ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که نقش های مهمی در بدن دارد از جمله حفظ سلامت استخوان ها ، دندان ها و مفاصل و کمک به عملکرد سیستم ایمنی بدن.

این ویتامین در برخی از غذاها یافت می شود اما در اثر قرار گرفتن در معرض آفتاب نیزتوسط بدن تولید می شود.

هنگامی که پوست بدن در معرض تابش اشعه ماوراء بنفش خورشید (UVB) قرار می گیرد ، بدن مشتقات کلسترول را به ویتامین D. تبدیل می کند. در واقع  مشخص شده است که هر سلول و بافت درون بدن دارای گیرنده پروتئینی ویتامین D است.

با این وجود ، اکثر ما از جمله بیماران زیادی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند کمبود ویتامین D داریم ، و این به دلیل محدود بودن زمانهایی ست که در معرض نور خورشید قرار میگیریم.

همچنین ببینید:

آیا اگر دیابت دارید می توانید ذرت بخورید؟

کمبود ویتامین

علائم کمبود ویتامین D می تواند از درد استخوان و ضعف عضلانی گرفته تا افسردگی و ضعف سیستم ایمنی بدن نمود پیدا کند ، و کمبود طولانی مدت این ویتامین می تواند منجر به چاقی ، فشار خون بالا ، پسوریازیس ، پوکی استخوان ، خستگی مزمن ، بیماری آلزایمر ، سرطان و دیابت نوع 2 شود.

قرار گرفتن  پوست در معرض آفتاب به مدت 15-20 دقیقه می تواند به افزایش تولید ویتامین D  در بدن شما کمک کند و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت و سایربیماری های جدی را کاهش می دهد.

از طرف دیگر ، شما می توانید از طریق مکمل های غذایی و غذاهایی مانند آجیل ، روغن ماهی ، تخم مرغ ، شیر و برخی غلات غنی شده ، میزانی ویتامین  D به صورت  روزانه دریافت کنید.

اثرات بر روی دیابت

اعتقاد بر این است که ویتامین D به بهبود حساسیت بدن به انسولین – هورمون مسئول تنظیم قند خون – کمک می کند و بنابراین خطر ایجاد مقاومت به انسولین که پیشساز دیابت نوع ۲ است را کاهش می دهد .

برخی دانشمندان همچنین معتقدند که این ویتامین ممکن است به تنظیم تولید انسولین در لوزالمعده نیز کمک کند.

سطح ویتامین D در حالت ایده آل باید بین 20-56 نانوگرم در میلی لیتر (50-140 نانومول در لیتر) باشد ، و هر موردی که دارای میزانی پایین تر از 20 نانوگرم در میلی لیتر ازاین ویتامین است در واقع دچار کمبود ویتامین D میباشد.

و مشخص شده است که افزایش مقدار ویتامین D در بدن شما به حدود 60-80 نانوگرم در میلی لیتر می تواند به کنترل سطح قند خونتان کمک کند ، که این  امر برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است.

*توجه داشته باشید: سطح میزان ویتامین D از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تنها راه برای اطمینان از اینکه میزان ویتامین D بدن شما در حالت طبیعی قرار دارد یا خیر، درخواست آزمایش خون 25-هیدروکسی ویتامین D یا 25 (OH) D از پزشک معالج است. در حالت ایده آل میزان ویتامین D خون شما باید 25 OH 60ng / ml باشد.

سایر مزایا

علاوه بر کمک به کنترل گلیسمی ، افزایش میزان ویتامین D  در بدن شما می تواند:

کمک به کاهش وزن :  مطالعات نشان داده اند که خوب بودن وضعیت ویتامین D به کاهش سطح هورمون پاراتیروئید (PTH) کمک می کند ، که در دراز مدت ممکن است باعث کاهش وزن و کاهش خطر چاقی شود که یکی از مهمترین عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 است.

تنظیم اشتها : ویتامین D می تواند سطح هورمون لپتین بدن شما را کنترل کند ٬که این هورمون  میزان چربی بدن را کنترل  و احساس سیری را برانگیخته میکند و در نتیجه کاهش احساس گرسنگی را در شما ایجاد می کند.

کاهش چربی شکم : افزایش ویتامین D می تواند به پایین آمدن سطح کورتیزول یعنی هورمون استرس تولید شده در غدد فوق کلیوی کمک کند. کورتیزول در یکسری کارکردهای مهم بدن نقش دارد ، از جمله واکنش بدن به استرس و تنظیم فشار خون. اما بیشتر و طولانی تر بودن سطح این هورمون در خون می تواند منجر به افزایش چربی شکمی (یا احشایی) شود  که با بروز بیماری های مختلفی از جمله دیابت نوع 2 مرتبط است.

انواع ویتامین D

دو شکل از این ویتامین وجود دارد: ویتامین D2 و ویتامین D3

ویتامین D2 یک نسخه مصنوعی به نام ergocalciferol است که ماندگاری کوتاه تری دارد ، در حالی که ویتامین D3 (که با نام کلکالسیفرول نیز شناخته می شود) همان ویتامین D است که بدنبال قرار گرفتن در معرض اشعه UVB توسط بدن تولید می شود.

مطالعات نشان داده اند که ویتامین D3 بیش از سه برابر ویتامین D2 مؤثر است ، اما بیشتر محصولاتی که کلمات "منبع خوب ویتامین D" یا "غنی از ویتامین D" را در برچسب های خود دارند حاوی ویتامین D بی نهایت ضعیف وکمی هستند.

بنابراین هنگام خرید مواد غذایی یا مکمل های سرشار از ویتامین D ، اطمینان حاصل کنید که هر محصول حاوی کدام نوع از ویتامین D است.

از کجا می توانیم مکمل های جانبی ویتامین D را خریداری کنیم؟

مکمل های ویتامین D و یا قطره های ویتامین D حاوی ویتامین D (برای استفاده کودکان خردسال) در بیشتر داروخانه ها ، سوپر مارکت ها و خرده فروشان مواد غذایی بهداشتی در دسترس است.

بیشتر مولتی ویتامین ها مقدار روزانه 400 واحد بین المللی (IU) را تأمین می کنند ، اگرچه برخی تولید کنندگان شروع به ارائه محصولاتی با 1000 ، 2000 و حتی 5000 IU در روزنیز کرده اند.

*توجه داشته باشید:  قبل از افزایش مصرف ویتامین D ، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که دوز مورد مصرف شما برایتان بی خطر است و با داروهای استاندارد دیابتتان در تعامل  و تداخل نیست.

برخی از منابع ویتامین D:

ماهی (سالمون)

قارچ

شیر غنی شده

توفو غنی شده

ماست غنی شده

غلات صبحانه غنی شده

آب پرتقال غنی شده

گوشت خوک

تخم مرغ

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .