برنج یک گیاه است. لایه بیرونی دانه برنج سبوس است و روغن حاصل از سبوس برای مصارف دارویی و یا در ساخت برخی داروها استفاده می شود. مصرف روغن سبوس برنج در ژاپن ، آسیا و هند رایج است. مراقب باشید سبوس برنج را با سایر انواع سبوس مانند سبوس جو دوسر و گندم اشتباه نگیرید.

سبوس برنج برای دیابت ، فشار خون بالا ، کلسترول بالا و بسیاری از بیماری های دیگر استفاده می شود ، اما شواهد علمی خوبی وجود ندارد که درستی بسیاری از این موارد را تایید کند.

روغن سبوس برنج همچنین برای درمان کلسترول بالا نیز استفاده می شود.

برخی از افراد سبوس برنج را مستقیماً روی پوست و برای برطرف کردن بثورات پوستی آلرژیک به نام اگزما استفاده می کنند.

همچنین ببینید:

رژیم سیب چیست!؟ آیا برای کاهش وزن مناسب است؟

عملکرد سبوس برنج چگونه است؟

سبوس برنج ممکن است به کاهش کلسترول کمک کند زیرا روغن موجود در آن دارای موادی است که ممکن است جذب کلسترول را کاهش داده و در نتیجه سطح کلسترول را نیز می دهد. همچنین یکی از مواد موجود در سبوس برنج ممکن است جذب کلسیم را نیز کاهش بدهد. و این موضوع ممکن است به کاهش تشکیل برخی از انواع سنگ کلیه کمک کند.

موارد استفاده و اثربخشی؟

از سبوس برنج  برای موارد زیر استفاده می شود:

اگزما (درماتیت آتوپیک) :

به نظر می رسد قرار دادن سبوس برنج خیسانده شده بر روی پوست بثورات پوستی آلرژیک را کاهش می دهد.

سرطان معده : خوردن فیبر خوراکی مانند سبوس برنج می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.

کاهش سطح کلسیم در ادرار (هایپرکلسیوری) :مصرف سبوس برنج به صورت خوراکی به جلوگیری از سنگ کلیه در افرادی که مقدار زیادی کلسیم در ادرارشان وجود دارد ، کمک می کند.

کلسترول بالا : پیروی از یک رژیم غذایی کم چرب و مصرف ۸۵ گرم برنج دارای سبوس در روز ، کلسترول کل  را تا ۸ درصد و کلسترول بد را تا ۱۴ درصد کاهش می دهد. اما به نظر نمی رسد سبوس برنج روی سایر چربی های خون مانند تری گلیسیرید یا کلسترول لیپوپروتئین یا کلسترول خوب  تأثیر بگذارد. به نظر می رسد سبوس برنج در کاهش سطح کلسترول به خوبی سبوس جو دوسر عمل می کند. اما با این حال ، به نظر نمی رسد سبوس برنج به اندازه بتا گلوکان که نوعی از فیبر است ، در کاهش کلسترول عمل کند.

به نظر می رسد روغن سبوس برنج کلسترول بد و کلسترول کل را کاهش می دهد. گویا هرچه روغن سبوس برنج دارای گاما اوریزانول (نوعی ترکیب موجود در روغن سبوس برنج) بیشتری باشد ، بهتر عمل می کند.

اما سبوس برنج احتمالاً در کاهش خطر ابتلا به برای سرطان روده بزرگ ، سرطان راست روده بی اثر است . به نظر می رسد خوردن فیبر رژیمی مانند سبوس برنج خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ یا راست روده را کاهش نمی دهد.

موارد دیگری نیز وجود دارند که بعضی مدعی هستند که مصرف سبوس برنج در بهبود و یا جلوگیری از آنها موثر است؛ اما واقعیت این است که شواهد کافی برای اثبات درست بودن تاثیر این ماده در موارد زیر وجود ندارد :

طاسی با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) : تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از سبوس برنج بر روی پوست سر باعث افزایش ضخامت مو در مردان (و نه در زنان) با ریزش موی آندروژنیک می شود.

همچنین ببینید:

رژیم غذایی خام چیست؟ ( مزایا و معایب آن)

دیابت : تحقیقات اولیه نشان می دهد که خوردن سبوس برنج برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بهتر از مصرف آرد برنج آسیاب شده نیست.

بوی بد دهان :  تحقیقات اولیه نشان می دهد که ریختن روغن سبوس برنج در دهان و سپس تف کردن آن باعث کاهش بوی بد دهان در زنان بارداری دچار بوی بد دهان هستند ، می شود. البته به نظر می رسد که استفاده از روغن کنجد یا کلرهگزیدین نیز در رفع این مشکل به خوبی روغن سبوس برنج عمل کنند .

بیخوابی : تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف سبوس برنج می تواند خواب را بهبود ببخشد.

و اما موارد دیگری نیز وجود دارند که شواهد بیشتری برای ارزیابی اثربخشی سبوس برنج برای این موارد مورد نیاز است :

فشار خون بالا

اعتیاد به الکل

چاقی

ایدز

بهبود عملکرد فیزیکی

تقویت سیستم ایمنی بدن

افزایش انرژی

بهبود عملکرد کبد

بیماری قلبی و عروقی

و …

اثرات جانبی

وقتی به صورت خوراکی مصرف شود: مصرف خوراکی سبوس برنج برای اکثر افراد بی خطر است. افزایش میزان مصرف سبوس در رژیم غذایی می تواند در چند هفته ی اول باعث حرکات غیرقابل پیش بینی روده ، گاز روده و ناراحتی معده در چند هفته اول شود.

در صورت استفاده بر روی پوست : این طرز استفاده از سبوس برنج نیز برای اکثر افراد احتمالاً ایمن است. با این حال ، سبوس برنج می تواند باعث خارش و قرمزی پوست شود. مواردی وجود داشته است که افراد دچار بثورات پوستی و خارش ناشی از سبوس برنج آلوده به نوعی آفت مواجه شده اند، اما  گزارش این مورد نادر بوده است.

موارد احتیاط

شرایط گوارشی: اگر مشکلی در دستگاه گوارش دارید مانند زخم روده ، چسبندگی ، شرایطی که باعث تنگی یا انسداد دستگاه گوارش، هضم آهسته یا سایر اختلالات معده یا روده شده است، از مصرف سبوس برنج خودداری کنید. فیبر موجود در سوبس برنج می تواند دستگاه گوارش شما را مسدود کند.

بلع: در صورت مشکل در بلع ، از سبوس برنج با احتیاط استفاده کنید. فیبر موجود در آن ممکن است باعث خفگی شود.

توجه : مطالب پزشک من از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از این رو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .

منابع:

webmd