دیابت در کودکان

دیابت یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد مشکل در توانایی بدن در تغییر مواد غذایی به ویژه قندها (کربوهیدرات ها) به سوخت بدن می شود. سطح بالای گلوکز در خون در اثر عدم درمان صحیح دیابت ، می تواند در طول زمان به قلب ، رگ های خونی ، کلیه ها ، چشم ها و سیستم عصبی آسیب برساند.

انواع دیابت

به دو نوع رایج دیابت، دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲  گفته می شود. هر دو شکل ممکن است در هر سنی ایجاد شوند، اما به احتمال زیاد در کودکان ابتلا به دیابت نوع ۱  تشخیص داده می شود.

دیابت نوع ۱

دیابت نوع 1 زمانی اتفاق می افتد که لوزالمعده هورمونی به نام انسولین را به اندازه کافی تولید نکند. این موضوع باعث می شود بدن نتواند از قند استفاده کند و سپس این قند در جریان خون جمع می شود. این قندها (که گلوکز نیز نامیده می شوند) که توسط بدن قابل استفاده نیستند ، از طریق ادرار از بدن خارج می شوند و آب بدن را با خود از بدن خارج می کنند.

همچنین ببینید:

تازه های درمان دیابت

در حالی که دیابت نوع ۱ می تواند در هر سنی شروع شود ، دوره های اوج بروز آن در حدود ۵ تا ۶ سالگی و سپس دوباره در سنین ۱۱ تا ۱۳ سالگی است. اغلب اوقات اولین علامت افزایش دفعات ادرار کودک به خصوص در شب است و ممکن است باعث شود کودکی که به سختی آموزش دیده است تا بتواند ادرار خود را کنترل کند دوباره شروع به خیس کردن رختخوابش کند. علائم اصلی دیگری نیز وجود دارند  به عنوان مثال : تشنگی و خستگی زیاد، کاهش وزن و افزایش اشتها.

شناسایی زود هنگام علائم دیابت نوع ۱ مهم است. سطح بالای قند خون و کم آبی بدن ناشی از دیابت کنترل نشده خطرناک است و می تواند کودکان را نیازمند دریافت انسولین و مایعات داخل وریدی در اورژانس اطفال یا بخش مراقبت های ویژه کند.

دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ دیابت " بزرگسالان" نامیده می شد ، زیرا کودکان به سختی به آن مبتلا می شدند. با این حال ، با افزایش نرخ چاقی کودکان ، امروزه تعداد فزاینده ای از کودکان با این شکل از بیماری تشخیص داده می شوند ؛ بعضی از آنها تنها ۱۰ سال دارند. علاوه بر مشکلات وزن ، سایر عوامل خطرساز برای ابتلا به دیابت نوع ۲ در کودکان شامل موارد زیر می شود:

داشتن عضوی از خانواده که به این بیماری مبتلا است و یا متولد شدن از مادری که در دوران بارداری فرزندش به دیابت بارداری مبتلا بوده است و یا داشتن سایر مشکلات پزشکی که بر روند سلامت طبیعی بدن تأثیر می گذارند و سطح انسولین را کنترل می کنند.

علائم مشابه دیابت نوع ۱ است و ممکن است به تدریج ظاهر شود. ظهور نواحی تیره بر روی پوست به ویژه در اطراف گردن یا زیر بغل نیز عارضه ای شایع است.

کنترل دیابت

اگرچه هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد ، اما کودکان مبتلا به این بیماری در صورت کنترل شدن بیماری شان می توانند زندگی عادی داشته باشند. مدیریت این بیماری بر نظارت بر قند خون ، درمان هایی مانند انسولین درمانی ، تزریق انسولین به صورت چند بار در روز یا از طریق پمپ انسولین و حفظ رژیم غذایی سالم متمرکز است. نگه داشتن قند خون در یک حد طبیعی مهم است و خطر بروز مشکلات سلامتی مربوط به ضعف کنترل دیابت در طولانی مدت را کاهش می دهد. علاوه بر یک رژیم غذایی سالم ، حداقل سی دقیقه ورزش در روز نیز می تواند به کودکان در کنترل بیماری شان کمک کند.

کاری که والدین کودکان دیابتی می توانند انجام دهند

با استقلال بیشتر کودک ، می توانید به او کمک کنید تا یاد بگیرد مسئولیت مدیریت  دیابت اش را بیشتر به عهده بگیرد. کودکان بالای ۷ سال به طور معمول مهارت های حرکتی خوبی دارند تا بتوانند با نظارت بزرگسالان آمپول انسولین را به خود تزریق کنند. آنها همچنین می توانند قند خون خود را چندین بار در روز و با استفاده از نوارهای آزمایش ساده و دستگاه اندازه گیری قند خون بررسی کنند.

با این حال ، این وظایف آنها در مراقبت از خودشان نیاز به نظارت شما دارد تا اطمینان حاصل شود که دیابت آنها طبق دستورالعمل پزشک تحت کنترل باقی می ماند.

اگر کودک شما بیش از حد انسولین مصرف می کند: ممکن است دچار افت قند خون شود.  این موضوع می تواند منجر به لرزیدن ، تند شدن ضربان قلب، حالت تهوع ، خستگی ، ضعف و حتی از دست دادن هوشیاری شود.

اگر کودک شما انسولین کمی مصرف می کند: علائم اصلی دیابت (کاهش وزن ، افزایش ادرار ، تشنگی وکاهش‌ اشتها) می تواند دوباره برگردد.

ایجاد عادات خوب مدیریت دیابت در زمان کودکی در کودک تان می تواند با بزرگتر شدن او تأثیر عظیمی در عادات مدیریتی وی داشته باشد. بسیاری از جوامع همچنین دارای گروههای والدینی فعالی هستند که نگرانی های مشترک را با یکدیگر در میان می گذارند و در مورد آنها بحث می کنند. از پزشک خود در این خصوص راهنمایی بخواهید.

معاینات منظم به ویژه برای شناسایی و درمان دیابت در کودکان آن هم در اسرع وقت بسیار مهم است. اگر در مورد سلامتی کودک خود نگرانی دارید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید.

دیابت نوع ۱ در کودکان وضعیتی است که در آن بدن کودک شما دیگر هورمون مهمی به نام انسولین را تولید نمی کند. کودک شما برای زنده ماندن به انسولین نیاز دارد ، بنابراین انسولین از دست رفته باید با تزریق یا از طریق پمپ انسولین جایگزین شود. دیابت نوع ۱ در کودکان قبلاً به عنوان دیابت خردسال یا دیابت وابسته به انسولین شناخته می شده است.

تشخیص دیابت نوع ۱  در کودکان و شروع مواجهه با آن و آغاز مدیریت آن  به ویژه در ابتدای کار ، کاری دشوار و بزرگ است. ناگهان شما یا فرزندتان – بسته به سن او – باید به صورت روزانه به او آمپول بزنید ، کربوهیدرات های موجود در غذا را شمارش کنید و قند خونش را کنترل کنید.

هیچ درمانی برای دیابت نوع ۱ در کودکان وجود ندارد ، اما می توان آن را کنترل کرد. پیشرفت در کنترل قند خون و دریافت انسولین باعث بهبود مدیریت قند خون و کیفیت زندگی در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ شده است.

علائم

علائم و نشانه های دیابت نوع ۱ در کودکان معمولاً به سرعت ایجاد می شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

افزایش تشنگی

تکرر ادرار ، و احتمالا خیس کردن رختخواب توسط کودکی که آموزش دیده است که ادرار خود را کنترل کند

گرسنگی شدید

لاغری ناخواسته

خستگی

تحریک پذیری یا تغییر رفتار

تنفس همراه با بوی میوه

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

در صورت مشاهده علائم یا نشانه های دیابت نوع ۱ حتما به پزشک کودک خود مراجعه کنید.

علل

علت دقیق دیابت نوع ۱ ناشناخته است. اما در بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ، سیستم ایمنی بدن – که به طور معمول با باکتری ها و ویروس های مضر مبارزه می کند – به اشتباه سلول های تولید کننده انسولین (جزایر لانگرهاوس) در لوزالمعده را از بین می برد. به نظر می رسد ژنتیک و عوامل محیطی در این روند نقش دارند.

همچنین ببینید:

صفر تا صد پمپ انسولین برای دیابتی ها

هنگامی که سلول های موسوم به جزایر پانکراس از بین می روند ، بدن کودک شما انسولین کمی تولید می کند یا به هیچ وجه انسولینی تولید نمی کند. انسولین وظیفه اساسی انتقال قند (گلوکز) از جریان خون به سلولهای بدن را انجام می دهد. قند با هضم غذا وارد جریان خون می شود.

بدون انسولین کافی ، قند در جریان خون کودک شما تجمع می یابد ، جایی که در صورت عدم درمان می تواند باعث بروز عوارض تهدید کننده زندگی شود.

عوامل افزایش دهنده ی خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در کودکان چیست؟

سابقه خانوادگی: در هرکسی که والدین یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت نوع ۱ داشته باشد ، خطر ابتلا به این بیماری کمی افزایش می یابد.

بررسی ژنتیک نشان داده است که برخی از ژن ها افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را به همراه دارند.

ویروس های خاص:  قرار گرفتن در معرض ویروس های مختلف باعث تخریب خود ایمنی سلول های تولید کننده ی انسولین در بدن می شود.

عوارض

دیابت نوع ۱ می تواند اندام های اصلی بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد. در اکثر مواقع کنترل سطح قند خون می تواند به طور چشمگیری خطر بروز بسیاری از عوارض را کاهش دهد.

عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:

بیماری قلب و عروق خونی : دیابت خطر ابتلای کودک شما  به بیماری هایی مانند تنگی عروق خونی ، فشار خون بالا ، بیماری قلبی و سکته در سنین بالاتر را افزایش می دهد.

آسیب عصبی : قند اضافی می تواند به دیواره رگهای خونی ریز که باعث تغذیه اعصاب کودک شما می شوند ، آسیب برساند. این موضوع می تواند باعث احساس‌ سوزن سوزن شدن ، بی حسی ، سوزش یا درد در بدن او شود. آسیب عصبی معمولاً به تدریج و در مدت زمان طولانی اتفاق می افتد.

آسیب کلیه: دیابت می تواند به خوشه های خونی بسیار ریزی که در کلیه وجود دارند و مواد زائد خون کودک شما را تصفیه می‌کنند ، آسیب برساند.

آسیب دیدگی چشم : دیابت می تواند به عروق خونی شبکیه آسیب برساند ، که ممکن است منجر به ایجاد مشکلات بینایی شود.

پوکی استخوان: دیابت ممکن است منجر به کاهش تراکم مواد معدنی استخوان کمتر از حد نرمال آن شود و خطر ابتلا به  پوکی استخوان را در کودک افزایش دهد.

پیشگیری

در حال حاضر هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد ، اما این موضوع یک زمینه تحقیقاتی بسیار فعال است. محققان در حال کار بر روی:

جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۱ در افرادی که از احتمال بالایی برای ابتلا به این بیماری برخوردارند . دانشمندان حداقل یک دارو که ممکن است روند پیشرفت بیماری را کند کند ، ساخته اند.

جلوگیری از تخریب بیشتر سلولهای تولید کننده انسولین در افرادی که به تازگی ابتلایشان به دیابت تشخیص داده شده است.

پزشکان می توانند آنتی بادی های مرتبط با دیابت نوع ۱ را در بدن کودکانی که خطر ابتلا به این بیماری در آنها بیشتر است، تشخیص دهند. این آنتی بادی ها می توانند ماه ها یا حتی سال ها قبل از ظهور اولین علائم دیابت نوع ۱  شناسایی شوند ، اما در حال حاضر هیچ راهی شناخته شده ای برای کاهش شدت یا جلوگیری از بیماری در هنگام یافتن آنتی بادی ها وجود ندارد. همچنین مهم است که بدانید همه افراد مبتلا به این آنتی بادی ها به دیابت نوع ۱ مبتلا نمی شوند.

در حالی که برای جلوگیری از ابتلای کودکتان به دیابت نوع ۱ نمی توانید کاری انجام دهید ، اما با استفاده از موارد زیر می توانید به کودک تان در جلوگیری از بروز عوارض حاصل از  آن کمک کنید:

کمک به کودک تا حد ممکن برای کنترل خوب سطح قند خون

آموزش اهمیت رژیم غذایی سالم و شرکت در فعالیتهای بدنی منظم به کودک

برنامه ریزی ویزیت های منظم با پزشک دیابت کودک و معاینه سالانه چشم

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

healthychildren

mayoclinic