وزن ایده آل را چطور پیدا کنیم؟

هیچ فرمول کامل و ثابتی جهت پیدا کردن وزن مناسب برای بدن وجود ندارد. در واقع افراد ممکن است با وزن، شکل و اندازه های مختلف؛ بدنی سالم داشته باشند.

یک وزن که برای شما ایده آل محسوب می شود ممکن است برای فرد دیگر مناسب و مطلوب واقع نگردد. داشتن عادت سالم در زندگی مانند رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم و همچنین پذیرش شرایط بدنی مانند قد و وزن، بهترین و مناسب ترین معیار برای سلامت شما محسوب می شود؛ تا اینکه به عدد نمایش داده شده بر روی ترازو توجه نمایید.

با این حال باید بدانید که شرایط افراد مختلف، متفاوت بوده و بازه ی وزن سالم هر فرد متغیر می باشد. اندازه گیری های دیگر مانند سایز دور کمر را نیز باید در نظر گرفت.

در صورتی که هدف شما کاهش وزن باشد؛ باید در این زمینه از پزشک جهت رسیدن به وزن ایده آل کمک بگیرید. پزشک جهت تعیین وزن مناسب شما چندین موارد را در نظر می گیرد از جمله سن، جنسیت، توده عضلانی بدن، توده استخوانی و سبک زندگی.

همچنین ببینید:

خواب کافی و ارتباط آن با کاهش وزن

شاخص توده بدنی یا  BMI

شاخص توده بدنی(BMI)  یک محاسبه تقریبی است که جهت پیش بینی میزان چربی بدن بر اساس قد و وزن استفاده می شود. اعداد BMI از کم تا زیاد متغیر بوده و به چند دسته تقسیم می شوند:

•  <19: کمبود وزن
•   19تا 24: طبیعی
•   25تا 29: اضافه وزن
•   30تا 39: چاق
•   40یا بالاتر: چاقی شدید (بیماری)

داشتن BMI بالا خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش می دهد، از جمله:

• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• سنگ کیسه صفرا
• دیابت نوع 2
• مشکلات تنفسی
•  انواع خاصی از سرطان

مشکلات مربوط به BMI

استانداردهایی که برای BMI در نظر گرفته می شوند ثابت بوده و این موضوع برای تمامی افراد بازه ثابت و مشخصی را در نظر می گیرد و دیگر فاکتورها را مهم نمی داند.

افراد مسن توده عضلانی خود را به مرور از دست می دهند، بنابراین بیشتر وزن بدن آنها از چربی ناشی می شود. جوانان و ورزشکاران ممکن است به دلیل عضلات قوی و استخوان های متراکم وزن بیشتری داشته باشند. این واقعیت‌ها می‌توانند عدد BMI را تغییر دهند.

زنان بیشتر از مردان توده چربی در بدن دارند و این در حالی می باشد که استانداردهای یکسانی در BMI در نظر گرفته شده است.

نسبت دور کمر به دور باسن

ترکیب بدن و اینکه چربی های بدن در کجا بیشتر ذخیره شده اند، بیشتر از وزن بدن می توانند شرایط بدنی را در زمینه سلامتی تخمین بزنند. افراد با داشتن چربی بیشتر در اطراف کمر نسبت به افراد با داشتن چربی در اطراف باسن؛ بیشتر در معرض بیماری های مزمن قرار دارند. محاسبه نسبت دور کمر به باسن WHR گفته می شود.

در حالت ایده آل، دور کمر باید کمتر از دور باسن باشد. هرچه WHR بیشتر باشد، خطر مشکلات مربوط به سلامتی بیشتر است.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) نسبت WHR بالای 0.90 در مردان و 0.85 در زنان به عنوان چاقی شکمی در نظر گرفته می شود. افراد با قرار گرفتن در این وضعیت درصد ابتلا به بسیاری از بیماری ها در او افزایش می یابد.

برخی کارشناسان بر این باورند که نسبت WHR در ارزیابی ریسک هایی که برای سلامتی وجود دارد، دقیق تر از BMI است. مطالعه‌ای در سال 2015 که بر روی بیش از 15000 فرد بزرگسال انجام شد، نشان داد که افراد با BMI طبیعی اما WHR بالا، بیشتر در معرض خطر مرگ زودرس قرار گرفتند؛ این موضوع اغلب در مردان مشاهده می شود.

نتایج این مطالعه به این منظور است که مردان با شاخص توده بدنی نرمال، ممکن است دارای اضافه وزن در نواحی کمر باشد. تجمع چربی و اضافه وزن در این قسمت سبب افزایش ابتلا به بیماری ها خواهد شد.

این مطالعه فقط ارتباط بینWHR  و مرگ زودرس را مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه اینکه چرا چربی نواحی شکم می تواند برای افراد پرخطر باشد، مورد بررسی قرار نگرفت. اگر نسبت WHR برای بدن بالا باشد ممکن است نیاز فوری به رژیم غذایی و بهبود سبک زندگی را نشان دهد.

با این حال معیار WHR روش مناسبی جهت بررسی وزن برای تمامی افراد از جمله کودکان، زنان باردار و افراد با قد کوتاه ‌تر از حد متوسط، نمی باشد.

نسبت دور کمر به قد

اندازه گیری نسبت دور کمر به قد یکی دیگر از معیارهایی است که بر اساس آن می توان چربی اضافه اطراف نواحی میان تنه را بررسی کرد.

اگر اندازه دور کمر بیش از نیمی از قد باشد، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی مانند مشکلات قلبی عروقی و مرگ زودرس باشید. به عنوان مثال یک فرد با قد 180 سانتیمتر به طور ایده آل باید دور کمر او کمتر از 90 سانتیمتر باشد.

یک مطالعه کوچک در سال 2017 از مردان و زنان بالغ نشان داد که نسبت دور کمر به قد ممکن است شاخص بهتری برای چاقی نسبت به BMIباشد. تحقیقات بیشتری جهت مقایسه تعداد بیشتری از افراد از جمله تنوع بیشتر در سن مورد نیاز است.

درصد چربی بدن

از آنجایی که نگرانی واقعی در مورد وزن بدن مربوط به سطوح ناسالم چربی بدن است، بهتر است درصد چربی بدن را محاسبه کنید. راه های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد، اما بهترین روش مراجعه به پزشک است.

می توان از روش های خانگی جهت تعیین درصد چربی بدن نیز استفاده کرد، اما پزشکان روش های دقیق تری در این زمینه دارند. همچنین برخی محاسبات وجود دارد که از اطلاعاتی مانند BMI و سن برای پیدا کردن درصد چربی بدن استفاده می کنند، اما دقیق نیستند.

به خاطر داشته باشید که چربی زیر پوست چندان نگران کننده نیست. چربی های مضر اغلب در اطراف اندام های بدن ذخیره می شوند.

این چربی ها سبب افزایش فشار و منجر به التهاب در بدن می شود. به این منظور اندازه‌گیری دور کمر و شکل بدن ممکن است ساده‌ترین و مفیدترین روش جهت میزان چربی بدن باشد.

همچنین ببینید:

آیا پاپایا می تواند به کاهش وزن کمک کند؟

کمر و شکل بدن

مطالعات نشان می دهد که چربی اضافی شکم خطرناک تر از چربی است که به طور یکنواخت در کل بدن پخش می شود. تمام اندام های حیاتی در مرکز بدن تحت تاثیر وجود چربی بیش از حد شکم قرار می گیرند.

ژنتیک بر مکان و نحوه ذخیره چربی بدن افراد تأثیر می گذارد. اگرچه ژنتیک را نمی توان کنترل کرد، اما همچنان با تغذیه سالم و ورزش منظم می توان چربی های ذخیره شده را در بدن کنترل کرد.

در کل مردان بیشتر در معرض چربی بدن در اطراف کمر هستند و اندازه‌ دور کمر آنها زیاد است. اما با افزایش سن زنان به ویژه پس از یائسگی، هورمون ها باعث می شوند وزن بیشتری در اطراف کمر اضافه گردد.

نتیجه کلی

هیچ روش کامل و دقیقی برای تعیین وزن ایده آل وجود ندارد، زیرا وزن مناسب هر فرد به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل سن، جنسیت و نحوه توزیع چربی در کل بدن است.

برخی شرایط مانند بارداری می‌تواند استخوان‌ها و ماهیچه‌ها را سنگین‌تر کرده و در نتیجه وزن نیز افزایش می یابد. در این شرایط وزن مناسب برای بدن ممکن است بسیار بیشتر از چیزی باشد که انتظار دارید. بهتر است در این زمینه با متخصص مشورت کنید.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthline