عوارض قرص متفورمین
سوزش سردل، دل درد، حالت تهوع یا استفراغ، نفخ شکم، اسهال، یبوست و ... از عوارض شایع مصرف قرص متفورمین هستند که ...
عوارض جانبی متفورمین: آنچه باید بدانید
در ماه مه سال ۲۰۲۰، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به برخی از سازندگان متفورمین که پخش گسترده آن را در اختیار دارند، توصیه کرد برخی از قرص های خود را از بازار ایالات متحده خارج کنند. این موضوع بدان دلیل بود که سطح غیرقابل قبولی از یک ماده سرطان زای احتمالی (عامل ایجادکننده سرطان) در برخی از قرص های متفورمین یافت شده بود. اگر در حال حاضر این دارو را مصرف میکنید، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود تماس بگیرید، آنها به شما خواهند گفت که آیا باید به مصرف دارو ادامه دهید یا به نسخه جدیدی نیاز دارید.
متفورمین یک داروی تجویزی است که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده میشود. این دارو متعلق به دستهای از دارو ها به نام بیگوآنید است. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ سطح قند خون (گلوکز) شان بالاتر از حد نرمال است. متفورمین دیابت را درمان نمیکند. اما به کاهش سطح قند خون و رساندن آن به یک مقدار مناسب کمک میکند.
همچنین ببینید:
متفورمین باید به مدت طولانی مصرف شود. این موضوع ممکن است نظر شما را دربارهی عوارضی که میتواند ایجاد کند، جلب کند. متفورمین میتواند عوارض جانبی خفیف و جدی ایجاد کند، که در مردان و زنان یکسان هستند. در اینجا مواردی را آورده ایم که باید در مورد این عوارض جانبی و زمان تماس با پزشک خود از آنها آگاهی داشته باشید.
عوارض جانبی شایع متفورمین
متفورمین برخی از عوارض جانبی شایع را ایجاد میکند. این موارد میتوانند هنگام شروع مصرف متفورمین رخ دهند، اما معمولاً با گذشت زمان از بین میروند. اگر هر یک از این علائم شدید است یا مشکلی برای شما ایجاد میکند این موضوع را به پزشک خود بگویید.
عوارض شایع متفورمین شامل موارد زیر است:
سوزش سردل
دل درد
حالت تهوع یا استفراغ
نفخ شکم
اسهال
یبوست
کاهش وزن
سردرد
احساس طعم فلزی ناخوشایند در دهان
حالت تهوع، استفراغ و اسهال از مهمترین عوارض جانبی افراد در ابتدای شروع مصرف متفورمین هستند. این مشکلات معمولاً با گذشت زمان برطرف میشوند. با مصرف متفورمین به همراه یک وعده غذایی میتوانید این اثرات را کاهش دهید. همچنین، برای کاهش خطر ایجاد اسهال شدید، پزشک احتمالاً به شما خواهد گفت که دارو را با دوز کم شروع کنید و سپس به آرامی دوز آن را برایتان افزایش میدهد.
متفورمین گاهی اوقات برای جلوگیری از ابتلا به دیابت در زنان مبتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک (PCOS) استفاده میشود. عوارض جانبی این نوع استفاده نیز همان مواردی است که در بالا اوردهایم.
عوارض جانبی جدی متفورمین
اسیدوز لاکتیک
جدی ترین اثر، اما در عین حال اثر جانبی غیرمعمول از مصرف متفورمین، میتواند اسیدوز لاکتیک باشد. در حقیقت، متفورمین دارای یک "جعبه" است که به آن "جعبه سیاه" نیز گفته میشود و در آن در مورد این خطر هشدار میدهد. در واقع هشدار های موجود در جعبهی سیاه، جدی ترین هشدار های سازمان غذا و دارو (FDA)هستند.
اسیدوز لاکتیک یک مشکل نادر اما جدی است که میتواند به دلیل تجمع متفورمین در بدن شما ایجاد شود. این شرایط یک فوریت پزشکی است که باید فوراً در بیمارستان درمان شود.
در صورت مشاهده علائم اسیدوز لاکتیک، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در تنفس مشکلی دارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکز اورژانس بروید. علایم اسیدوز لاکتیک شامل موارد زیر میشوند:
خستگی شدید
ضعف
کاهش اشتها
حالت تهوع
استفراغ
مشکل در تنفس
سرگیجه
سبکی سر
تند یا آهسته شدن ضربان قلب
احساس سرما
درد عضلانی
گرگرفتگی یا قرمز شدن ناگهانی پوست
درد معده با هر یک از دیگر علائم
کم خونی
متفورمین میتواند سطح ویتامین B-12 را در بدن کاهش دهد. در موارد نادر، این موضوع میتواند باعث کم خونی یا کاهش سطح گلبول های قرمز خون شود. اگر از طریق رژیم غذایی خود ویتامین B-12 یا کلسیم زیادی دریافت نکنید، ممکن است در معرض خطر افت شدید سطح ویتامین B-12 باشید.
در صورت قطع مصرف متفورمین یا مصرف مکمل های ویتامین B-12، سطح ویتامین B-12 شما میتواند بهبود یابد. بدون صحبت با پزشک، مصرف متفورمین را قطع نکنید.
علائم شایع کم خونی عبارتند از:
خستگی
سرگیجه
کم شدن تمرکز و هوشیاری
اگر فکر میکنید کم خونی دارید، از پزشک خود بخواهید تا برای شما آزمایشی برای سنجش سطح گلبول های قرمز خون تان تجویز کند.
افت قند خون
متفورمین به تنهایی باعث افت قند خون نمیشود. با این حال، در موارد نادر، اگر متفورمین را با موارد زیر ترکیب کنید، ممکن است دچار افت قند خون شوید.
رژیم غذایی ضعیف و نامناسب
تمرین های ورزشی دشوار
مصرف بیش از حد الکل
سایر دارو های دیابت
برای جلوگیری از افت قند خون، دارو های خود را طبق برنامه مصرف کنید.
یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کنید.
طبق دستور پزشک ورزش کنید.
در مورد سایر دارو های مصرفیتان نیز به پزشک خود بگویید.
در صورت مشاهده علائم افت قند خون که میتوانند شامل موارد زیر باشند، با پزشک خود تماس بگیرید.
ضعف
خستگی
حالت تهوع
استفراغ
دل درد
سرگیجه
عدم تمرکز و کاهش هوشیاری
غیر طبیعی شدن ضربان قلب (تند یا کند شدن ضربان قلب)
موارد احتیاط
چندین عامل خطر وقوع اسیدوز لاکتیک را در هنگام مصرف متفورمین افزایش میدهند. اگر هر یک از این عوامل بر شما تأثیر میگذارد، حتماً قبل از مصرف این دارو آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
مشکلات کلیوی
کلیه های شما متفورمین را از بدن شما خارج میکنند. اگر کلیه های شما خوب کار نکنند، سطح بالاتری از متفورمین در بدن شما خواهد ماند. این موضوع خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش میدهد.
اگر شما دارای مشکلات کلیوی خفیف یا متوسط هستید، پزشک ممکن است درمان شما را با دوز کمتری از متفورمین شروع کند.
اگر مشکلات کلیوی شدید دارید یا ۸۰ سال یا بیشتر سن دارید، ممکن است متفورمین برای شما مناسب نباشد. پزشک شما احتمالاً عملکرد کلیه شما را قبل از شروع مصرف متفورمین و سپس هر سال آزمایش و بررسی میکند.
مشکلات قلبی
اگر نارسایی حاد قلبی دارید یا اخیراً دچار حمله قلبی شده اید، نباید متفورمین مصرف کنید.
قلب شما ممکن است خون کافی به کلیه های شما ارسال نکند. این امر باعث میشود که کلیه ها متفورمین را از بدن خارج نکنند، و در نتیجه خطر اسیدوز لاکتیک افزایش یابد.
همچنین ببینید:
مشکلات کبدی
اگر مشکلات کبدی شدید دارید، نباید متفورمین مصرف کنید. کبد شما اسید لاکتیک را از بدن خارج میکند.
مشکلات شدید کبدی میتوانند منجر به تجمع اسید لاکتیک شوند. تجمع اسید لاکتیک خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک را افزایش میدهد. متفورمین همچنین خطرات ناشی از مشکلات کبدی شما را افزایش میدهد، بنابراین مصرف آن در صورت بروز مشکلات کبدی خطرناک است.
مصرف الکل
نوشیدن الکل هنگام مصرف متفورمین خطر افت قند خون را افزایش میدهد. همچنین خطر اسیدوز لاکتیک را نیز افزایش میدهد. این موضوع به این دلیل اتفاق میفتد که مصرف الکل سطح اسید لاکتیک را در بدن افزایش میدهد.
اقدامات جراحی یا رادیولوژیک
اگر قصد انجام جراحی یا یک پیگیری درمان با رادیولوژی را دارید که در آن از ماده حاوی ید استفاده میکنند، باید ۴۸ ساعت قبل از عمل مصرف متفورمین را متوقف کنید.
این روش ها میتوانند دفع متفورمین را از بدن کاهش دهند و خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک را افزایش دهند. فقط در صورت نرمال بودن آزمایشات عملکرد کلیه، باید متفورمین را پس از عمل از سر بگیرید.
با دکتر خود صحبت کنید
اگر پزشک برای شما متفورمین تجویز کرده است و نگران عوارض آن هستید، در این رابطه با پزشک خود صحبت کنید. شاید بخواهید این مقاله را با او مرور کنید. حتماً هر سوالی که در ذهن دارید از او بپرسید، مانند:
باید مراقب چه عوارضی باشم؟
آیا من در معرض خطر اسیدوز لاکتیک هستم؟
آیا داروی دیگری وجود دارد که عوارض جانبی کمتری ایجاد کند و من نیز بتوانم آن را مصرف کنم؟
پزشک شما میتواند به سوالات شما پاسخ دهد و برای کنترل هرگونه عوارض جانبی با شما همکاری کند.
پرسش:
آیا متفورمین باعث کاهش وزن میشود؟
پاسخ:
متفورمین وقتی با رژیم غذایی و ورزش همراه شود، میتواند در طول زمان باعث کاهش وزن شود. با این حال، نباید از متفورمین فقط برای کاهش وزن استفاده شود. زیرا خطر بروز عوارض جانبی جدی و همچنین تداخل با سایر دارو ها وجود دارد. همچنین، متفورمین کاهش وزن طولانی مدت و ماندگار ایجاد نمیکند. پس از قطع مصرف متفورمین، افراد معمولاً هر وزنی را که در طی مصرف این دارو از دست دادهاند دوباره به دست میآورند.
توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منابع:
healthline
دیدگاه تان را بنویسید