آیا ممکن است انسولین خوراکی یک روز تبدیل به گزینه‌ای برای درمان شود؟

دیابت نوع ۱ و در بسیاری از موارد دیابت نوع ۲ با تزریق انسولین درمان می‌شوند. برای دهه ها این تزریق ها تنها راه رساندن انسولین بوده اند. شاید تعجب کنید که چرا راه ساده تری برای دادن انسولین ساخته نشده است؟

حقیقت این است که، بیش از ۸۰ سال است که دانشمندان و محققان در تلاشند نوعی انسولین را تولید کنند که قابل بلع و مصرف خوراکی باشد. شرکت های دارویی، سازمان های دولتی و دانشگاه ها تحقیقات گسترده‌ای را به امید توسعه این هدف بزرگ در درمان دیابت انجام داده اند. و اما اکنون ما در این فرآیند کجا ایستاده‌ایم؟

چرا انسولین خوراکی؟

اگر به هر نوع دیابت مبتلا هستید، حفظ سطح قند خون در محدوده هدف بسیار حیاتی است. عدم انجام این کار بروز خطرات جدی برای سلامتی مانند ایجاد نابینایی، بیماری قلبی، بیماری کلیوی و آسیب عصبی را فزایش می‌دهد.

برای اینکه سطح قند خون خود را در یک محدوده امن نگه دارید، باید برنامه درمانی دیابت خود را دنبال کنید. برای بسیاری از افراد دیابتی، بخشی از این برنامه شامل تزریق انسولین نیز می‌شود. این تزریق ها ممکن است ناخوشایند باشند، برای خود‌ تزریقی نیاز به آموزش دارید و ممکن است لازم باشد که این کار چندین بار در روز انجام شود. و البته این کار شامل سوزن هایی می‌شود که خیلی ها دوست‌شان ندارند. به همه این دلایل، بسیاری از افراد برنامه درمانی دیابت خود را دنبال نمی‌کنند، که این موضوع می‌تواند منجر به بروز عوارض شدید شود.

همچنین ببینید:

خواص قیسی برای دیابت

بنابراین، این ایده که بتوانید دوز انسولین خود را با بلعیدن ساده یک قرص دریافت کنید، نظر بسیاری از افراد را جلب می‌کند. پزشکان بر این باورند که سهولت استفاده از قرص می‌تواند افراد بیشتری را به شروع و حفظ روال موفقیت آمیز انسولین درمانی سوق دهد. و این موضوع می‌تواند به کنترل بهتر دیابت در این افراد منجر شود‌.

انسولین خوراکی چگونه کار می‌کند؟

با استفاده از انسولین تزریقی، از سوزن برای تزریق انسولین به بافت چربی زیر پوست استفاده می‌شود. از آنجا انسولین به جریان خون شما وارد می‌شود و به گردش عمومی در بدن شما می پردازد و سپس به کبد می رود.

از طرف دیگر، انسولین خوراکی از طریق سیستم هضم شما حرکتش در بدن را آغاز می‌کند. این ماده از طریق روده ها وارد جریان خون شما می‌شود. از روده ها، به ورید حفره‌ای شما که رگ خونی است که به کبد شما متصل می‌شود وارد می‌شود. سپس انسولین مستقیماً به کبد شما منتقل می‌شود، جایی که گلوکز (قند خون) در آن ذخیره می‌شود.

روند استفاده از انسولین خوراکی بیشتر از انسولین تزریقی از حرکت انسولین طبیعی در بدن تقلید می‌کند. انتقال سریع انسولین به داخل کبد می‌تواند به بدن در جذب و استفاده بهتر از گلوکز کمک کند. این می‌تواند به این معنی باشد که انسولین سریع‌تر کار می‌کند. این همچنین می‌تواند به معنای کاهش خطر تجمع انسولین اضافی در خون شما باشد، که می‌تواند منجر به کاهش خطر هیپوگلیسمی (افت قند خون) شود.

پس چرا هنوز انسولین خوراکی نداریم؟

ما هنور نتوانسته‌ایم نوعی انسولین خوراکی بسازیم که بتواند در دستگاه گوارش آسیب نبیند. اسید های موجود در معده شما قبل از رسیدن انسولین خوراکی به کبدتان آن را تجزیه می‌کنند. این بدان معناست که این انسولین تا رسیدن به کبد دیگر موثر نیست.

علاوه بر این، بدن شما در جذب انسولین از روده مشکل دارد. لایه مخاط روده ضخیم است و مطالعات نشان داده است که فقط مقادیر کمی انسولین از این لایه عبور کرده و به جریان خون شما منتقل می‌شود. در نتیجه، برخی از محققان معتقدند که دوز های بالای انسولین برای موثر واقع شدن آن به شکل خوراکی لازم است.

آزمایشات بالینی زیادی بر روی انسولین خوراکی انجام شده است، اما هیچ آزمایشی در آزمایشگاه در این زمینه با موفقیت به نتیجه نرسیده است. ولی خبر خوب این است که هیچ یک از این آزمایشات خطرات عمده‌ای را در اثر مصرف انسولین خوراکی برای سلامتی و در در مقایسه با انسولین تزریقی نشان نداده اند.

با این حال، محققان نگران هستند که انسولین خوراکی می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد. دلیل این امر آن است که مقادیر زیادی انسولین برای اثرگذاری آن از طریق دستگاه گوارش مورد نیاز است. انسولین یک ماده تقویت کننده رشد است و مقادیر زیادی از آن می‌تواند باعث رشد سلول های سرطانی شود. با این وجود، نتیجه نهایی این است که هیچ ارتباط مستقیمی بین انسولین خوراکی و سرطان وجود ندارد.

انسولین خوراکی یک واقعیت است: مسئله فقط مربوط به زمان محقق شدن آن است. درک اینکه تزریق انسولین باید بخشی از زندگی روزمره شود می‌تواند برای بسیاری از بیماران دیابتی بسیار آزار دهنده باشد.

تزریق زمان می‌برد، برنامه های روزانه را قطع می‌کند و از نظر بسیاری از افراد ناخوشایند است.

کودکان یا نوجوانانی که به تزریق روزانه انسولین نیاز دارند، ممکن است دریابند که این موضوع تا حد بسیار زیادی بر سبک زندگی روزمره آنها تأثیر می‌گذارد.

بدیهی است که اولویت در رساندن انسولین به بیمار در اطمینان از سالم بودن آن به هنگام ورودش به جریان خون است.

روش های جایگزین تحویل انسولین:

بسیاری از روش های جایگزینی دریافت انسولین از طریق تزریق بر روی یک هدف مشترک کار می‌کنند. یعنی توانایی تولید انسولین خوراکی. اما واقعیت این است که انسولین توسط آنزیم های گوارشی تجزیه می‌شود و معمولاً برای استفاده از اثر بخشی آن به صورت خوراکی باید مقدار قابل توجهی از آن مصرف شود.

علاوه بر این، نمی‌توان از رسیدن درست و به موقع انسولین به بدن فرد در صورت خوراکی بودنش اطمینان حاصل کرد. چرا که محیط معده بسیار پیچیده است و خیلی چیز ها در آن قابل پیشبینی نیستند.

همچنین ببینید:

آیا ملون برای بیماران دیابتی مفید است؟

این راه حل زمانی به عرصه وقوع می‌پیوندد که یک شرکت تحقیقاتی دارویی بتواند قرصی بسازد که در آن انسولینی وجود داشته باشد که قادر به عبور از دیواره معده باشد.

بینی، دهان و ریه ها

سه منطقه هدف اصلی در ابداع سیستم های جایگزین دریافت انسولین مد نظر هستند:

دماغ

دهان

ریه ها

تحویل انسولین از طریق بینی

رساندن انسولین به مجرای هوایی فوقانی بینی مشکلات زیادی به همراه دارد، در درجه اول این که سیستم جا‌ به‌ جایی در بینی بیش از حد پیچیده است و برای رسیدن به منطقه مورد نظر به مقادیر بسیار زیاد و گران انسولین نیاز داریم.

تحویل انسولین از طریق ریه ها

دریافت انسولین از داخل ریه ها روشی نویدبخش است: انسولین می‌تواند از طریق دیواره های نازک ریه مستقیماً وارد جریان خون فرد شود.

تحویل انسولین از طریق دهان

ساخت انسولین خوراکی موثر، به دلیل بالا بودن ضخامت دیواره معده بسیار دشوار است.

انجام تحقیقات در زمینه‌ی تولید انسولین خوراکی بسیار هزینه‌بر است.

این موضوع به هیچ وجه مانعی نیست که نشود آن را از میان برداشت، اما یک مانع بسیار پیچیده و پرهزینه است. تنها چند شرکت در سراسر جهان آن هم به صورت مستقل به فکر یافتن و ایجاد مکانیسم های موثر برای رساندن انسولین از طریق دهان هستند و بسیاری از شرکت های بزرگ دارویی در مرحله تحقیق و بررسی هستند.

قرص انسولین و ماده‌ی استنشاقی انسولین، هر دو تولید شده اند. هر کدام از آنها سطح اثرگذاری متفاوتی دارند. دستگاه های استنشاقی انسولین هنوز بسیار مناسب و کار آمد نیستند.

تصور می‌شود که می‌توان انسولین خوراکی ساخت که از طریق باکال (از طریق دیواره گونه ها) جذب شود. با این روش می‌توان انسولین را به صورت دست نخورده و به دور از تجزیه شدن به جریان خون وارد کرد.

آزمایش انسولین خوراکی روی حیوانات

داده های بدست آمده از طریق آزمایش انسولین خوراکی بر روی حیوانات نتایج بسیار مثبتی به همراه داشته است.

در سال ۲۰۰۳ دیابتی کر گزارشاتی از یک مطالعه کوچک منتشر کرد که به نظر می‌رسید انسولین خوراکی به اندازه انسولین تزریقی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ موثر است.

بدیهی است که شرکت های دارویی به دست آوردن توانایی تولید انسولین خوراکی برای داشتن سهم گسترده‌ای از بازار علاقه مند هستند و بنابراین سرمایه گذاری در تحقیقات قابل توجه و مستمر است.

و در کل می‌توان گفت که بررسی ها بر وجود پیشرفت های اخیری در تولید فرمولاسیون های تحویل انسولین خوراکی تأکید دارند و بر مطالعات و نتایج حاصل از آنها و پیامد های کلیدی مطالعات انجام شده بر روی فرمولاسیون خوراکی انسولین تا به امروز تمرکز دارند. علاوه بر این، بررسی ها اثر پیشرفت، برنامه ها و محدودیت های فن آوری ها را در رساندن انسولین به محل مورد نظر در بدن افراد از طریق تجویز خوراکی تجزیه و تحلیل نیز می‌کنند.

توجه: مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد. از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست.

منابع:

diabetes

www.healthline