکامپ، که نواحی درگیر در عملکرد شناختی بالاتر و رمزگذاری خاطرات جدید هستند، در حدود سن 60 یا 70 سالگی شروع می شود.

تراکم قشر مغز: این موضوع به نازک شدن سطح برآمدگی بیرونی مغز به دلیل کاهش اتصالات سیناپسی اشاره دارد. ارتباطات کمتر ممکن است به پردازش شناختی کندتر مغز کمک کند.

ماده سفید: ماده سفید متشکل از رشته های عصبی میلین دار است که در مجاری بسته شده و سیگنال های عصبی را بین سلول های مغز حمل می کنند. محققان تصور می کنند که میلین با افزایش سن کاهش می یابد و در نتیجه پردازش کندتر و عملکرد شناختی کاهش می یابد.

سیستم های انتقال دهنده عصبی: محققان پیشنهاد می کنند که مغز با افزایش سن پیام رسان های شیمیایی کمتری تولید می کند و این کاهش در فعالیت دوپامین، استیل کولین، سروتونین و نوراپی نفرین است که ممکن است در کاهش شناخت و حافظه و افزایش افسردگی نقش داشته باشد.

در درک مبنای عصبی زوال شناختی، محققان می توانند کشف کنند که کدام درمان ها یا استراتژی ها ممکن است به کاهش یا جلوگیری از زوال مغز کمک کنند.

اکتشافات اخیر در مورد پیر شدن مغز

چندین مطالعه بر روی مغز برای حل معمای پیر شدن مغز در حال انجام است و دانشمندان همچنان در حال اکتشافات جدید هستند.

بخش های زیر برخی از این موارد را با جزئیات بیشتر تشریح می کند.

سلول های بنیادی

در سال 2017، محققان در شهر نیویورک، در یک مطالعه بر روی موش نشان دادند که سلول‌های بنیادی در هیپوتالاموس مغز احتمالاً سرعت پیر شدن در بدن را کنترل می‌کنند.

تزریق سلول‌های بنیادی هیپوتالاموس به مغز موش‌های معمولی پیر و میانسال که سلول‌های بنیادی آنها از بین رفته بود، روند پیر شدن را کند کرد. محققان می گویند که این اولین گام به سمت کاهش روند پیر شدن و درمان بیماری های مرتبط با افزایش سن است.

همچنین ببینید:

آیا مغز شما یک ماهیچه است؟

درمان هایی برای کمک به کاهش روند پیر شدن مغز

محققان چندین عامل را کشف کرده اند که پیر شدن مغز را سرعت می بخشد.

به عنوان مثال، چاقی در میانسالی ممکن است پیری مغز را تا حدود 10 سال تسریع کند، و انواع قند و رژیم غذایی ناسالم با سلامت کمتر مغز مرتبط هستند.

تعدادی از شواهد نشان می دهد افرادی که کمترین کاهش در شناخت و حافظه را تجربه می کنند، همگی دارای عادات خاصی هستند:

داشتن فعالیت بدنی منظم

فعالیت های محرک فکری

فعالیت اجتماعی

مدیریت استرس

داشتن رژیم غذایی سالم

خواب کافی و مناسب

تحقیقات اخیر روش‌های زیادی را نشان می‌دهد که افراد می‌توانند مسئولیت سلامتی خود را بر عهده بگیرند و شاید سرعت پیر شدن مغز خود را کاهش دهند.

ورزش کردن

یکی از مداخلاتی که بارها و بارها برای جلوگیری از زوال ذهنی مرتبط با افزایش سن انجام می شود، ورزش بدنی است.

انجام ترکیبی از تمرینات هوازی و مقاومتی با شدت متوسط ​​حداقل به مدت حداقل 45 دقیقه در هر جلسه در تعداد بیشتری از روزهای هفته می تواند به طور قابل توجهی قدرت مغز را در افراد 50 سال و بالاتر تقویت سازد.

به همین ترتیب، تحقیقات دیگری انجام شد، و نشان داد افراد بالای 50 سال بدون انجام دادن ورزش، در مقایسه با افرادی که در آن شرکت کرده‌اند، کاهش حافظه و مهارت‌های تفکر را در مقایسه با 10 سال پیر شدن در 5 سال تجربه کردند.

اساساً، فعالیت بدنی پیر شدن مغز را تا 10 سال کاهش می دهد.

رقص همچنین ممکن است اثر ضد پیری بر روی مغز افراد مسن داشته باشد. در طی یک مطالعه انجام شده، نشان داده شد که اگرچه ورزش منظم می ‌تواند علائم پیری مغز را کاهش دهد، اما بیشترین اثر در میان افرادی بود که می‌رقصیدند.

موسیقی

محققان نشان دادند که چرا موسیقی به افراد مسن ممکن است کمک کند تا از زوال شناختی مرتبط با افزایش سن جلوگیری کنند و مهارت‌های شنیداری خود را حفظ نمایند.

محققان دریافتند که یادگیری آلات موسیقی امواج مغز را به گونه ای تغییر می دهد که مهارت های شنیداری فرد را بهبود می بخشد.

مصرف رژیم غذایی سالم

یکی از اجزای کلیدی سلامت مغز رژیم غذایی است. در سال 2018، محققان اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 در خون را با پیر شدن سالم مغز مرتبط دانستند.

مطالعه دیگری نیز نشان داده است که مصرف غذاهای موجود در رژیم غذایی مدیترانه ای یا MIND با کاهش خطر مشکلات حافظه در افراد مسن مرتبط است.

تحقیقات نشان داد که افراد میانسال با سطوح بالاتر لوتئین؛ که یک ماده مغذی موجود در سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ و اسفناج و همچنین تخم مرغ و آووکادو است؛ پاسخ های عصبی مشابهی داشتند.

با افزایش سن افراد، کاهش معمولی را تجربه می کنند. با این حال تحقیقات نشان داده است که این فرآیند می تواند زودتر از حد انتظار شروع شود. 

تعداد افراد بزرگسال بالای 65 سال در ایالات متحده در 40 سال آینده بیش از دو برابر خواهد شد و از 40.2 میلیون در سال 2010 به 88.5 میلیون تا سال 2050 خواهد رسید.

اگرچه سؤالات زیادی در مورد پیر شدن مغز باقی مانده است، اما تحقیقات در روشن کردن آنچه برای عملکردهای شناختی و حافظه ما در طول زندگی ما اتفاق می افتد پیشرفت کرده است.

همچنین بر روش‌هایی تأکید می‌کند که از طریق آنها می‌توانیم توانایی‌های ذهنی خود را حفظ کنیم تا کیفیت زندگی خود را با پیشرفت در بزرگسالی بهبود ببخشیم.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday