چه چیزی باعث بوی بد دهان می شود؟

در بیش از 90٪ افراد مبتلا به بوی بد دهان، علت منشا شامل بهداشت نامناسب دندان است که منجر به بیماری لثه می شود.

هنگامی که فرد دندان های خود را به درستی تمیز نمی کند، باکتری ها ذرات غذایی موجود در دهان را تجزیه می کنند و ترکیبات گوگردی تولید می کنند که بوی نامطبوع ایجاد می شود.

علاوه بر این، باکتری ها یک لایه چسبنده از باکتری به نام پلاک ایجاد می کنند. پلاک می تواند در زیر خط لثه گسترش یافته و رشد کند.  سمومی که باکتری‌ها تولید می‌کنند، لثه‌ها را تحریک کرده، باعث التهاب شده و بافت‌های لثه را تجزیه و از بین می‌برند که در آخر سبب بوی بد دهان می شوند.

سایر دلایل بوی بد دهان عبارتند از:

• بیماری های تنفسی
• عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی
• فیبروز سیستیک
• سرطان خون
• زخم معده
• فتق هیاتال
• قاعدگی زنان
• داروهای خاص
• سیگار کشیدن
• الکل
• اختلالات متابولیک

آیا اختلالات متابولیک باعث بوی بد دهان می شود؟

برخی از اختلالات متابولیک باعث بوی بد دهان می شوند، از جمله:

• تری متیل آمین (TMA)
• دیابت
• بیماری مزمن کلیه (CKD)
• بیماری کبد
• فنیل کتونوری (PKU)
• هیپرمتیونینمی

این اختلالات ممکن است به دلیل مشکلات مختلف روده، خون یا کبد باعث بوی بد دهان شوند. افراد مبتلا به هالیتوزیس اغلب در مقایسه با افرادی که این مشکل را ندارند، غلظت اوره و اوریک اسید بزاقی بالاتری دارند.

همچنین ببینید:

تاثیر التهاب لوزه، بر بوی بد دهان

متابولیسم فرآیند ضروری بدن برای ایجاد انرژی از غذا است. غذا از مواد مغذی تشکیل شده است که مواد شیمیایی دستگاه گوارش به قندها و اسیدها جهت سوخت تجزیه می شود.

اختلالات متابولیک واکنش های شیمیایی طبیعی را مختل می سازد. به عنوان مثال، برخی از اختلالات متابولیک بر تجزیه اسیدهای آمینه تأثیر می گذارد، در حالی که برخی دیگر بر تجزیه کربوهیدرات ها یا چربی ها تأثیر می گذارد.

بنابراین فرد مبتلا به اختلال متابولیک ممکن است مقدار زیادی یا خیلی کم از برخی مواد داشته باشد. این عدم تعادل می تواند باعث ایجاد مواد خاصی در مایعات بدن شود که منجر به بوی بد دهان می شود.

TMA

پزشکان سندرم بوی ماهی TMA نیز می‌نامند زیرا باعث می‌شود بدن بوی ماهی را در ادرار، عرق، نفس و مایعات آزاد کند.

افراد مبتلا به TMA نمی توانند ترکیب تری متیل آمین را از برخی غذاها تجزیه کنند. در افراد بدون این نوع اختلال، بدن تری متیل آمین را به د تری متیل آمین اکسید می کند.

هیپرمتیونینمی

افراد مبتلا به این اختلال متابولیک ژنتیکی دارای جهش در ژن های MAT1A، GNMT یا AHCY هستند.

برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است دارای مشکلات عصبی، مشکلات کبدی و تنفس، عرق یا ادراری باشند.

این بو به این دلیل است که بدن نمی تواند اسید آمینه خاصی به نام متیونین را در خون تجزیه کند. در نتیجه متیونین تجمع یافته و باعث ایجاد بو می شود.

همچنین ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که فرد مبتلا به بیماری کبدی است یا مقادیر زیادی پروتئین مصرف کرده است.

دیابت

اگر فرد نتواند دیابت خود را به طور موثر کنترل کند، سطوح بالای گلوکز می تواند باعث رشد باکتری های مضر شود. آنها در ترکیب با غذا، یک لایه چسبناک به نام پلاک تولید می کنند که می تواند منجر به بیماری لثه و بوی بد دهان شود.

علاوه بر این از آنجایی که افراد مبتلا به دیابت با انسولین مشکل دارند، سلول ها ممکن است گلوکز مورد نیاز برای انرژی را دریافت نکنند.  هنگامی که این اتفاق می افتد، بدن شروع به سوزاندن چربی کرده و ترکیباتی به نام کتون تولید می کند. این موارد ممکن است در خون و ادرار تجمع یافته و باعث بوی بد دهان شوند.

اگر فرد مبتلا به دیابت متوجه بو شد، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشد، زیرا می تواند نشان دهنده کتواسیدوز دیابتی باشد، یک وضعیت کلی خطرناک و کشنده.

همچنین ببینید:

ارتباط بین دیابت و بوی بد دهان!؟

 CKD

افراد مبتلا به نارسایی کلیه ممکن است دچار بوی بد دهان شوند. وقتی کلیه ها از کار می افتند، نمی توانند به طور موثر متابولیت اوره را از طریق ادرار دفع کنند و در خون و بزاق تجمع می یابد. سپس بدن اوره را به آمونیاک تبدیل می کند و باعث ایجاد طعم تلخ در دهان و بوی بد دهان می شود.

بیماری کبد

یکی از علائم بیماری کبد وجود ترکیبات آلی فرار در تنفس است. اگر نفس فرد بوی تند داشته باشد، نشان می‌دهد کبد او مواد سمی را فیلتر نمی‌کند که این خود نشان‌دهنده بیماری کبدی است.

PKU

 PKUیک بیماری ژنتیکی است که باعث می شود بدن قادر به تجزیه اسید آمینه فنیل آلانین نباشد.

این عارضه هر سال از هر 10000 تا 15000 نوزاد متولد شده در ایالات متحده، 1 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. پزشکان بلافاصله پس از تولد نوزادان را از نظر PKU غربالگری می کنند.

درمان و مدیریت بوی بد دهان

هیچ گزینه جهانی برای درمان و مدیریت بوی بد دهان وجود ندارد.  اگرچه بهداشت خوب دهان ممکن است به طور موقت موثر واقع گردد، اما مشکل اساسی را حل نمی کند. بنابراین در صورت امکان، اولین قدم باید درمان بیماری ایجاد کننده بوی بد دهان باشد.

اگر متابولیت ها باعث بوی بد دهان شوند، افراد ممکن است علائم خود را با انجام مراحل زیر کنترل کنند:

• کاهش مصرف غذاهایی که باعث ایجاد بو می شوند
• اجتناب از تاخیر در حرکات روده برای به حداقل رساندن مدت متابولیسم گوارشی و جذب متابولیت ها
• درمان یبوست، در صورت لزوم
• استفاده از درمان های پروبیوتیک و پری بیوتیک برای تغییر ترکیب باکتریایی روده به ترکیبی که متابولیت های کمتری تولید می کند.
• افزایش مصرف آب برای کمک به دفع متابولیت ها از طریق ادرار

روش دقیق بستگی به این دارد که کدام متابولیت ها باعث ایجاد مشکل شده اند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر فرد متوجه شد که نفسش بوی نامطبوعی دارد که از بین نمی رود، باید با پزشک صحبت کند.

پزشک می تواند علل شایع مانند بیماری لثه، عفونت دستگاه ادراری یا واژینوز باکتریایی را رد کند.

خلاصه کلی

مجموعه ای از اختلالات متابولیک می تواند باعث بوی بد دهان شود.  این موارد شامل دیابت، بیماری مزمن کلیوی و بیماری کبد است. برخی اختلالات ژنتیکی، از جمله TMA و هیپرمتیونینمی نیز ممکن است باعث بوی بد دهان شوند.

این شرایط ممکن است باعث تجمع متابولیت ها در بزاق شده و در آخر منجر به بوی بد دهان گردد.

اقدامات خوب بهداشت دهان و دندان و در صورت امکان، رسیدگی به مشکل بسیار حائز اهمیت است. افراد همچنین می توانند از برخی غذاها اجتناب کنند، آب بیشتری بنوشند و از درمان های پروبیوتیک و پری بیوتیک برای متعادل کردن مجدد باکتری های روده استفاده کنند.

فرد مبتلا به دیابت در صورت داشتن بوی بد دهان، باید فوراً با پزشک مشورت کند. این بو می تواند نشان دهنده یک عارضه جدی دیابت به نام کتواسیدوز دیابتی باشد.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

medicalnewstoday