هذیان چیست؟

اختلال هذیان (Delusional Disorder) یک بیماری روانی است که باعث می شود فرد برای مدت طولانی افکار هذیانی داشته باشد.

فرد مبتلا به اختلال هذیانی افکار هذیانی خواهد داشت که غیر ممکن نیستند اما بر اساس واقعیت نیز نمی توانند باشند. آنها معمولا بر اساس چیزی هستند که ممکن است در زندگی واقعی برای فرد اتفاق بیفتد، مانند کسی که او را دنبال کرده یا فریب دهد.

فرد مبتلا به اختلال هذیانی معمولاً رفتار عجیب و غریبی از خود نشان نمی دهد و هذیان ها اغلب بر توانایی عملکرد آنها تأثیر نمی گذارد.

اختلال هذیان یک بیماری نادر است، تخمین‌ها حاکی از آن است که احتمال مبتلا شدن فرد به آن در طول زندگی به 0.05 تا 0.1% است. این عارضه در بین زنان و مردان به یک اندازه رایج است. همچنین شرایط این نوع اختلال مشابه اسکیزوفرنی است اما با این تفاوت که اغلب دیرتر علائم خود را بروز می دهد.

همچنین ببینید:

چگونه از سلامت روان خود مراقبت کنیم؟

علائم هذیان

فرد مبتلا به این اختلال افکار واهی دارد که با شواهد موجود در تضاد است.

توهمات در این افراد معمولاً عجیب نیست و ممکن است امکان پذیر باشد. با این حال شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد این افکار مبتنی بر واقعیت نیستند.

هذیان های یک فرد اغلب بر تفسیر نادرست یک واقعیت خارجی متمرکز است.

برخی از رایج‌ترین اختلال هذیان عبارتند از:

1. حسادت هذیانی: ممکن است شخصی به اشتباه فکر کند که شریک زندگی او خیانت می کند.
2. رمانتیک: فرد بر این باور است که شخص دیگری عاشق اوست.
3. خود بزرگ بینی: فرد ممکن است ارزش و قدرت خود را بالا ببیند و باور داشته باشد که استعداد یا دانش بالایی دارد.
4. آزار و اذیت: زمانی اتفاق می‌افتد که فرد معتقد است دیگران به او حمله یا علیه او توطئه می‌کنند یا مانع از دستیابی او به اهداف بلندمدت می‌شوند.
5. سوماتیک: فرد ممکن است بر این باور باشد که ظاهر یا عملکرد بدن آنها به شدت غیر طبیعی است.
6. پخش افکار: این نوع به این ایده اشاره دارد که دیگران افکار فرد را درک می کنند.
7. درج اندیشه: ممکن است شخص تصور کند که یک منبع یا موجود خارجی افکار را در ذهن او جای می دهد.
8. عجیب: ممکن است فرد به پدیده ای غیرممکن و بی ارتباط با زندگی عادی اعتقاد داشته باشد.

طبق گفته محققان هذیان های آزاردهنده و حسادت آمیز در مردان و هذیان های عاشقانه و رمانتیک در زنان بیشتر شایع است.

به غیر از وجود هذیان، فرد مبتلا به اختلال هذیان اختلال عملکردی ندارد و رفتار آنها به وضوح عجیب نیست.افراد مبتلا به اختلال هذیان معمولاً توهم یا سایر علائم روان پریشی یا خلقی مشخص ندارند.

علل هذیان چیست؟

علل دقیق اختلال هذیان به خوبی شناخته نشده است. با این حال تحقیقات نشان می دهد که عوامل بیولوژیکی مختلف، از جمله مصرف مواد، برخی بیماری ها و مشکلات عصبی می توانند باعث هذیان شوند.

همچنین نشان می‌دهد که حساسیت مفرط و مکانیسم‌های دفاعی مانند شکل‌گیری واکنش و انکار ممکن است با اختلال هذیانی مرتبط باشد.

سایر مطالعات نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض تروما می تواند با ایجاد دوره های روان پریشی مرتبط باشد.

درمان و پیشگیری از هذیان

درمان اختلال هذیان به طور کلی چالش برانگیز است. پزشکان اغلب از داروهای ضد روان پریشی برای درمان این اختلال و همچنین درمان های روان شناختی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) استفاده می کنند.

با این حال در مورد اثربخشی این درمان ها تردید وجود دارد. محققان یک مطالعه در سال 2015 بیان می کنند که تحقیقات کافی برای ارائه توصیه های مبتنی بر شواهد برای درمان اختلال هذیان وجود ندارد.

آنها همچنین خاطرنشان می‌کنند تا زمانی که مطالعات بیشتر انجام نشود، معقول است که درمان‌هایی که در درمان سایر اختلالات روان‌پریشی مؤثر هستند به افراد مبتلا به اختلال هذیانی ارائه شود.

بیماری های مرتبط و مشابه

چندین بیماری روانی شباهت هایی با اختلال هذیانی دارند. با این حال، تمامی آنها باهم متفاوت هستند. این شرایط مشابه عبارتند از:

1-اسکیزوفرنی

مشخصه اسکیزوفرنی اختلال در فرآیند فکری است. این اختلال روانی همچنین بر ادراک، تعاملات اجتماعی و پاسخگویی عاطفی تأثیر می گذارد. اسکیزوفرنی می تواند شدید و ناتوان کننده باشد.

علائم اسکیزوفرنی شامل موارد زیر است:

• توهمات و اختلالات فکری
• روش های غیر معمول تفکر
• کاهش بیان احساسات
• کاهش انگیزه برای دستیابی به اهداف
• مشکل در روابط اجتماعی
• اختلال حرکتی
• اختلال شناختی

2-اختلال وسواس اجباری (OCD)

OCD یک اختلال طولانی مدت و مزمن است. فرد مبتلا به OCD اغلب افکار و وسواس های مکرر دارد و همچنین ممکن است احساس کند مجبور به تکرار برخی رفتارها می شود.

رفتارهای رایج شامل:

• ترس از میکروب و آلودگی
• افکار ناخواسته در مورد موضوعات تابو، مانند آسیب یا رابطه جنسی
• افکار پرخاشگرانه نسبت به دیگران و خودشان
• در نظر گرفتن ترتیب برای اشیا یا تقارن آنها

رفتارهای تکراری عبارتند از:

• تمیز کردن بیش از حد
• شستن بیش از حد دست ها
• قرار دادن اقلام به ترتیب خاص یا به روشی دقیق و خاص
• بررسی مکرر مانند قفل بودن در
• شمارش اجباری

اگرچه بسیاری از افراد ممکن است اغلب برخی از موارد فوق را تجربه کنند، فرد مبتلا به OCD به طور کلی نمی تواند افکار یا رفتارهای خود را کنترل کند، حتی اگر آنها را بیش از حد تشخیص دهد.

3-افسردگی

افسردگی یک بیماری روانی بسیار شایع و یکی از دلایل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است. افسردگی احساسی بیشتر از غمگینی یا ناراحتی است. این یک مسئله جدی سلامت روان است که نیاز به درک و مراقبت پزشکی دارد.

علائم رایج افسردگی عبارتند از:

• تغییرات در خواب و اشتها
• ناتوانی در تمرکز
• از دست دادن انرژی و عدم علاقه به فعالیت ها
• احساس ناامیدی
• افکار گناهکار بودن
• دردهای جسمی
• افکار خودکشی
• افکار هذیانی گاهی ممکن است با اپیزودهای متفاوت رخ دهند.

4-اختلال دوقطبی

فرد مبتلا به اختلال دوقطبی می تواند تغییرات غیرعادی در خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت و تمرکز را تجربه کند. این وضعیت همچنین می تواند بر توانایی فرد در انجام وظایف تأثیر بگذارد.

علائم شایع اختلال دوقطبی عبارتند از:

• دوره های احساسات شدید؛ شیدایی و افسردگی
• تغییرات در الگوهای خواب
• تغییرات در سطوح فعالیت
• رفتارهای نامشخص، معمولاً بدون شناخت اثرات مضر یا نامطلوب آنها

برخی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند هر دو علائم شیدایی و افسردگی را به طور همزمان تجربه کنند. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی شدیدتر نیز می تواند علائم روان پریشی را تجربه کند که می تواند شامل توهم یا هذیان باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر فرد یا یکی از نزدیکانش دچار هذیان باشد، باید در اسرع وقت از یک متخصص واجد شرایط کمک پزشکی بگیرد. مداخله زودهنگام و حمایت از سلامت روان می تواند تأثیر مثبتی بر شرایط فرد داشته باشد.

همچنین ببینید:

داشتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا ممکن است به کاهش خطر افسردگی کمک کند!

خلاصه کلی

اختلال هذیانی یک بیماری روانی است که باعث ایجاد افکار هذیانی در فرد می شود. به طور کلی این توهمات بیش از حد عجیب و غریب یا غیر واقعی نیستند. با این حال آنها بر اساس یک تفسیر نادرست از واقعیت هستند.

اغلب موارد شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد این افکار ریشه در واقعیت ندارند.

اغلب هذیان‌هایی که ممکن است فرد تجربه کند شامل این باور است که کسی علیه او توطئه می‌کند، شیفته او می‌شود یا به او خیانت می‌کند.

هذیان می تواند به دلیل سایر مشکلات سلامت روان مانند اسکیزوفرنی نیز رخ دهد. اگر فرد یا یکی از نزدیکان او دچار هذیان باشد، باید فوراً به دنبال کمک پزشکی باشد.

پزشکان اغلب از داروهای ضد روان پریشی و درمان های روان شناختی برای درمان اختلال هذیان استفاده می کنند.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday

delusional-disorder