دیابت نوع ۱ چیست؟ علایم، تشخیص و درمان
دیابت نوع 1 بیماری است که در آن انسولین کافی در پانکراس تولید نمی شود و همین موضوع باعث افزایش قند خون در افراد میشود....
دیابت نوع ۱ چیست؟
دیابت نوع ۱ شرایطی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما سلول های تولید کننده ی انسولین در پانکراس تان را از بین می برد. به این سلول های تولید کننده ی انسولین سلول های بتا می گویند. این بیماری معمولاً در کودکان و نوجوانان و جوانان تشخیص داده می شود ، بنابراین در گذشته دیابت نوجوانان نیز نامیده می شد.
بیماری که دیابت نوع ۲ نامیده می شود نیز مانند دیابت نوع ۱ است، اما سلولهای بتای شما به جای سیستم ایمنی بدن تان توسط چیز دیگری مانند بیماری یا آسیب به لوزالمعده از بین می روند.
به هر حال در این بیماری بدن شما آنطور که باید به انسولین پاسخ نمی دهد.
همچنین ببینید:
علائم ابتلا به دیابت نوع ۱
علائم اغلب خفیف هستند ، اما می توانند شدید نیز بشوند. علایم ابتلا به این بیماری عبارتند از:
تشنگی شدید
افزایش گرسنگی (به ویژه بعد از خوردن غذا )
خشکی دهان
ناراحتی معده و استفراغ
تکرر ادرار
کاهش وزن بدون دلیل ، حتی در صورتیکه به خوبی غذا می خورید و بی اشتها نیز نیستید
خستگی
تاری دید
سخت و سنگین شدن تنفس
عفونت های مکرر پوست ، مجاری ادراری یا واژن
تغییر حالت یا خلق و خوی
شب ادراری در کودکی که می تواند ادرارش را کنترل کند
علائم اورژانسی ابتلا به دیابت نوع ۱ عبارتند از:
گیجی و سردرگمی
تند شدن تنفس
بوی میوه ای مانند در نفس فرد
شکم درد
از دست دادن هوشیاری (این عارضه نادر است)
علل ابتلا به دیابت نوع ۱
انسولین هورمونی است که به انتقال قند یا همان گلوکز به بافت های بدن کمک می کند.و در نهایت سلولهای شما از این گلوکز به عنوان سوخت استفاده می کنند.
آسیب ناشی از ابتلا یه دیابت نوع ۱ به سلولهای بتا این روند را از بین می برد. در نتیجه گلوکز به سلولهای شما منتقل نمی شود زیرا انسولین لازم برای انجام وظیفه در بدن فرد وجود ندارد. در نتیجه، گلوکز در خون فرد تجمع می یابد و سلول های وی از گرسنگی رنج می برند. این موضوع باعث افزایش قند خون می شود که این افزایش در سطح قند خون نیز می تواند منجر به بروز موارد زیر شود:
کم آبی بدن: وقتی قند اضافی در خون شما وجود دارد ، بیشتر ادرار می کنید. این در واقع راهکار بدن شما برای خلاص شدن از شر گلوکز اضافی موجود در خون شما است. و در نتیجه مقدار زیادی آب به صورت ادرار از بدن شما خارج می شود و این موضوع باعث ایجاد کم آبی در بدن شما می شود.
همچنین ببینید:
کاهش وزن: گلوکزی که هنگام ادرار کردن از بدن خارج می شود در واقع مقداری کالری را نیز با خود می برد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد دارای قند خون بالا دچار کاهش ناخواسته ی وزنشان می شوند. کم آبی بدن نیز در این امر نقش دارد.
کتواسیدوز دیابتی : اگر بدن شما نتواند گلوکز کافی برای تامین انرژی شما دریافت کند ، در عوض سلول های چربی را تجزیه می کند. این کار باعث تولید مواد شیمیایی به نام کتون می شود. کبد شما قند ذخیره شده در خود را برای کمک به بدن آزاد می کند. اما بدن شما نمی تواند بدون انسولین از آن استفاده کند ، بنابراین این قند نیز همراه با کتونهای اسیدی در خون شما تجمع می یابد. این ترکیب گلوکز اضافی ، دهیدراتاسیون و تجمع اسید به نام کتواسیدوز شناخته می شود و در صورت عدم درمان فوری می تواند تهدید کننده زندگی فرد باشد.
آسیب به بدن : با گذشت زمان ، سطح بالای گلوکز در خون شما می تواند به اعصاب و عروق خونی کوچک در چشم ها ، کلیه ها و قلب تان نیز آسیب برساند. این بالا بودن سطح قند همچنین می توانند احتمال سفت و تنگ شدن شدن شریان ها را نیز افزایش دهد که این موضوع هم می تواند منجر به وقوع حملات قلبی و سکته مغزی شود.
هیچ راهی برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع1 وجود ندارد. پزشکان هنوز همه عوامل ایجاد کننده آن را نمی شناسند. اما آنها می دانند که ژن های فرد در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
آنها همچنین می دانند که شما می توانید به دیابت نوع ۱ مبتلا شوید وقتی چیزی در بدن شما (مانند ویروس) به سیستم ایمنی شما می گوید که به لوزالمعده خودتان حمله کند. اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ با این موضوع که خود ایمنی نامیده می شود درگیر هستند. این وضعیت تقریباً در همه کسانی که قند خونشان بالا است وجود دارند.
دیابت نوع ۱ می تواند همراه با سایر بیماری های خود ایمنی مانند بیماری گریوز یا ویتیلیگو نیز رخ بدهد.
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۱
تنها حدود ۵ درصد از مبتلایان به دیابت به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند. این بیماری به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر می گذارد. شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری خواهید بود اگر:
کمتر از ۲۰ سال سن دارند
سفید پوست هستند
یک والد یا خواهر یا برادر مبتلا به دیابت نوع ۱ دارید
تشخیص دیابت نوع ۱
اگر پزشک شما فکر کند که شما مبتلا به دیابت نوع ۱ هستید ، سطح قند خون شما را بررسی خواهد کرد. پزشک همچنین ممکن است ادرار شما را برای بررسی وجود گلوکز یا مواد شیمیایی که بدن شما در صورت نداشتن انسولین کافی تولید می کند ، مورد آزمایش قرار دهد.
درمان دیابت نوع ۱
افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ می توانند عمر طولانی و مفیدی داشته باشند. فرد مبتلا باید سطح قند خون خود را زیر نظر داشته باشد. پزشک محدوده ای را به شما می دهد که اعداد مربوط به سطح قند خونتان باید در آن محدوده باقی بماند. همچنین در صورت لزوم انسولین ، رژیم غذایی و میزان فعالیتهای خود را نیز تنظیم کنید.
همه افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ برای کنترل قند خون خود باید از تزریق انسولین استفاده کنند.
هنگامی که پزشک در مورد انسولین صحبت می کند ، به سه مورد اصلی اشاره می کند:
"زمان شروع" : مدت زمانی است که این انسولین برای رسیدن به جریان خون فرد و شروع اش به اثرگذاری و کاهش قند خون لازم دارد.
"زمان اوج": زمانی است که انسولین بیشترین اثربخشی را در کاهش سطح قند خون فرد دارد.
"طول مدت اثرگذاری": در واقع مدت زمانی است که انسولین پس از شروع به کار به اثرگذاری اش ادامه می دهد.
انواع مختلفی از انسولین در دسترس است:
دارای عملکرد سریع : اثرگذاری در حدود ۱۵ دقیقه پس از تزریق شروع می شود. حداکثر ۱ ساعت پس از مصرف به اوج خود می رسد و ۲ تا ۴ ساعت به کار خود ادامه می دهد.
دارای عملکرد معمولی یا کوتاه مدت : اثرگذاری در حدود ۳۰ دقیقه پس از تزریق شروع می شود. بین ۲ تا ۳ ساعت به حداکثر می رسد و ۳ تا ۶ ساعت به کار خود ادامه می دهد.
دارای عملکرد متوسط : انسولین تا ۲ تا ۴ ساعت پس از تزریق شما وارد جریان خون شما نمی شود. حداکثر اثرگذاری آن بین ۴ تا ۱۲ ساعت است و ۱۲ تا ۱۸ ساعت نیز تاثیرگذاری دارد.
دارای اثر طولانی مدت : چندین ساعت طول می کشد تا وارد سیستم بدن شما شود و حدود ۲۴ ساعت هم به کار خود ادامه می دهد.
پزشک شما ممکن است با دو تزریق روزانه دو نوع انسولین درمان شما را آغاز کند. اما با گذشت زمان ممکن است به دریافت تزریق های بیشتری نیاز داشته باشید.
تغییر سبک زندگی
ورزش بخش مهمی از درمان دیابت نوع ۱ است . ورزش بر سطح قند خون شما تأثیر می گذارد. بنابراین شما باید دوز انسولین و غذایی که می خورید را با هر فعالیتی که انجام می دهید حتی کارهای ساده در خانه یا حیاط ، متعادل کنید.
دانش قدرت است: قند خون خود را قبل ، حین و بعد از فعالیت بررسی کنید تا دریابید که هر فعالیتی چگونه بر سطح قند خون شما تأثیر می گذارد. برخی فعالیت ها باعث می شوند سطح قند خون شما را پایین می آورند و برخی دیگر نه. می توانید میزان انسولین دریافتی خود را پایین بیاورید یا یک میان وعده دارای کربوهیدرات بخورید تا از افت بیش از حد قند خونتان جلوگیری کنید.
اگر قند خون شما بالا است – بالاتر از ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر – آزمایش سطح کتون ها که اسیدهایی هستند که می توانند در اثر بالا بودن قند خون در بدن تولید شوند، برای شما لازم می باشد. اگر سطح آنها خوب بود می توانید به فعالیتتان ادامه بدهید. اگر سطح آنها بالا بود باید انجام تمرینات خاصی را کنار بگذارید.
همچنین باید بدانید که غذا چگونه بر قند خون شما تأثیر می گذارد. هنگامی که نقش کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها را بدانید، می توانید برای خود یک برنامه غذایی سالم طراحی کنید که به حفظ سطح قند خونتان در محدوده ای که باید کمک کند. یک مشاور دیابت یا متخصص تغذیه نیز می تواند به شما در شروع این کار کمک کند.
عوارض ابتلا به دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ می تواند منجر به بروز مشکلات دیگری نیز بشود ، به خصوص اگر به خوبی کنترل نشود. این عوارض عبارتند از:
بیماری قلب و عروقی: دیابت می تواند شما را بیشتر در معرض خطر لخته شدن خون و همچنین بیماری فشار خون و کلسترول بالا قرار دهد. این موارد می توانند منجر به درد قفسه سینه ، حمله قلبی ، سکته مغزی یا نارسایی قلبی شوند.
مشکلات پوستی: افراد مبتلا به دیابت بیشتر به عفونت های باکتریایی یا قارچی مبتلا می شوند. دیابت همچنین می تواند باعث ایجاد تاول یا بثورات پوستی شود.
بیماری لثه و کمبود بزاق ، پلاک زیاد و جریان خون ضعیف می تواند باعث ایجاد مشکلات دهانی شود.
مشکلات بارداری : زنان مبتلا به دیابت نوع ۱ بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس ، نقایص مادرزادی ، مرده زایی و پره اکلامپسی هستند.
رتینوپاتی : این مشکل چشمی در حدود ۸۰ درصد از بزرگسالانی رخ می دهد که بیش از ۱۵ سال از ابتلایشان به دیابت نوع ۱ گذشته باشد. برای جلوگیری از آن و حفظ بینایی ، قند خون ، فشار خون ، کلسترول و تری گلیسیرید خود را به خوبی کنترل کنید.
آسیب کلیه : حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از مبتلایان به دیابت نوع ۱ به بیماری به نام نفروپاتی مبتلا می شوند. احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش مدت ابتلا به دیابت نوع ۱ افزایش می یابد. علایم این مشکل به احتمال زیاد ۱۵ تا ۲۵ سال پس از شروع دیابت ظاهر می شود. این مشکل می تواند منجر به بروز مشکلات جدی دیگری مانند نارسایی کلیه و بیماری های قلبی نیز بشود.
جریان خون ضعیف و آسیب عصبی: اعصاب آسیب دیده و شریان های سفت شده منجر به از دست دادن احساس و عدم خونرسانی به پاهای شما می شود. این امر احتمال آسیب دیدگی شما را افزایش می دهد و بهبود زخم های شما را سخت تر می کند. وقتی این اتفاق بیفتد ، ممکن است شما در نهایت اندامی را از دست بدهید. آسیب عصبی همچنین می تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند تهوع ، استفراغ و اسهال نیز بشود.
توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منابع:
webmd
دیدگاه تان را بنویسید